U nodigt mij aan tafel - Sela

G. Slurink | Geen reacties | 24-04-2025| 13:04

Graag een goed omschreven commentaar op het lied “U nodigt mij aan tafel” van Sela. Naar ons inziens is dit lied weer erg ik-gericht en doet het erg afbreuk aan wat het Heilig Avondmaal echt inhoudt.

Beste vraagsteller,

Het is altijd moeilijk om te weten wat er bedoeld wordt in een lied als het niet gewoon helder is. Misschien is het ook wel met opzet een beetje vaag en abstract gehouden zodat iedereen het voor zichzelf kan invullen. Vaak gaat het dan meer om subjectieve gevoelswaarden dan om objectieve betekenis en inhoud. Dat is denk ik ook waarom het nogal ik-gericht op u overkomt. Het gaat in dit lied niet over objectieve feiten en waarheden om je aan vast te houden, maar over een subjectieve beleving en invulling. Daarom doet het ook afbreuk aan wat het Heilig Avondmaal echt inhoudt, want daarbij gaat het juist in de eerste plaats wel om objectieve feiten. Daar kunnen dan uiteraard gevoelens van dankbaarheid en andere gevoelens uit voortvloeien, maar dan als een gevolg, niet als waar het in eerste instantie om gaat.

Kolosenzen 3:16 zegt dat we elkaar met geestelijke liederen moeten onderwijzen en (weer) op de goede weg helpen. Liederen kunnen een grote hulp zijn als ze helpen Bijbelse waarheden weer helder voor ogen te stellen. Ze moeten daartoe aan twee voorwaarden voldoen: de inhoud moet duidelijk zijn en het moet Bijbels zijn. Met duidelijk bedoel ik dat het niet op meerdere manieren kan worden opgevat, want dan heb je er nog niet zoveel aan. En met Bijbels bedoel ik dat je de betreffende gedachte(n) daadwerkelijk terug kan vinden in de Bijbel. Niet per se in dezelfde woorden, maar wel inhoudelijk. 

Laten we nu in dat licht kijken naar dit lied en daarbij in gedachten houden dat het in dit lied over het Heilig Avondmaal gaat, althans, daar ga ik van uit. En in de Bijbel gaat het bij het Heilig Avondmaal om de Heere Jezus te gedenken, dat Hij Zijn lichaam voor ons gegeven heeft en dat Zijn bloed voor ons vergoten is, het bloed van het nieuwe verbond, tot verzoening en vergeving van zonden. (Lukas 22:19-20, Mattheüs 26:26-28, Markus 14:22-24). Het Paaslam dat voor ons geslacht is (1 Korinthe 5:7). 

Het eerste couplet luidt:

U nodigt mij aan tafel, om dicht bij U te zijn;
te proeven van het leven, dat U deelt door brood en wijn.
U leidt mij in de stilte, ik volg U met ontzag:
een plaats van rust waar ik U ontmoeten mag.

Ik kan me goed voorstellen dat u hier moeite mee heeft. Wat wordt hier concreet gezegd? Ik heb geen idee. Ik ken geen enkele Bijbelplaats die iets van deze dingen zegt. Het Heilig Avondmaal is niet ingesteld om dicht bij Jezus te zijn en ook niet om te proeven van het leven en dat is ook niet waar het brood en de wijn toe dient bij het Avondmaal. We zijn ook niet dichter bij Jezus aan de avondmaalstafel dan we zijn in onze dagelijkse wandel. Ik ken ook geen enkele Bijbeltekst die zegt dat Jezus ons in de stilte leidt. En wat is die plaats van rust? De avondmaalstafel? Die is meestal inderdaad wel rustig, maar het gaat om de gedachtenis, niet om een ontmoeting, en ook niet per se op een plaats van rust. Dit maakt het ook allemaal nogal mystiek. Hier is geen Bijbelse inhoud, geen Bijbels houvast, geen Bijbelse waarheden om je aan vast te houden. 

Dan het tweede couplet:

U ziet mijn hart en leven, de onrust die verwart;
mijn onbesproken vragen, die er leven in mijn hart.
U kent al mijn gedachten, verbergen kan niet meer:
in vertrouwen leg ik alles voor U neer.

Dit lijkt een beetje op een persoonlijk gebed, waar mensen zich wellicht in herkennen. Dat laat ik verder voor wat het is. Alleen komt bij mij wel de vraag op: wat voor een soort onrust is dit en wat voor een verwarring en wat is de oorzaak daarvan? Wat voor een soort vragen zijn dit? Waarschijnlijk mag iedereen dat voor zichzelf invullen. En wat houdt dat vertrouwen hier dan precies in? Vertrouwen dat Jezus dit zal oplossen? Vertrouwen dat Jezus antwoorden zal geven? Of een soort van berusten? Allemaal zaken die er in de praktijk van het leven toe doen. Maar hier blijft het allemaal in de lucht hangen. En het gaat ook voorbij aan waar het bij het Heilig Avondmaal om gaat. Het biedt verder ook geen enkel concreet Bijbels houvast hierin. Jammer, want de Bijbel heeft genoeg te zeggen over wat er hier ter sprake komt.

Dan het derde couplet:

De beker in uw handen, neem ik vol liefde aan,
uit handen die verwond zijn, waarin de tekens staan.
Geen woorden meer van oordeel, genade onverdiend,
die aan tafel wordt geproefd en wordt gezien.

Dit is beter. Hier wordt een beeld geschetst van de opgestane Heere Jezus, met de wonden aan Zijn handen en de littekens, die mij de drinkbeker reikt om Hem te gedenken en de betekenis van Zijn offer. Dat kan ik samenbrengen met wat ik in de Bijbel lees. Dit gaat ook meer in de richting van waar het bij het Heilig Avondmaal om gaat. 

Tenslotte het vierde couplet:

U deelt met mij de maaltijd, reikt mij verzoening aan.
Uw liefde is nog groter dan de schuld die is voldaan.
U toont mij uw genade, die werkzaam is in mij:
door de kracht van uw genade ben ik vrij! 

Met de eerste zin kan ik akkoord gaan. De tweede zin vind ik wat ongelukkig want Zijn liefde wordt juist zichtbaar in de betaling van mijn schuld. “Groter dan” is mijns inziens hier dan ook niet op zijn plaats. De laatste twee zinnen zijn weer te vaag om er iets aan te hebben. Werkzaam hoe? En vrij waarvan? Hier kan je alle kanten mee op en dit biedt verder geen enkel Bijbels houvast.

Samenvattend moet ik concluderen dat het lied alleen in het derde couplet enigszins tot opbouw kan zijn, maar dat het daarbuiten niets aan heldere Bijbelse waarheden heeft te bieden.

Ik denk dat u gelijk hebt dat het nogal ik-gericht is, want ondanks dat het oppervlakkig gezien wel de blik op de Heere Jezus lijkt te richten, gaat het als puntje bij paaltje komt toch vooral om de eigen beleving. Dat spreekt misschien tot het gevoel, maar het is een slechte wegwijzer. En dat is toch echt wat we nodig heb: liederen die ons de weg wijzen.

Het belangrijkste punt om hieruit mee te nemen is mijns inziens dat we bij geestelijke boodschappen, of die nu tot ons komen in een lied, in een boek, in een preek of in wat dan ook, de vraag leren stellen of wat er gezegd wordt inhoudelijk terug is te vinden in de Bijbel of niet. Want alleen als dat het geval is dan is het werkelijk iets om op te steunen. En zo niet, dan kunnen we het naast ons neer leggen. En het kan in sommige gevallen zelfs misleidend worden als het ons een ander pad op leidt.

Ik hoop dat dit uw vraag beantwoordt.

Een hartelijke groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

173 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven