Twijfelen aan geloofszekerheid

Ds. B.M. Meuleman | Geen reacties | 12-02-2024| 12:56

Bang om mezelf te bedriegen, dat ben ik. Ik ben een gevallen mensenkind, een zondaar. Die zondaar zal ik blijven, maar God heeft Zich geopenbaard aan mij. Ik mag Hem kennen als mijn Zaligmaker en Heiland. Een Bron van troost, dat is Hij! Maar soms dan vraag ik me af: is het wel echt? Ben ik echt bekeerd? Of bedrieg ik mezelf, bedriegt de duivel mij? Dan vraag ik me weleens af: stel je voor, ik wil ooit aan het avondmaal (ik ben 14 jaar), eet en drink ik mezelf dan niet een oordeel? Wat als de duivel mij echt bedriegt? Wat als het een en al schijn is dat ik 'echt' geloof in God? Ik geloof toch?

Hoe kan het dan dat ik twijfel aan die zekerheid? Of horen die aanvechtingen en twijfels bij het leven van een christen? De een zegt van wel, de ander zegt dat je geen aanvechtingen kent als je in vrede met God leeft. Aan de andere kant, als je Hem ziet als je Zaligmaker, kan het niet anders dat je de bedorven dood- en zondestaat van je oude mens inziet. God vernieuwt je hart, maar je zwakheid en zonde blijven bestaan, dus dan zal die kleingelovigheid, die twijfel en die aanvechtingen ook blijven bestaan.

Ik worstel, dat is wel te merken. Hoe moet ik hierover denken? “God is mijn Heil, mijn Licht, wien zou ik vrezen?” Dat eerste klopt! Maar ik vrees voor de duivel en vooral voor mezelf. Ik ben bang om mezelf te bedriegen. Al voel ik me nu ook zo zondig om dit alles te schrijven, want twijfel ik nu aan het geloof en de vergeving van zonden die Hij mij geschonken heeft?

Beste vraagsteller,

Als antwoord op je vraag wil ik een paar elementen afzonderlijk noemen om zo de kluwen van vragen, twijfels en gedachten die in je vraag naar voren komen zo goed mogelijk te ontwarren. 

Je bent bang om jezelf te bedriegen. Ik denk dat dit juist één van de kenmerken van een waar geloof is, namelijk dat je jezelf eerlijk onderzoekt en dat je niet tevreden bent met een schijngeloof. Je wilt dat je geloof goede grond heeft en de toets van de Bijbel kan doorstaan. Je bent niet tevreden met een oppervlakkig geloof of een geloof dat vooral uit emoties bestaat maar je zoekt naar vruchten van een echte en Bijbelse bekering van je hart en leven. Iemand die zichzelf bedriegt en tevreden is met een schijngeloof voelt niet de behoefte om zichzelf en zijn geloof eerlijk tegen het licht van Gods Woord te houden. Bij jou is dat, gezien al je worstelingen, juist heel anders!

Het tweede dat ik noem, is de aard van het geloof, of anders gezegd, wat geloven nu eigenlijk is. Het geloof is de hand van de bedelaar die opgehouden wordt om aalmoezen te ontvangen. Het is de mond van de hongerige die open gedaan wordt om voedsel te ontvangen. Het geloof is de roep tot Jezus: “Heere, red mij, want ik verga.” Het is de hand van de offeraar die op het offerdier gelegd wordt en zo zijn schuld overdraagt op het offerdier. Het geloof is het oog dat ziet op de lijdende en stervende Jezus aan het kruis zoals de Israëlieten in de woestijn zagen op de koperen slang om genezen te worden van de dodelijke slangenbeten. In de Bijbel vinden we tal van beelden en voorbeelden van wat het geloof nu eigenlijk is, maar één ding hebben al deze beelden wel gemeenschappelijk: het geloof kijkt niet naar zichzelf, let niet op zichzelf, maar kijkt juist van zichzelf af en ziet op de Heere Jezus Christus. 

Dat brengt mij bij het derde element, namelijk dat je zaligheid buiten jezelf ligt in Christus Jezus. Het is goed om jezelf te onderzoeken bij het licht van Gods Woord maar de uitslag van dat zelfonderzoek kan nooit wezen: ja, mijn geloof is goed (genoeg). Mijn geloof is echt bevonden en nu kan ik op basis van de echtheid van mijn geloof zeggen: ik ben zalig. De vastheid van je zaligheid, de zekerheid van je zaligheid ligt niet in de echtheid van je geloof of de waarachtigheid van je bekering. Dat is hetzelfde als dat de bedelaar zou zeggen: mijn hand is echt. Ik hou werkelijk mijn hand op. Ik krijg nu aalmoezen omdat ik oprecht en werkelijk mijn hand op hou. Het is niet de hand van de bedelaar die hem zijn geld geeft. Het is niet de hand van de offeraar die zijn schuld wegneemt, maar het offerdier dat in zijn plaats geslacht en geofferd wordt. Of om een ander voorbeeld te gebruiken, Bartimeüs riep luid tot Jezus om ontferming. Hij wilde ziende worden. Maar ik denk niet dat hij veel gedachten gewijd heeft aan de vraag: roep ik wel echt tot Jezus? Is mijn roepen wel oprecht? En als Jezus mij ziende wil maken, moet ik wel goed genoeg roepen. Nee, het was niet zijn roepen dat hem weer deed zien, maar Jezus. Daarom riep hij zo hard hij kon omdat hij wist dat alleen Jezus hem ziende kon maken. Bartimeüs lette niet op zichzelf, lette niet op de mensen om hem heen maar hij zag op Jezus en daarmee toonde hij dat hij meer geloof had dan andere mensen die wel konden zien. 

Het vierde element dat ik noem, heeft hier mee te maken, namelijk het gevaar van een overmatige nadruk op zelfonderzoek. Je kunt zo bang zijn om jezelf te bedriegen dat je Christus uit het oog verliest. Het is geen volmaakt geloof dat je zalig maakt maar een volmaakte Zaligmaker. Het is niet de zekerheid van je bekering die de grond vormt voor je zaligheid maar de zekerheid en betrouwbaarheid van Gods beloften in Christus Jezus. 

Het voorwerp van het geloof kan nooit het geloof zelf zijn of je bekering, of Gods werk in je hart. Het geloof ziet immers op Christus, Die het geloof werkt, versterkt en voltooit. Wanneer de Israëliet in de woestijn zag op de dodelijke slangen en mate waarin hij gebeten was en de ernst van zijn dodelijke wonden in plaats van op de koperen slang, dan kon hij nog zoveel zelfonderzoek doen, maar het bracht hem slechts de dood. Wanneer je vooral ziet op je bedrieglijke hart, de arglistigheid van de duivel en je twijfels en aanvechtingen, brengt je dat alleen maar de dood. Zelfonderzoek is alleen dan heilzaam wanneer het je brengt aan de voet van het kruis. Het resultaat van alle zelfonderzoek moet zijn het afzien van jezelf, je twijfels, je ongeloof en al je aanvechtingen en moet je brengen tot het zien op de Heere Jezus Christus. 

Bij zelfonderzoek bestaat ook het gevaar dat je vooral let op wat de Heere in je hart werkt, welke overtuigingen Hij in je werkt, hoe Zijn Geest in je leven werkzaam is. Maar hoe belangrijk het ook is dat God in je hart werkt, niet wat God in je hart doet, is de grond voor je zaligheid maar het werk dat Christus aan het kruis volbracht heeft. Zijn volbrachte offer alleen is de grond waarop je kunt bouwen. Niet jouw bekering, niet jouw geloof, niet de ervaringen van Gods Geest in je vormen enige grond voor je zaligheid. Verleg daarom de focus van jezelf op Christus Jezus. Zie op Zijn volbrachte werk op Golgotha. Hij alleen is het volkomen Offerlam dat al je schuld verzoent. Leg je bezoedelde, vuile zondaarshanden op het Lam Gods Dat de zonde der wereld wegneemt. Roep tot Hem. Zie op Hem. Kom tot Hem en zorg dat je niemand anders ziet dat Jezus alleen. 

Als vijfde element wil ik dan de twijfel en aanvechting noemen. Hoort dat bij het leven van een christen? Ja, helaas hoort dat bij het leven van een christen, maar het hoort niet bij het geloof. In het hart van Gods kinderen zijn helaas geloof en twijfel maar al te vaak met elkaar vermengd. Dat komt omdat wij geen volmaakt geloof hebben en de zonde tot aan onze laatste snik op de één of andere manier in ons leven aanwezig is. Maar laat het helder zijn dat twijfel niet tot Gods eer is en afbreuk doet aan de betrouwbaarheid van Zijn beloften. Ongeloof betwijfelt de liefde en hartelijke bereidwilligheid van Jezus Christus om zalig te maken, wie ook maar tot Hem de toevlucht neemt. Daarom komt er maar al te vaak aanvechting in het leven van een christen omdat hij twijfelt aan de almacht en liefde van de Heere Jezus en niet vertrouwt op Zijn Woord en belofte alleen.

Kijk maar naar Petrus die in het geloof temidden van een woedende storm over de woedende golven kon lopen om tot Jezus te gaan. Het ging goed zolang hij op Jezus zag, maar zodra hij op de woedende golven lette en de storm om hem heen, ging het fout. Hij zakte onmiddellijk weg in de golven. De storm en de golven hadden geen vat op Petrus zolang hij maar op Jezus lette, maar zodra hij dat niet meer deed, werden ze een aanvechting voor hem. Het bracht hem tot twijfel. Maar wat Petrus deed, zonder te redeneren, zonder uitvoerig en vermoeiend zelfonderzoek, moet jij ook doen: roepen tot Jezus: Heere, behoud mij! En Jezus stak direct Zijn hand uit en greep Petrus vast, met daarbij de liefdevolle vraag: Gij kleingelovige, waarom hebt Gij gewankeld? Ja, daarop mocht Petrus zichzelf wel onderzoeken – en dat geldt ook voor jou: waarom heb ik gewankeld? Waarom heb ik getwijfeld? Waarom denk ik toch zo klein van mijn Heere? Waarom let ik toch zo op van alles en nog wat, op strijd van buitenaf en strijd van binnenuit, in plaats van op Jezus alleen? Is Hij dan niet betrouwbaar? Is Hij dan niet almachtig en vol van liefde voor mij, zondaar?

Ik denk dat je zelf het antwoord op deze vragen wel weet. Aan je Heiland ligt het niet. Het beste wat je daarom kunt doen, is met al je twijfels, vragen en aanvechtingen tot Hem komen. Hij neemt immers de zondaars aan, niet omdat zij zo’n geweldig geloof hebben, niet omdat zij zo’n waarachtige bekering hebben, niet omdat hun hart altijd zo oprecht is. Integendeel, Hij bewijst zondaren genade die van huis uit niets hebben dan enkel dood en verderf, ongeloof en zonde. Zo mag je telkens tot Christus komen, als een goddeloze die niets van zichzelf heeft maar alles vindt in Christus. Je mag elke dag opnieuw bij Hem bedelen en je lege handen ophouden. Hij zal ze rijk vullen!

Ik hoop dat ik zo de kluwen van je worstelingen enigszins hebben kunnen ontwarren. Daarbij wil ik opmerken dat het geloof ten diepste geen wiskundige formule is of een recept waarbij je alleen de juiste gegevens moet invullen en dan heb je het juiste resultaat. Ook al heb je nog een zo helder en Schriftuurlijk beeld van wat het geloof is en hoe je zalig moet worden, het is geen garantie voor grote geloofszekerheid en voortdurende vrede in je ziel. Het leven van het geloof blijft een oefening in de voortdurende strijd om af te zien van jezelf, de wereld en de duivel en te zien op Christus. Je hebt er niets minder dan de Heilige Geest voor nodig Die je telkens uitdrijft tot Christus. Maar Christus wil niets liever dan Zijn gezegende Geest aan je geven om je door Zijn Geest tot Hem te leiden en in Zijn beloften te geloven. Zo kun je, zo mag je, in afhankelijkheid van Zijn Geest leven uit het geloof in Christus’ beloften. Zijn Geest kan Zijn Evangelie zo heerlijk, zo krachtig en zo verrassend voor je openen dat alle twijfel en aanvechting verdwijnt en je niets en niemand meer ziet dan Jezus alleen. 

Tot slot een opmerking over het Heilig Avondmaal. De Heere geeft genade en vrijmoedigheid, onderwijs en inzicht op de momenten dat je het nodig hebt. Wat betreft je gang naar Zijn Tafel heb je dat nu nog niet nodig. Je mag nog onderwijs ontvangen, je mag nog veel leren, ook via de catechisatie en belijdeniscatechisatie, je mag nog groeien in de kennis en genade van je Heere en Heiland. En als het moment daar is dat voor jou de gang naar de Avondmaalstafel openstaat, zal de Heere je ook dan niet overlaten aan jezelf. Zie slechts op Hem en Hij zal maken dat je je verwonderen moet!

Met hartelijke groet,
Ds. B. M. Meuleman

Dit artikel is beantwoord door

Ds. B.M. Meuleman

• Geboortedatum:
  20-05-1972
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Hoogeveen
• Status:
  Actief

67 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven