Onbegrip over kritiek Avondmaalslied Sela

G. Slurink | Geen reacties | 15-05-2025| 11:59

Gerard Slurink, u beantwoordde onlangs een vraag over het Avondmaalslied van Sela. Zelf heb ik veel steun aan die woorden, juist omdat geloofsbeleving en avondmaalsgang zo persoonlijk is en ik herken wat zij zingen! Een gedekte tafel nodigt toch zondaars als de Meester ons/mij roept? En ook gebeurt dit alles toch in stille eerbied? Ik begrijp daarom niet goed de afkeuring. Het gaat om Hem en Zijn volbrachte werk, maar toch ook om Zijn bloed voor míj́ vergoten en Zijn offer en vergeving voor míj́ persoonlijk?

Ik snap dat het gaat om Jezus, maar in de weg ernaar toe/voorbereiding is er ook een blik naar binnen gericht, de zelfbeproeving. In Hem ligt de zekerheid, maar mijn gevoel twijfelt dikwijls en dat verwart en verwoordt dit lied júíst goed. Ondanks álles mag ik me uitstrekken naar de Heiland en de beker die Hij me aanreikt. Begrijpt u mijn onbegrip?

Beste vraagsteller,

Ik kan me vanuit jouw benadering en beleving zoals je dat beschrijft je onbegrip goed begrijpen en kan me ook goed voorstellen dat je steun vindt in dit lied. En daar wil ik in jouw geval ook niets van afdoen. En wat je zegt daar kan ik ook helemaal achter staan. Maar ik wil toch nog eens proberen uit te leggen waar ik het probleem zie.

Vroeger hield ik veel van popmuziek en vond daar veel steun in. De liedjes waar ik van hield verwoorden precies hoe ik me voelde en wat ik mooi en belangrijk vond, althans zo beleefde ik dat. Ik herkende mezelf daar in en vond daar troost in. Later ging ik zien dat er twee problemen mee waren:

1. Wat er gezegd wordt had geen basis, het waren slechts gevoelens en wensgedachten die werden geuit en die in de lucht hingen, maar die geen fundament hadden. Bij de vraag: is dat werkelijk zo en waarom is dat dan zo, bleef het stil en kwam het niet verder dan: dat vind ik en dat denk ik en dat hoop ik zo.

2. Eigenlijk werd er helemaal niet zoveel gezegd: 90 procent van wat ik er in hoorde was mijn eigen invulling. Daarmee spatte de luchtballon van de popmuziek uiteen voor mij. Dat wil overigens niet zeggen dat de dingen die werden gezegd altijd verkeerd waren. Het probleem was dat de objectieve basis voor de waarheidsclaims die, meestal impliciet, werden gemaakt ontbrak. (Ter zijde: Iedereen maakt voortdurend waarheidsclaims, ook iemand die zegt geen waarheidsclaims te maken. Wat het grote verschil maakt is waar die waarheidsclaims op gebaseerd zijn.)
 
Later ging ik zien dat in heel wat hedendaagse gospel iets soortgelijks aan de hand is. Wat er gezegd wordt klinkt mooi en op een soortgelijke manier als sommigen steun vinden in popliedjes vinden anderen steun in deze liederen. Maar hetzelfde probleem speelt daar:
 
1. Wat er gezegd wordt heeft lang niet altijd een duidelijke (Bijbelse) basis: het is lang niet altijd iets dat je zo terug kunt vinden in de Bijbel. Dat heb ik echter wel nodig, anders heb ik er nog steeds geen echt houvast aan.

2. Wat mensen er in horen is vaak voor een groot deel afkomstig van hoe ze het zelf invullen. Ik denk dat het bij dit lied voor een deel ook zo is. Ik denk dat er met de invulling die jij er aan geeft niets mis is. Maar ik zie dat niet als iets dat dit lied nu zo duidelijk zegt. Je kan het lied ook op allerlei andere manieren invullen. Bijvoorbeeld een contemplatieve manier of een mystieke manier liggen ook voor de hand. Of een psychosociale manier. En er zijn meer invullingen denkbaar bij de verschillende gedeelten van het lied.

3. Hoe je het invult zal voor een groot deel afhankelijk zijn van je eigen achtergrond. Het gaat inderdaad om Jezus en Zijn volbrachte werk, en om Zijn bloed voor ons vergoten en Zijn offer en vergeving voor ons persoonlijk. Maar waar lees je dat in dit lied? In Hem ligt inderdaad de zekerheid, maar waar staat dat in dit lied? Waar lees je in dit lied dat zondaars worden genodigd? Ik lees dat nergens. Ik denk dat jij het zelf zo invult. En met die invulling is niets verkeerd, maar het is niet iets dat dit lied dit nu zo helder zegt. 

In de popmuziek en ook in heel wat hedendaagse gospel muziek wordt er vaak gewerkt met de connotatie, (de gevoelswaarde, de bijklank, de ondertoon, de mentale perceptie) van woorden. Dat betekent dat het niet meer gaat om een heldere, niet mis te verstane boodschap, maar dat woorden worden gebruikt om gevoelsassociaties op te wekken, die inspelen op de associaties die de luisteraar heeft bij die woorden en er daarmee een eigen invulling aan gaat geven. Dat kan goed gaan, maar dat kan ook helemaal de verkeerde kant uitgaan. Het grote probleem is dat het daarmee gaat afhangen van hoe de luisteraar het zelf invult. Daarmee biedt zo’n lied geen Bijbelse steun dat gefundeerd is in wat God heeft gezegd, maar is het slechts een klankbord van de eigen gevoelens en gedachten. Daarmee ontbreekt de objectieve Bijbelse basis. De inhoud moet je zelf meebrengen. Daar heb ik niet zoveel aan, daar kan ik niet op bouwen. Dat biedt geen echt houvast.

Zo’n benadering kan ook verdere gevolgen hebben. Als het lied alleen nog zegt wat jij zelf meent dat het zegt, dan ligt het gevaar op de loer dat sommige zaken op een on-Bijbelse manier worden ingevuld. Ik zie dat overal gebeuren. En als de band met de objectieve boodschap van de Bijbel is doorgesneden, dan wordt ons geloof als een boot die drijft op de golven en geen anker meer heeft en die als een speelbal heen en weer geslingerd wordt op de golven en makkelijk wordt meegesleurd met elke wind van leer. 

Een bijkomend probleem is ook dat zo’n subjectieve benadering je manier van denken gaandeweg beïnvloedt. En dat kan dan bijvoorbeeld ook weer gevolgen hebben voor hoe je de Bijbel leest. Het is dan niet langer: wat wil God ons hier onderwijzen?, maar: wat heb ik er hier aan? De objectieve boodschap verandert in een subjectieve beleving. Ik bedoel daarmee niet te zeggen dat de beleving van geen belang is, dat is het zeker, maar dat moet komen als een reactie op de objectieve boodschap en niet leidend zijn. We moeten steunen op de objectieve boodschap, niet op onze subjectieve beleving.

Ik wil daarmee overigens niet zeggen dat dit ook met dit lied in grote mate gebeurt, het gaat mij ook niet om dit specifieke lied. In vragen als deze die ik voorgelegd krijg gaat het vaak over een bepaald lied of een bepaalde artiest. Dat is ook onontkoombaar, want dan wordt het concreet. Maar het gaat mij persoonlijk nooit zozeer om een bepaald lied of een bepaalde artiest, maar veel meer om een algemene patronen te leren onderkennen, zoals bijvoorbeeld in dit geval waarbij veel van de inhoud vaag blijft en je het zelf moet invullen en/of dat het inhoudelijk niet zo terug is te vinden in de Bijbel. Dat is een spoor waarvan ik meen dat we dat niet moeten opgaan of waar we van af moeten als we er al op zitten. 

Dat is mijn bezwaar tegen een liederen als deze. Ik denk dat liederen die Bijbelse waarheden op een heldere ondubbelzinnige manier verwoorden veel hulprijker zijn. Dan kunnen deze ons helpen werkelijk te steunen op Gods Woord en daar ons houvast in vinden. En dat had hier ook gekund. Het had best anders verwoord kunnen worden. 

Ik zag onlangs nog deze lezing over het ‘welzijnsevangelie’. Ik wil deze hier graag aanbevelen omdat dit wat mij betreft hier goed op aansluit:

Dit is het tweede deel. Er is ook nog een eerste deel dat hier te zien is. Ook van harte aanbevolen.

Ik hoop dat ik hiermee mijn bezwaar wat duidelijker heb gemaakt en dat het je helpt ook een beetje oog te krijgen voor deze kant van de zaak. 

Een hartelijke groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

174 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven