Hertrouwen berouwvolle overspeler

Ds. H. Korving | Geen reacties | 04-09-2024| 12:27

Stel u voor dat een man is gescheiden van zijn vrouw vanwege overspel. Hij is schuldig, zij onschuldig. Na een (Bijbelse) scheiding is zij hertrouwd. Als hij berouwvol is over zijn overspel, en teruggekeerd is om weer voor God te leven in heiligheid, mag hij dan volgens de Bijbel weer trouwen in de kerk? Of moet hij -terwijl zijn ex-vrouw nog leeft (ook al is zij hertrouwd)- nog zijn hele leven ongehuwd blijven?

Beste vraagsteller,

Dit zijn twee vragen die gesteld worden als een theoretische kwestie, maar die meteen al een heel andere lading krijgen als het slaat op een concrete en u bekende situatie.

Stel dat deze vraag wordt gesteld door de hertrouwde vrouw die Bijbels gezien niet schuldig was aan de grond voor de echtscheiding. Dan zou er rancune of een soort behoefte uit kunnen spreken om haar ex als het ware nog een keer te treffen in zijn leven en levensgeluk. En dat is dan op zijn beurt ook weer niet erg christelijk... 

Maar ik zal proberen het als een theoretische vraag te benaderen. U vraagt mij om mij voor te stellen dat een aan overspel schuldige partij na de op grond daarvan ontstane scheiding en ontbinding van het huwelijk berouwvol terugkeert. 

Tot wie keert hij berouwvol terug?

Er zijn drie partijen die met zijn berouwvolle terugkeer te maken hebben: a. de Heere tegen Wie hij gezondigd heeft, b. zijn voormalige echtgenote, c. de kerk die hem mogelijk onder de kerkelijke censuur heeft gesteld. 

Uw vraag gaat, als ik het goed begrijp, alleen over a en c. Het lijkt mij echter dat er op de ene of andere manier ook een uiting van zijn berouw dient te gaan richting de vrouw van wie hij nu gescheiden is. Dat is natuurlijk wel complex, temeer omdat zij wettig kon hertrouwen. Of zij op zijn uiting van berouw moet reageren, vind ik ook lastig. Het zou wel mooi zijn als ze het kon aanvaarden terwijl het de consequenties van zijn zondige gedrag niet meer ongedaan kan maken. 

Klaarblijkelijk was de vrouw in uw voorbeeld voor zichzelf niet erg overtuigd van de mogelijkheid dat haar ex berouwvol zou kunnen terugkeren; ik weet niet of ze dit überhaupt wel heeft gehoopt (terwijl je dat van een oprechte christenvrouw, die zelf weet hoezeer ze van vergeving moet leven, zou verwachten); ze heeft er in elk geval niet op gewacht (hoewel ik uit uw vraag niet kan afleiden of u in uw voorbeeld uitgaat van lange of korte tijd tussen de scheiding en haar hertrouwen. Maar een snel hertrouwen van de ‘onschuldige’ vrouw na de echtscheiding roept op zijn beurt ook bepaalde vragen op).
 
Maar als zij nog ongehuwd was gebleven na de scheiding zou je in elk geval meteen een heel andere situatie hebben. Dan zou zij zich namelijk ook dienen te verhouden tot het berouw van haar ex-man en dient de vraag onder ogen te worden gezien of er niet gestreefd moet worden naar het herstel van de verbroken relatie, wat Bijbels gezien toch de beste weg is en de opdracht voor beiden. Dat vraagt dus van de vrouw zelfverloochening, vergevingsgezindheid en oprechtheid van hart tegenover de Heere en haar ex-man.

Nu dit element in uw vraag niet wordt benoemd, en dus de beste Bijbelse weg buiten beeld blijft, wordt de beantwoording van uw twee vragen voor mij ook wel een beetje lastig.

Uw vragen luiden: mag hij hertrouwen of moet hij ongehuwd blijven zolang zijn eerste vrouw nog leeft en mag zijn huwelijk kerkelijk worden bevestigd? Het is aan de kerkenraad van de betreffende persoon om te beoordelen:
a. of zijn berouw oprecht is;
b. of hij naar zijn ex daar op enige manier een uiting van heeft kunnen geven;
c. of de (mogelijke) censuur kan worden opgeheven.

Het laatste (c) wordt door kerkenraden verschillend beantwoord. Als regel zoekt men hier een pastorale weg en stelt men een termijn (bijvoorbeeld van een aantal maanden, een jaar of jaren) waarin duidelijk wordt dat de betreffende broeder volhardt in zijn berouwvolle houding, zijn levenswandel geen aanstoot geeft en zijn kerkelijke betrokkenheid geen vragen oproept.
 
Op die manier kan hij dan weer als volwaardig lid van de gemeente functioneren en staat de weg naar het Heilig Avondmaal weer open.

De vraag of hij kan en mag hertrouwen is een andere vraag. Principieel gezien kan dat niet. Aan de andere kant is door het huwelijk van zijn ex-vrouw de weg naar terugkeer en herstel van de relatie onmogelijk geworden. Wanneer hij nu opnieuw tot een huwelijk wil komen, zal de kerk m.i. niet kunnen meewerken door middel van een officiële kerkelijke huwelijksbevestiging. Op een andere wijze kan het meeleven worden getoond. Wel zal hij samen met zijn vrouw als getrouwd paar in de gemeente worden geaccepteerd. De kerk zal niet willen of kunnen ontkennen dat zij tot een wettig burgerlijk huwelijk zijn gekomen en zal dat dan ook niet ongedaan willen maken. Zij legt zich bij de (onvolkomen en gebroken) situatie neer. 

Ik hoop uw vraag zou goed te hebben begrepen en voldoende te hebben beantwoord. 

Met vriendelijke groet,
Ds. H. Korving

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

199 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven