Belijdenis doen of wegwezen

N.J. Teerds | Geen reacties | 04-10-2024| 16:01

De laatste twee jaar constateer ik in de kerkelijke gemeente waar ik lid ben een verschuiving in het aantal doopleden, deels door vertrek van gezinnen maar ook grotendeels doordat jongeren vanaf rond 18 jaar en ouder vertrekken naar een paar naburige gemeenten (Gereformeerde Gemeenten en Hersteld Hervormde Kerk) of ze verlaten de kerk. Dat er soms jongeren overgaan naar een andere gemeente door een relatie of anderszins is normaal, maar het gaat inmiddels om heel veel jongeren. Mijn inziens is het een trieste zaak en constatering als ik als lid van de gemeente de ene zondagmorgen een dooplid in de kerk zie zitten en een week later verneem dat deze is overgeschreven naar een naburige gemeente of in het meest trieste geval door uitschrijving. En als er één schaap over de dam is volgen er meer.

Ik vraag me af of de kerkenraad doopleden dwingt een keuze te maken: of belijdenis doen, of vertrekken naar een andere gemeente; of zelf uitschrijven of je wordt uitgeschreven? Zijn hier regels voor en welke regels en afspraken zijn hiervoor gemaakt? Kunt u hier wat duidelijkheid over geven? Het kan toch niet zijn dat een kerkenraad jongeren dwingt een keuze te maken: of belijdenis doen of wegwezen? Men kan toch niet de kleingelovige en de twijfelende schapen onder druk zetten en als het ware uit de kudde verjagen? Het kan toch niet zijn dat jongeren het gevoel krijgen dat ze onder dwang en druk een keuze moeten maken en dat ze worden weggekeken? Dan zouden ze worden gedwongen belijdenis te doen in plaats van vrijwillig en er is dan toch geen sprake van een oprechte geloofsbelijdenis?

Als deze regels er zijn en toegepast worden is er een groot risico dat ook andere gezinsleden of vrienden van deze jongeren er voor kiezen om te vertrekken. Het kan toch niet zijn dat er zondags gebeden wordt voor de ouders met kinderen die een andere weg gaan, terwijl ze nota bene door de kerkenraad hiertoe worden gedwongen? Bovenstaande vraag stel ik graag aan iemand van de Gereformeerde Gemeenten.

Beste vragensteller,

Je vragen vertolken zeer verdrietige, ingewikkelde en moeilijke situaties. Laat ik beginnen te schrijven dat  de meeste kerkenraden hierop wel beleid hebben, maar dat dit niet altijd zichtbaar is voor de gemeenteleden. Daar kan wel navraag naar gedaan worden. De kerkenraden kunnen over het beleid helder zijn, maar zullen vanwege privacy en ambtsgeheim inhoudelijk niet veel kunnen meedelen.

Het is zeker waar dat er in onze tijd in sommige gemeenten sprake is van gemeenteleden die van kerk veranderen of zelfs de kerk verlaten. Recent stond hierover een artikel in het Reformatorisch Dagblad. Het is veelal voor kerkenraden een intens verdrietige zaak als gemeenteleden vertrekken. Je merkt terecht op, dat als er één schaap over de dam is, er meer (kunnen) volgen. Dat geldt voor jongeren, maar eveneens voor gezinnen en ouderen.

De kerkenraden zijn, als het goed is, wel op de hoogte van de motieven en argumenten die mensen hebben als ze besluiten de kerk te verlaten of van kerk te veranderen. Het is denkbaar dat er leden en doopleden zijn, die zaken graag anders zouden willen zien, maar waarvan de kerkenraad overtuigd is, dat dat (principieel) niet kan. In zo’n situatie kan een forse patstelling ontstaan met alle gevolgen van dien.

Het is een goede gewoonte om in situaties van dreigende kerkverlating of -verandering als kerkenraad de frequentie van bezoeken aan deze gemeenteleden te verhogen. Gesprekken kunnen verhelderend en zelfs helend werken. Het is dan ook zeker niet goed om leden en doopleden zomaar te laten gaan zonder een inhoudelijk gesprek. Als dan toch voor een ander kerkverband wordt gekozen, moet dat besluit gerespecteerd, hoewel met pijn en verdriet. 

Te allen tijde zijn er doopleden die geen belijdenis durven doen. Zij willen dat graag en oprecht belijdenis van hun geloof doen. Dat standpunt wordt gerespecteerd, maar tegelijk is het nodig dat zij hierover onderwijs ontvangen. Er zijn verscheidene boeken door predikanten van de Gereformeerde Gemeenten over het doen van belijdenis geschreven. Het is aan te bevelen dat de kerkenraad die boeken aan de (belijdenis)catechisanten laat lezen en daarna ook met hen bespreekt. 

Een keuze moeten maken onder dwang mag niet gebeuren. Bedenk echter wel dat géén keuze maken ook een keuze is. In de Bijbel lezen we van een zekere klem: “Kies dan heden wie gij dienen zult!” 

Je schrijft over kleingelovige en twijfelende schapen en je bedoelt dan, als ik het goed begrijp, doopleden die geen belijdenis durven doen. Deze mogen zeker niet verstoten worden. Dat kan nooit de bedoeling zijn. We weten allen dat de grote Herder verloren schapen opzocht én opzoekt. Onder Gods kinderen zijn ook kleingelovige en twijfelende schapen. Denk aan Petrus op de golven en aan Thomas in zijn ongeloof. Allen -niemand uitgezonderd- kunnen de leiding en bediening van Gods Geest niet missen. 

Kerkenraden hebben een wijs, voorzichtig en helder beleid nodig, ook ten aanzien van één groep (doop)leden, die ik hier nog speciaal wil noemen. Als leden of doopleden na vele pogingen (jarenlang) geen contact met de kerkenraad wensen, herhaaldelijk een gesprek afwijzen of niets van zich laten horen, dan hebben kerkenraden de opgave hierin wijs te handelen. Inderdaad kan het dan zijn, dat deze jongeren/ouderen -na lange tijd en veel geduld- als (doop)lid uitgeschreven worden. Maar… nooit ‘zomaar’. Ik wil hierbij ook nog opmerken dat kerkenraden het niet altijd goed zullen doen. Fouten en gebreken zullen er zeker zijn en gebed om vergeving, wijsheid, liefde en geduld en vergeving is onmisbaar.  

Ten slotte: Kerkverandering en kerkverlating geeft verdriet, is ingewikkeld en geeft vaak verwarring. Tijdens menige kerkenraadvergadering vraagt dit onderwerp tijd en aandacht om over deze (doop)leden te spreken, ze indien mogelijk te behouden en om (soms moeilijke en verdrietige) besluiten te nemen. Dit alles onder de aanroeping van de Naam des Heeren: Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede!

N. J. Teerds

Dit artikel is beantwoord door

N.J. Teerds

• Geboortedatum:
  24-09-1944
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Hendrik Ido Ambacht
• Status:
  Actief

55 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven