De onzichtbare God liefhebben

M. D. J. van Spronsen | Geen reacties | 07-02-2025| 13:13

Ik zat zo eens te denken, hoe kan iemand God eigenlijk liefhebben, beminnen, terwijl je Hem niet kunt zien, niet merkt, niet voelt, niet hoort? Is dat dan een soort bovenaards gevoel? Ik ben al tientallen jaren lid van de kerk maar ik heb nog nooit zulke gevoelens gehad. Vaak ben ik bang dat ik nooit bekeerd word. Ik ben er heel veel mee bezig, maar tegelijk ben ik een heel zwart-wit persoon; kan het dan wel? Ik ben vaak diep ontroerd als ik kinderen van God hoor praten, maar wat voelen die mensen dan? Kan je echt zoveel van een onzichtbaar Iemand houden? In het natuurlijke kan dat niet.

Beste vragensteller,

U stelt geen gemakkelijke vraag. Liefhebben is een van de bijzondere dingen die de Heere aan de mensen gegeven heeft. Ten diepste laat de liefde zich ook niet beschrijven. Toch vraagt u naar wat die liefde is en hoe dat kan. Ik probeer enkele lijnen te schetsen. 

Om tot een antwoord te komen, moeten we aan het begin beginnen: wat is liefde tot God? De Engelse puritein John Preston (1587-1628) schrijft: “De liefde is een heilige gesteldheid van het hart, die voortkomt uit het geloof waarmee wij de Heere aankleven, met het doel om Hem in alle dingen van harte te dienen en te behagen” (“Geloof en liefde”, pagina 293). In deze omschrijving vallen een aantal dingen op die kunnen helpen bij het vinden van een antwoord op uw vragen. 

Ten eerste noemt Preston dat de liefde een gesteldheid van het hart is. Het hart, dat is de plaats van onze gevoelens. In die zin heeft de liefde tot God alles te maken met het leven van iedere dag. Als u andere mensen liefhebt, doet u dat met hetzelfde hart als waarmee u God liefhebt. Aangezien dit hetzelfde hart is, moeten we ervoor oppassen dat we de liefde tot God en de liefde tot mensen niet strikt van elkaar gaan scheiden. Dat doet de Heere Jezus Zelf ook niet. In de hoofdsom van de wet verbindt Hij die twee heel sterk aan elkaar. “Gij zult liefhebben den Heere, uw God, met geheel uw hart, en met geheel uw ziel, en met geheel uw verstand. Dit is het eerste en het grote gebod. En het tweede aan dit gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven” (Mattheüs 22:37-39). De liefde tot mensen gelijkt op de liefde tot God. Ze komt uit hetzelfde hart. 

Tegelijkertijd weten we dat die liefde van nature helemaal niet leeft in onze harten. Integendeel, de catechismus leert dat we geneigd zijn God en onze naaste te haten (vraag & antwoord 5). Die liefde in het hart is er niet zomaar. Dat is het tweede wat Prestons uitleg van het woord liefde ons leert. De liefde komt voort uit het geloof. Het is door het geloof dat de Heere Jezus u dierbaar wordt. U krijgt Hem nodig in uw leven als Borg en Zaligmaker. Dat geloof kan heel sterk, maar ook heel zwak zijn. Maar hoe zwak het ook is, het kijkt altijd naar de Heere Jezus, naar Wie Hij is en naar wat Hij doet. 

Dat geloof gaat leren dat -ondanks wie wij zelf zijn- de Heere Jezus Zich in liefde neerbuigt. Het legt zich in vertrouwen neer in Zijn genade. Het geloof ziet Gods liefde voor verloren zondaars: “Zijn oog slaat mij in liefde gade, Hij wil mij heil bereiden.” Die liefde kunnen wij volgens Johannes zien en kennen: “Hierin is de liefde Gods jegens ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon gezonden heeft in de wereld, opdat wij zouden leven door Hem. Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons lief heeft gehad, en Zijn Zoon gezonden heeft tot een verzoening voor onze zonden” (1 Johannes 4:9-10). God openbaart Zijn liefde, Hij maakt die bekend. Niet omdat mensen Hem liefhadden. En als een mens die liefde ziet, dan gebeurt er iets. Dan ontstaat er in het hart van de zondaar wederliefde. Dan zegt de gelovige: “Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst liefgehad heeft” (1 Johannes 4:19). Omdat God de mens heeft liefgehad, gaat die mens ook Zijn Schepper liefhebben. Het liefhebben van God is geen keuze van de mens; Hij wordt overwonnen door de liefde van de Heere. De weerstand en de haat tegen God brokkelen af onder zoveel liefde en genade van Gods kant. Daar wordt liefde tot God opgewekt. 

Nu vraagt u, wat is dat dan voor een liefde? Kan dat wel voor een mens? U benoemt dat we God niet kunnen zien, aanraken, horen. Wij kunnen de Heere niet zien met onze ogen, zoals we anderen wel kunnen zien. De apostel Petrus begrijpt wel wat u bedoelt. In 1 Petrus 1:8 benoemt hij dezelfde tegenstelling: het geloof richt zich op Jezus Christus “Denwelken gij niet gezien hebt en nochtans liefhebt.” Het lijkt een tegenstelling, maar blijkbaar kan het toch: Hem niet met onze ogen zien en Hem toch liefhebben. Paulus zegt zelfs dat het niet anders kan dan dat. In 2 Korinthe 5 wijst hij de gemeente erop dat er sommige gemeenteleden zijn die de Heere Jezus hebben gekend “naar het vlees”, dat is: toen Hij op aarde leefde. Maar nu moeten wij Hem niet meer naar het vlees kennen, maar op een geestelijke manier. Alleen dan zien we werkelijk Wie Hij is. Dan zijn wij zoals van Mozes geschreven staat, dat hij zich vasthield “als ziende den Onzienlijke” (Hebreeën 11:27). Dan wordt dus die liefde zo sterk en zo vast, dat het is alsof wij de Heere zien. 

Maar hoe weet een mens dan of hij God op die manier liefheeft? U vraagt naar gevoelens die u niet kent, maar waar u anderen wel over hoort spreken. Laten we oppassen om ons gevoel een maatstaf te laten zijn voor de liefde tot de Heere God. Het gevoel kan alle kanten opgaan en het bedriegt ons vaak ook. We kunnen niet stellen dat wanneer er geen gevoel is, er ook geen liefde is. Als een man en een vrouw van elkaar houden, dan betekent dat niet dat zij dat de hele dag zo voelen en toch kun je de liefde merken. Verliefdheid wordt steeds meer liefde en alleen dat kan de grond zijn voor een bestendige relatie. Zo is het ook in het citaat van John Preston. Hij schrijft ten derde wat het doel van het liefhebben van God is, namelijk om de Heere te dienen en Hem te behagen.
 
Wie de Heere liefheeft, die verlangt er steeds meer naar om Hem telkens weer te ontmoeten. Hij laat Zich ontmoeten in Zijn Woord en in de prediking. En uit de liefde tot de Heere begeert de gelovige om te leven zoals God dat van hem vraagt. Hij gaat liefhebben wat God wil en gaat haten wat de Heere haat. Maar ondanks dat verlangen, lukt het vaak zo slecht om naar de wil van de Heere te leven. “Want hetgeen ik wil, dat doe ik niet, maar hetgeen ik haat, dat doe ik” (Romeinen 7:15). Daar blijft een strijd over. Juist gelovigen vallen zichzelf zo vaak tegen en zij ervaren dat die liefde telkens tekortschiet. Maar gelukkig is de liefde niet afhankelijk van de mate waarin dat gevoeld of geuit kan worden. Liefde gaat dieper dan dat, liefde gaat tot op het hart. Het is dan ook geen voorwaarde voor geloof, maar een gevolg daarvan. 

Daarom is het ook dat die liefde niet afhankelijk is van uw karakter. U schrijft dat u een heel zwart-wit persoon bent en dat u daarom bang bent nooit bekeerd te worden en nooit gevoelens van liefde te hebben. Als dat waar is, dan zou er verschil zijn voor de Heere: de ene persoon zou meer in aanmerking komen voor de genade dan de andere. Gelukkig is dat niet zo! Er is niemand die God zoekt, ook niet één. Er is niemand die van nature meer of minder voor Zijn werk openstaat. De Heere maakt daarin geen onderscheid – iedereen ligt verloren, niet sommigen iets minder – Hij sluit niet aan op iets in u of mij – Hij maakt iets nieuws. Een begin van liefde, door het zien op de Zoon van Zijn liefde. 

Eenmaal zal die liefde volmaakt zijn. Dan hebben we God en de naaste lief uit een rein hart. Wie Hem liefkrijgt in dit leven, zal altijd bij Hem zijn. Daarvan zingt de Kerk van alle eeuwen met Psalm 73:

“'k Zal dan gedurig bij U zijn,
In al mijn noden, angst en pijn;
U al mijn liefde waardig schatten,
Wijl Gij mijn rechterhand woudt vatten." 

Prop. M. D. J. van Spronsen

Dit artikel is beantwoord door

M. D. J. van Spronsen

• Geboortedatum:
  09-04-2000
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Amsterdam
• Status:
  Actief

1 artikel