Naar van geloof

Help! Ik kan het niet meer aan. Ik word helemaal naar en misselijk van alles wat met het geloof te maken heeft. Bidden doe ik niet meer, Bijbel lezen niet, christelijke muziek luisteren ook niet. Ik moet wel naar de kerk vanwege mijn familie. Maar ik word er helemaal naar van. Als ik dingen over God of geloof hoor krijg ik gevoelens van paniek, die niet zichtbaar zijn. Ik heb niets meer met het geloof. Maar ermee breken kan ik ook niet, want alle bekenden en familie… Maar het gaat ten koste van mijn psychische gezondheid. Ik word er helemaal eng van. Wie kan mij helpen?

Wat verdrietig, wat een strijd! Ik kan alleen maar zeggen: zo is het geloof absoluut niet bedoeld! Zodra het zo gaat werken, kan ik me voorstellen dat je ervan af wilt.

Hoe vind je ruimte, hoe kun je iets meer afstand nemen, voor nadenken en zoeken naar hoe je hier een eigen weg in vindt? Kun je iemand vinden die wijs is en liefdevol naar jou kan luisteren zonder oordeel of veroordeling? Wat je nodig hebt, is liefdevolle aandacht en meedenken. Door iemand van buiten je directe familiekring. Iemand die je vertrouwt en bij wie je jezelf durft uit te spreken. Iemand die niet onmiddellijk met allerlei ‘goedbedoelde’ raadgevingen, oordelen of oplossingen komt. Die alleen maar belangeloos luistert, helpt, steunt, naast je staat.

Duidelijk is: als geloven angstig maakt, dan is het niet goed voor je. Als het voelt als dwang, is het niet iets van jezelf en geen goede basis om daaruit te leven. Het christelijk geloof is in de kern een boodschap van liefde en bevrijding. Dat geldt uiteraard niet van alle uitingen ervan, of manieren waarop het geloof, ook kerkelijk, beleefd of gepredikt wordt. En soms kunnen plaatselijke of familieculturen benauwend, oordelend of uitsluitend werken, zodat je geen kant op kunt zonder je volledig afgewezen te voelen. Dat is allemaal niet wat God wil of wat de Bijbel in wezen leert.

Daarom begint het allereerst bij jezelf: kun jij jezelf toestaan dat je hiermee worstelt en je hier ongelukkig in voelt? Door dit in alle eerlijkheid voor jezelf te erkennen en onder ogen te zien, maak je een eerste stap om ruimte te zoeken voor het vinden van een eigen weg. Het is niet anders dan de werkelijkheid voor jou op dit moment, dat geloven allesbehalve een feest voor je is. Het zou best kunnen zijn dat dit ooit verandert, bijvoorbeeld als je meer afstand van je ouderlijk huis, etcetera, hebt kunnen nemen. Maar op dit moment, proef ik uit je verhaal, is die ruimte er niet. Dan moet je die dus op dit moment innerlijk zien te vinden (naast wat ik eerder al zei: zoek iemand die je vertrouwt).

"Besef dat de Bijbel niemand die worstelt met God veroordeelt! In sommige Psalmen vind je die worsteling terug"

Hoe doe je dat, innerlijk enige afstand of rust vinden? Geen makkelijke opgaaf, denk ik. Maar besef dat de Bijbel niemand die worstelt met God veroordeelt! In sommige Psalmen vind je die worsteling terug. Mensen die roepen uit benauwdheid, omdat ze God niet begrijpen of zijn wegen niet kunnen accepteren. Je proeft en voelt hun strijd, hun worsteling.

En ook Jezus heeft altijd juist veel liefde voor mensen die zoeken. Ik vind zelf het verhaal van de zoon die zijn erfenis opvraagt en vertrekt (Lucas 11) hierin ook bevrijdend. De vader geeft hem zijn erfenisdeel, zonder verwijt! En als die zoon vastloopt en toch weer terugkeert naar zijn vader, staat die vader hem nota bene al op te wachten en sluit hij hem in zijn armen. Opnieuw zonder enig verwijt!

Die oudste zoon reageert totaal anders. Hij is vol verwijt en veroordeling. Maar is hij dan de ‘goede’ zoon van zijn vader? Nee, zijn vader zegt hem, ook liefdevol, dat hij toch ook al alles had, en nu juist blij moet zijn dat zijn broer weer thuis is! Uit dit verhaal leren we, dat Jezus ons niets verwijt als we eigen wegen zoeken. Zo moeten ouders hun kinderen leren loslaten, in vertrouwen. Ze hebben gedaan wat ze vonden dat ze moesten doen. Nu is het aan hun kinderen daar een eigen weg in te zoeken. Keuzes te maken waar ze als ouders geen invloed op en zeggenschap meer over hebben. Omdat kinderen volwassen worden en zelf verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun leven.

Geen makkelijke weg, ik besef het. Maar de enige die begaanbaar is.

Ds. K. van den Geest