Dementerende christen boos op ongelovige

ds. A. (Arjan) van Hees | 2 reacties | 30-04-2025| 10:14

Ik werk in een verpleeghuis, met mensen met dementie. Op de afdeling hebben wij een bewoonster die gelovig is en het heel moeilijk vindt dat andere bewoners niet in God geloven. Ze kan dan echt boos roepen: “God zal jullie straffen, jullie komen niet in de hemel.” De meeste bewoners en collega's, hebben niets met geloven en worden dan boos. Ik vind het moeilijk om hier goed mee om te gaan. Natuurlijk is het niet aan haar om te oordelen, maar ik wil haar wel serieus nemen. Collega's kappen het gesprek altijd af, maar dat voelt voor mij niet goed. Misschien een aparte vraag, maar ik hoop echt dat iemand mij kan helpen. Heeft u tips voor mij?

Bedankt voor je vraag. Voor je gevoel is het een ‘aparte vraag’, maar vanuit je werk in het verpleeghuis een heel reële vraag. Een gelovige bewoner met dementie wordt boos op andere ongelovige bewoners en wanneer deze bewoner boos wordt, wordt het gesprek door collega’s afgekapt. En nu vraag je om tips.
 
Hoewel ik als predikant/geestelijk verzorger in een verpleeghuis werk met onder andere mensen met dementie, zeg ik maar gelijk dat ik geen gouden tips heb, maar ik denk graag met je mee. Daarbij weet ik ook niet in welke fase van dementie deze bewoner zit. 

Wanneer ik je vraag op me in laat werken, zie ik (als ik het goed begrijp) twee dingen gebeuren. Collega’s begrijpen de gelovige bewoner met dementie niet en zoek je naar handvatten om het gesprek met je collega’s aan te gaan.
 
Dementie is een ziekte met verschillende fases en intensiteit en heeft grote invloed op het gedrag van een mens. Bijzonder is, en dat ervaar ik in mijn werk, dat gelovige bewoners, wanneer ze steeds verder in het proces raken, steeds verder terug in de tijd gaan van dat wat ze zich nog kunnen herinneren. Juist voor een gelovige bewoner kan de kerk, geloof en God ineens heel dichtbij zijn en helder voor de geest komen. Alsof de mist even opklaart. Vanuit het geloof van vroeger voelt de bewoner de behoefte en drang om iets over ongelovigen te zeggen en verwoordt dat met woorden zoals je zelf schets. 

Wie, op het eerste gezicht, deze woorden hoort, hoort harde woorden en begrijpt er niets van dat juist deze woorden uit de mond van een gelovige bewoner komen. Daarom is het belangrijk om te begrijpen dat mensen met dementie vergeten wat normaal is. De hersenen zijn ontremd en normen vallen weg. Mensen die nog nooit hebben gevloekt, vloeken ineens. Onverwachts kan er grof taalgebruik klinken. Niet alleen voor familie is dit moeilijk om te zien, maar ook voor bewoners en/of verplegers. Als het goed is zouden je collega’s het ziekteproces van dementie moeten kunnen herkennen. Wanneer dit voor hen niet duidelijk is, zou je het kunnen uitleggen dat door de dementie een gelovige bewoner boos kan worden en dit soort dingen kan zeggen. Je kunt uitleggen dat het niet alleen door de dementie komt, maar misschien ook wel door de gelovige (reformatorische) achtergrond van deze bewoner. Het is heel pijnlijk om een bewoner zo te zien, maar het is goed om zijn/haar gedrag te leren herkennen en te plaatsen. 

Samengevat: Ga het gesprek aan met je collega’s waarin je zegt dat deze uitlatingen vanuit de dementie en de geloofsachtergrond wel te begrijpen zijn. 

Ik wens je veel werkvreugde in het mooie werk dat je doet in de zorg voor deze (kwetsbare) mensen. 

Met vriendelijke groet,
Ds. A. van Hees

Dit artikel is beantwoord door

ds. A. (Arjan) van Hees

• Geboortedatum:
  18-05-1981
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

9 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven