Onkruid of wilde bloemen
G.J. Jansen | 7 reacties | 13-05-2025| 12:30
Vraag
Hoe moet ik onkruid zien ten opzichte van de zondeval?
Antwoord
Beste vragensteller,
Allereerst gecomplimenteerd met je originele vraag waaruit blijkt dat je goed nadenkt.
Voor de zondeval gold “En God zag dat het goed was” en “En zie, het was zeer goed.” In deze context betekent goed dat het in overeenstemming met Gods wil en beantwoordend aan Zijn doel was.
Wat wij onkruid noemen is wel degelijk natuur, maar in vrijwel alle gevallen voor de mens onbruikbare of ongewenste vegetatie. Neem de paardenbloem; op zich een prachtige plant, maar in een weiland -zeker in grote aantallen- ongewenst. Veel wilde bloemen worden door agrariërs en tuinders gezien als onkruid, maar het is de vraag of het tijdens de schepping ook als onkruid door God werd gezien.
Volgens het Van Dale woordenboek is onkruid “ongewenste plant(en) tussen gekweekte gewassen.” In principe kan elk plantensoort dus als onkruid beschouwd worden. Er is geen objectieve of biologische definitie van onkruid. Kern van de zaak is dat het een ongewenste is tussen gekweekte gewassen.
Voor de zondeval is er -voor zover ik weet- nog geen sprake van landbouw door het eerste mensenpaar. Adam en Eva oogsten uit de natuur wat God geboden had en de aarde bracht overvloedig vrucht voort. Wat wij nu onkruid noemen bestond toen zeer waarschijnlijk al als wilde bloemen/planten.
Na de zondeval is Adams straf onder andere dat “het aardrijk om zijnentwil vervloekt is en dat hij met smart daarvan zal eten. Het zal ook doornen en distelen voortbrengen” en Adam zal “brood eten in het zweet van zijn aangezicht.” Verder worden Adam en Eva als straf op de zonde uit het paradijs verdreven met als expliciet(e) opdracht/doel “om de aardbodem te bebouwen waaruit hij genomen is.”
Doornen en distels worden wel degelijk geplaatst in het kader van de gevolgen van de zondeval en tonen aan hoe de natuur zich tegen de mens keert in zijn nieuwe bestemming als bebouwer van de aardbodem, oftewel landbouwer. Zie hiervoor ook Logos.nl, een interessant artikel over de gevolgen van de zondeval.
In modern Nederlands betreft onkruid echter meer dan stekelige planten (doornen en distels) en slaat het zoals hierboven omschreven op ongewenste vegetatie tussen gewassen.
Samenvattend denk ik daarom dat je kunt stellen dat God alle planten en kruiden heeft geschapen en dat doornen en distels specifiek kunnen worden gekoppeld aan de zondeval zelf. Wat wij nu zien als onkruid betreft dus ongewenste geschapen planten/kruiden enerzijds, maar ook specifiek doornen en distels (die nadrukkelijk worden gekoppeld aan de zondeval) anderzijds.
Nogmaals dank voor je interessante vraag waarop ik als relatieve leek een antwoord heb gegeven. Ik houd me aanbevolen voor op- en/of aanmerkingen.
Met hartelijke groet,
Gertjan Jansen
Dit artikel is beantwoord door
G.J. Jansen
- Geboortedatum:25-05-1972
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Rijssen
- Status:Actief
Bijzonderheden:
docent Engels en docentencoach
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
En vraag maar aan een biologische boer wat paardebloemen en allerlei kruiden doen voor de kwaliteit van de melk. En ja, die koeien geven wat minder melk dan koeien die eenzijdig gras eten.
Al die (on)kruiden doodspuiten met gif , is dat goed rentmeesterschap ?
Voor de boer die op maximale opbrengst uit is in een monocultuur is het misschien ongewenste vegetatie maar voor een goed ecosysteem zijn de meeste van deze planten enorm nuttig en zelfs nodig, mits het in de juiste balans zou zijn. Maar de zondeval heeft die balans verstoort. Maar een goed verzorgde en uitgebalanceerde 'onkruid' tuin kan er prachtig uitzien en heel veel goed voedsel bieden aan dier en mens, en is veel rijker aan voedingstoffen dan de plofgroenten die je in de winkel koopt en die er alleen maar goed uitzien maar veel minder smaak hebben.
Veel van wat wij onkruid noemen is dit omdat het ons streven naar efficiëntie in de weg zit, of we andere ideeën hebben over hoe een tuin er uit zou moeten zien. Het voorbeeld van de boer die eigenlijk alleen maar engels raaigras wil. Dit levert dan eigenlijk een soort groene woestijn op: geen biodiversiteit, geen insecten. Veel (on)kruiden zijn ook pionierssoorten, ze vestigen zich vaak als eerste op de open, kale bodem. En als je dan een strakke tuin wil, dus her en der wat struikjes en plantjes en daartussen mooie kale aangeharkte grond: tja dan komen die pionierssoorten zich steeds weer op die kale grond vestigen en moet je dus steeds bestrijden. Maar ook dan: weinig biodiversiteit, weinig bodemleven, weinig insecten.
Daarnaast zijn heel veel van deze (on)kruiden eetbaar, of hebben ze andere nuttige toepassingen, zoals bepaalde medicinale werking. Ook spelen ze een belangrijke rol als voedselbron voor grazers, insecten, enz.
Als we op deze manier kijken naar dit soort gewassen, dan zien we, ondanks dat de zondeval hier zijn invloed op heeft, toch nog dat de schepping zeer goed was en dat alles heel mooi samenwerkt en zijn eigen plek heeft gekregen.
Distels en andere planten met scherpe stekels kan ik wel zien als symbool voor slechtheid, zonde en straf.
En mijn tuin vrijhouden van heermoes, japanse duizendknoop en andere groene rakkers die ik niet wil laten overheersen, voelt soms als straf: Hard werken in het zweet mijns aanschijns. ;)
Matteüs 13
25 En als de mensen sliepen, kwam zijn vijand, en zaaide onkruid midden in de tarwe, en ging weg.
Dat geeft overigens ook een interessant perpectief op onkruid. Op zich is er niets mis met het plantje op zichzelf, maar het is onkruid als het op een plek staat waar het niet bedoeld is.
Hiermee bevestig je een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid: Onkruid bestaat niet, ook niet sinds de zondeval. Laten we ook de dichterlijke vrijheid van de schrijvers van de Bijbel niet vergeten en niet elk vertaald woord letterlijk nemen.
