Instrumentale opwekkingsliederen hypocriet

ds. A. (Arjan) van Hees | Geen reacties | 12-12-2024| 15:46

Er wordt binnen de reformatorische kringen best wel gewaarschuwd tegen opwekkingsliederen, etcetera. Ook muziekgroepen zoals Sela kunnen weinig goedkeuring krijgen. Er zijn meerdere vragen binnen dit forum daarover beantwoord. Mijn vraag heeft er mee te maken maar is toch anders.

Het verbaast mij enorm dat er heel veel instrumentale cd's aangeboden worden van al dan niet bekende organisten, pianisten en andere musici waarbij zij hun muzikale talenten ten gehore brengen, maar waarbij menig opwekkingslied gespeeld wordt; uiteraard alleen instrumentaal en zonder tekst. En dit wordt wel goedgekeurd? Is dit niet ontzettend hypocriet?

Bedankt voor je vraag. Vooraf is het misschien goed om te zeggen dat ik niets heb gelezen van de antwoorden op het forum waar je naar verwijst.

Wanneer jouw conclusie klopt, zou dat inderdaad hypocriet zijn. Dan lijkt het mij ook goed dat veel koren ook geen muziek meer zingen van componisten die zelf niet in God geloven. Zo is de muziek van de Engelse componist John Rutter erg populair, maar zelf geeft Rutter aan dat het “niet nuttig is om te zeggen dat je een persoonlijke relatie met Jezus moet hebben.” 

Voordat ik predikant werd, was ik professioneel musicus en onder andere dirigent van koren. Ook ik heb veel muziek van John Rutter uitgevoerd. Maar nu ik deze vraag aan het beantwoorden ben en dit citaat van Rutter las, schrok ik. Als we principieel willen zijn en zeggen dat opwekkingsliederen en muziekgroepen als Sela weinig goedkeuring krijgen, dan moeten we ook principieel tegen de muziek van John Rutter zijn. Ook al maakt hij gebruik van Bijbelteksten. 

Daarbij wil ik wel opmerken dat er een wezenlijk verschil zit tussen opwekkingsliederen en Sela en John Rutter. John Rutter ziet zichzelf als een agnost en een relatie met de Heere Jezus is voor hem niet nodig, maar opwekkingsliederen en Sela maken muziek vanuit een totaal andere intentie, namelijk het verwoorden van het geloofsleven en het loven en prijzen van God. 

Ja, er zijn verschillende opwekkingsliederen die wat oppervlakkig zijn en zingen over een eenzijdig Godsbeeld. Ja, je kunt van mening verschillen over muziekgroepen, maar de basis van waaruit zij muziek maken, is totaal anders dan van de Engelse agnost. Sommige psalmen zijn wellicht dan ook wat eenzijdig. Wat te denken van gezangen, de bundel Weerklank of de liederen van Johannes de Heer. Daar staan ook eenzijdige liederen in.

En trouwens: wie bepaalt de richtlijnen om een lied en/of muziekgroep te toetsen? Volgens mij moet dat de Bijbel zijn en de Bijbel is niet hypocriet. De Bijbel is radicaal in het loven en prijzen van God. We zingen over zoveel zaken die we niet doen. Een paar voorbeelden:

Psalm 134:2, “Heft uwe handen naar omhoog”; Psalm 108:1, waar is in onze kerk de “zachte harp” en de “schelle luit”; Psalm 47:1, “Juicht, o volken, juicht, handklapt.” Wie in de kerk zijn handen omhoog heft, is ‘verdacht’. Wanneer hebben we voor het laatst in de kerk gejuicht en in onze handen geklapt voor God? Waar zijn alle instrumenten van Psalm 150?

Wie is er nu hypocriet? Is een opwekkinglied of Sela verkeerd? Het is hypocriet wanneer we Psalm 116:1 meezingen terwijl we God helemaal niet lief hebben. Vanuit welke intentie zingen wij? Vanuit welke intentie maken wij muziek? Is dat omdat een relatie met de Heere Jezus niet nodig is? Waarom keuren we een opwekkingslied of Sela af? Is dat omdat we niet op dezelfde toonhoogte van loven en prijzen kunnen komen en het daarom maar afkeuren? 

Wanneer ik een preek schrijf, eindig ik wel eens met een zelfgemaakt gedicht. Wanneer ik dit gedicht op muziek zet zou het (ik verwacht het overigens niet) over drie jaar zomaar in een liedbundel kunnen komen. Wie dit lied dan zingt, zou zomaar kunnen zeggen dat het een eenzijdig lied is. Maar als je de context van de preek weet, begrijp je wellicht het lied wel. Wie de engelenzang uit Lukas 2:13 en 14 los van de context hoort, zou dit lied wellicht ook als eenzijdig en/of hypocriet kunnen bestempelen. Maar omdat we de context weten, zingen we het rond kerst uit volle borst mee. Vaak ook nog staande. 

Ik denk dat we zo ook naar andere liederen moeten kijken. Wat is de context waaruit een lied is ontstaan. En wat ook in elke preek geldt, geldt ook voor in liederen, je kunt niet een compleet lied of preek schrijven waarin je aan alle (door ons bedachte) criteria kunt voldoen. 

Tenslotte: Het gaat in alles om de eer van God. In heel ons leven moeten we gericht zijn op Zijn eer. Psalm 115:1 zingt er van: “Niet ons, o HEERE’, niet ons, Uw naam alleen zij om Uw trouw en goedertierenheên all’ eer en roem gegeven.” Liederen die daar niet opgericht zijn, moeten we dan niet meer zingen. Muziekgroepen die daar niet op gericht zijn, daar moeten we dan niet meer naar luisteren. Muziek die niet vanuit deze intentie geschreven is en musici die dit niet op het oog hebben, die muziek moeten we niet meer willen uitvoeren en deze concerten moeten we niet meer bezoeken. Laat staan dat we cd’s hiervan kopen.

En wanneer ik de Bijbel lees, lees ik hoe de HEERE God op verschillende manier wordt bezongen, geprezen en grootgemaakt en met welke en hoeveel muziekinstrumenten. Dat zal dan werkelijk hemels klinken. Houdt de lofzang gaande tot Gods eer. “Al wat geest en adem heeft, Looft den HEER’, Die eeuwig leeft, Looft verheugd den HEER’ der heren!” (Psalm 150).

Ds. A. van Hees

Dit artikel is beantwoord door

ds. A. (Arjan) van Hees

• Geboortedatum:
  18-05-1981
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

7 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven