Vastentijd, lijdenstijd en veertigdagentijd

Ds. W. C. Meeuse | Geen reacties | 07-02-2024| 11:03

Vraag

Waarom volgt de PKN de traditie van de Veertigdagentijd met zes lijdenszondagen i.p.v. de andere (refo)kerken die tijdens de lijdenstijd Jezus’ sterven herdenken en zich bezinnen in een periode met zeven lijdenszondagen? Ik weet het: het verschilt vier dagen en om dát verschil gaat het mij ook niet zozeer, maar de PKN is toch protestants en niet (as-woensdag vierend) Rooms Katholiek? Is deze gewoonte zo gegroeid of is er wel degelijk bewust over nagedacht? En is er principieel iets tegen veertigdagentijd in plaats van de lijdenstijd?


Antwoord

Zondag 11 februari 2024 is dit jaar de eerste lijdenszondag, de eerste van de zeven. De zogenoemde veertigdagentijd begint op Aswoensdag (14 februari) en zo komt men tot zes lijdenszondagen. De veertigdagentijd heeft wel heel oude wortels. In de eerste eeuwen van de christelijke kerk was er al de gewoonte om vooraf aan de herdenking van de opstanding, 40 dagen vóór Pasen, te vasten (vastentijd). Jezus vastte veertig dagen in de woestijn (Mattheüs 4:2).

Omdat op zondag niet werd gevast, waren er toch 40 dagen om te vasten. Voorafgaande aan de Aswoensdag  werd er drie dagen carnaval gevierd. In de tijd van de Reformatie koos men voor zeven lijdenszondagen en werd gebroken met de vastentijd. In deze zeven weken lag de nadruk niet  op vasten en boete doen, maar op de verkondiging van het lijdensevangelie. Men telde zeven zondagen, mogelijk gekozen om te beginnen op de carnavalszondag. Juist om aan te geven dat men hier niet aan mee wilde doen. 

Op de website van de PKN worden de woorden vastentijd, lijdenstijd en veertigdagentijd door elkaar gebruikt.  Door te kiezen voor de veertigdagentijd keerde men terug tot de vroeg-christelijke traditie. Er is dus principieel geen bezwaar tegen de veertigdagentijd, hoewel we wel graag vast willen houden aan het gebruik van zeven lijdensweken.

Sommigen beweren  dat er zes lijdenszondagen overblijven omdat men heeft besloten dat de eerste dag van de week de maandag is (zie de meeste agenda’s en kalenders) en de zondag tot het weekend behoort. Maar het is onzeker of dit een rol heeft gespeeld. 

De lijdenstijd is geen tijd van droefheid en donkerheid of mineur, integendeel. Het gaat in alle prediking altijd om Jezus Christus en Die gekruisigd. Vooral in de lijdensweken staat Zijn lijden sterven centraal. 

Het is bijvoorbeeld wel gebeurd dat men op iedere lijdenszondag preekte over één van de  kruiswoorden van Jezus. Dat zijn er ook zeven. Vaak wordt ook de geschiedenis gevolgd van Getsémané naar Gabbatha en naar Golgotha. En na de Goede Vrijdag en de Stille Zaterdag volgt dan de verkondiging van de opstanding. Het is Pasen geworden. Dat mogen we ook aan het begin van de lijdenstijd wel bedenken!

Ds. W. C. Meeuse

Dit artikel is beantwoord door

Ds. W. C. Meeuse

  • Geboortedatum:
    12-04-1944
  • Kerkelijke gezindte:
    PKN (Hervormd)
  • Woon/standplaats:
    Sliedrecht
  • Status:
    Actief
138 artikelen
Ds. W. C. Meeuse

Bijzonderheden:

Emeritus (2011)


Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Geen reacties
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Terug in de tijd

Leugentje bij dementerenden

Ik ben een jongen van 21 jaar en ben pas klaar met mijn opleiding. Ik werk nu in een verpleegtehuis met dementerende bewoners. Soms moet je dan wel eens een smoes bedenken of soms wel eens iets zeggen...
14 reacties
07-02-2017

Hulpvragende moeder

Zijn er christelijke psychologen die aan huis komen bij cliënten of die in hun praktijk opvang voor kleintjes kunnen aanbieden voor een hulpvragende moeder die net is verhuisd en nog weinig sociale co...
Geen reacties
07-02-2018

Verrast door preken in PKN

Ik hoop dat iemand van de Ger. Gem. deze hartenkreet eerlijk wil beantwoorden en niet op een diplomatieke wijze. Ik ben in een Ger. Gem. opgegroeid en ben door mijn huwelijk in een PKN-gemeente terech...
6 reacties
07-02-2012
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering