Vastentijd, lijdenstijd en veertigdagentijd

Ds. W. C. Meeuse | Geen reacties | 07-02-2024| 11:03

Vraag

Waarom volgt de PKN de traditie van de Veertigdagentijd met zes lijdenszondagen i.p.v. de andere (refo)kerken die tijdens de lijdenstijd Jezus’ sterven herdenken en zich bezinnen in een periode met zeven lijdenszondagen? Ik weet het: het verschilt vier dagen en om dát verschil gaat het mij ook niet zozeer, maar de PKN is toch protestants en niet (as-woensdag vierend) Rooms Katholiek? Is deze gewoonte zo gegroeid of is er wel degelijk bewust over nagedacht? En is er principieel iets tegen veertigdagentijd in plaats van de lijdenstijd?


Antwoord

Zondag 11 februari 2024 is dit jaar de eerste lijdenszondag, de eerste van de zeven. De zogenoemde veertigdagentijd begint op Aswoensdag (14 februari) en zo komt men tot zes lijdenszondagen. De veertigdagentijd heeft wel heel oude wortels. In de eerste eeuwen van de christelijke kerk was er al de gewoonte om vooraf aan de herdenking van de opstanding, 40 dagen vóór Pasen, te vasten (vastentijd). Jezus vastte veertig dagen in de woestijn (Mattheüs 4:2).

Omdat op zondag niet werd gevast, waren er toch 40 dagen om te vasten. Voorafgaande aan de Aswoensdag  werd er drie dagen carnaval gevierd. In de tijd van de Reformatie koos men voor zeven lijdenszondagen en werd gebroken met de vastentijd. In deze zeven weken lag de nadruk niet  op vasten en boete doen, maar op de verkondiging van het lijdensevangelie. Men telde zeven zondagen, mogelijk gekozen om te beginnen op de carnavalszondag. Juist om aan te geven dat men hier niet aan mee wilde doen. 

Op de website van de PKN worden de woorden vastentijd, lijdenstijd en veertigdagentijd door elkaar gebruikt.  Door te kiezen voor de veertigdagentijd keerde men terug tot de vroeg-christelijke traditie. Er is dus principieel geen bezwaar tegen de veertigdagentijd, hoewel we wel graag vast willen houden aan het gebruik van zeven lijdensweken.

Sommigen beweren  dat er zes lijdenszondagen overblijven omdat men heeft besloten dat de eerste dag van de week de maandag is (zie de meeste agenda’s en kalenders) en de zondag tot het weekend behoort. Maar het is onzeker of dit een rol heeft gespeeld. 

De lijdenstijd is geen tijd van droefheid en donkerheid of mineur, integendeel. Het gaat in alle prediking altijd om Jezus Christus en Die gekruisigd. Vooral in de lijdensweken staat Zijn lijden sterven centraal. 

Het is bijvoorbeeld wel gebeurd dat men op iedere lijdenszondag preekte over één van de  kruiswoorden van Jezus. Dat zijn er ook zeven. Vaak wordt ook de geschiedenis gevolgd van Getsémané naar Gabbatha en naar Golgotha. En na de Goede Vrijdag en de Stille Zaterdag volgt dan de verkondiging van de opstanding. Het is Pasen geworden. Dat mogen we ook aan het begin van de lijdenstijd wel bedenken!

Ds. W. C. Meeuse

Dit artikel is beantwoord door

Ds. W. C. Meeuse

  • Geboortedatum:
    12-04-1944
  • Kerkelijke gezindte:
    PKN (Hervormd)
  • Woon/standplaats:
    Sliedrecht
  • Status:
    Actief
138 artikelen
Ds. W. C. Meeuse

Bijzonderheden:

Emeritus (2011)


Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Geen reacties
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Terug in de tijd

Keizersnede op 06-06-2006

Ik ben zwanger en uitgerekend op 12-06-2006. Ik weet nu al dat ik een geplande keizersnede krijg. Een geplande keizersnede wordt altijd in week 39 gedaan. De gynaecoloog die mij behandelt heeft zijn o...
Geen reacties
07-02-2006

Jezus man en geen vrouw

Ik vraag me af, waarom was Jezus eigenlijk een man en geen vrouw? Waarom is die keuze gemaakt? Was vrouwzijn niet geschikt genoeg ofzo? Ik vind de Bijbel al best vrouwonvriendelijk en dit maakt het al...
Geen reacties
07-02-2019

Spijt van seksueel contact in korte relatie

Ik heb een vraag n.a.v. een geschiedenis uit mijn verleden. Mijn vraag komt er eigenlijk op neer of ik de desbetreffende jongen vergeving moet vragen. Ik heb op mijn 18e een korte tijd (vijf weken) ...
Geen reacties
07-02-2022
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering