Diaken is geen hulpouderling

Wanneer ik de geschiedenis van Stefanus beschouw, ligt de opvatting over en de praktische invulling van het diakenambt van de kerk van Rome dan niet dichter bij de Bijbel dan die van de protestantse kerken? En ligt er een lijn naar de opvatting van diaken als quasi hulpouderling in reformatorische kerken?

Wat doet de diaken die is aangesteld in de Rooms katholieke kerk? Hij staat de priester bij in de viering van de eucharistie, hij reikt de communie uit, assisteert bij een huwelijk of zegent het zelf in, hij doopt, hij verkondigt het evangelie en preekt en leidt kerkelijke uitvaarten. Een diaken werkt dus nauw samen met de priester. Zo zou je inderdaad de indruk krijgen dat het diakenambt in de Roomse kerk Bijbelser is dan binnen de protestantse kerken. Maar dat is niet zo. De Reformatoren hebben conform de Bijbel hun visie op de ambten ontwikkeld. Met name Calvijn heeft veel hierin betekend. Als hij overweegt welke ambten de kerk moet hebben, is hij ervan bewust dat de structuur die er was in de tijd van de apostelen een bijzondere was. Hij besefte dat de ambten van dienaar van het Woord, ouderling en diaken, nodig was. Hij herstelde dus niet de ambten van apostel, profeet en evangelist. Deze ambten waren in de periode van de apostelen nodig. Als de kerk eenmaal gevestigd is, kunnen de ambten uit de begintijd vervallen.
  
Wat vooral bepalend is geweest voor de reformatorische ambtsvisie, is dat de Woordverkondiging hersteld wordt in de kerk. Vandaar de belangrijke plaats van de dienaar van het Woord. Daarna de ouderling die opzicht houdt over leer en leven van de dienaren en de diakenen die de taak hebben in het beheren van de diaconale goederen en de verzorging van de armen. Zij mogen niet worden beschouwd als quasi hulpouderlingen. 

Ik heb al eerder op Refoweb iets geschreven over de ambten, namelijk het volgende: "De ambten zijn gelijkwaardig, hoewel ze ook onderscheiden zijn. Een diaken heeft een beherende taak, de ouderling heeft een regerende taak, en de predikant heeft een lerende taak. Je zou kunnen zeggen: het gaat om de profetische, priesterlijke en de koninklijke bediening in de ambten. Helaas wordt  in onze kerken het diakenambt als minderwaardig gezien. Vandaar dat het gemakkelijker is om aan diakenen te komen.

Maar dat geeft een vertekend beeld, want alle ambtsdragers moeten weten dat zij door God geroepen zijn. En die roeping geschiedt in de middellijke weg. De ouderling en diaken worden door de gemeente geroepen in de weg van de verkiezingen. Zij worden geroepen voor een bepaalde ambtstermijn. Een predikant daarentegen wordt geroepen voor zijn hele leven en heeft daarom een studie gevolgd. Dat maakt de weg tot het ambt van predikant veel langer en daardoor lijkt het alsof het ambt van predikant belangrijker zou zijn. Gevoelsmatig lijkt dat ook zo, omdat een predikant een centrale plaats inneemt in de gemeente via prediking en pastoraat. Maar principieel is er geen verschil in de ambten. Onze Nederlandse geloofsbelijdenis zegt daarom terecht dat het ene ambt niet zal heersen over de andere."

Ds. A. J. Schalkoort

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A.J. Schalkoort

• Geboortedatum:
  05-10-1948
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Lunteren
• Status:
  Actief

218 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven