Wel of geen kerstboom(pje) als christen

Ds. G.K. Terreehorst | Geen reacties | 13-12-2023| 15:31

Er zijn veel reformatorische christenen die tegen een kerstboom zijn. Echter zijn er wel veel refo’s die een kleiner (kerst)boompje hebben. Waarom wordt dat wel breder geaccepteerd? Het zit toch niet in de grootte?

Beste vragensteller,

In Nederland worden er elk jaar meer dan twee miljoen kerstbomen verkocht. Elk tuincentrum verandert in de maand voor Kerst in winterwonderland, vol met lichtjes en duizenden soorten kerstballen. Elke jaar versieren miljoenen mensen hun kerstboom om hem kort na nieuw jaar weer de deur uit te doen. Maar wat heeft de kerstboom eigenlijk met het echte kerstfeest te maken? Het antwoord: helemaal niets! Nergens in het kerstverhaal is sprake van een spar of naaldboom, laat staan met lichtjes en kerstballen. 

De oorsprong van de kerstboom wordt vaak gezocht in de Keltische of Germaanse godsdienst. Zij kenden rituelen rondom versierde en heilige bomen. Sommigen beweren zelfs dat men kinderen in de boom hing als offer, de kerstballen in de boom zouden daar naar verwijzen. Alleen waren dit meestal loofbomen en geen sparren of dennen. Hoe vreselijk ook, met de kerstboom heeft het niets te maken. Elders is te lezen dat de Germanen tijdens joelfeesten eind december een boom op het erf zette waar men omheen danste. Wellicht komt de kerstboom daar vandaan. Zeker is dit echter allemaal niet. Toch is dit één van de redenen waarom veel Reformatorische christenen geen kerstboom hebben. Het zou een heidens gebruik zijn. Het is wat mij betreft echter te kort door de bocht om de kerstboom van vandaag als heidens te bestempelen.

Ook wordt er soms verwezen naar Jeremia 10:3-5 om de kerstboom af te wijzen. Het gaat daar over een stuk hout dat uit het bos wordt gekapt en met zilver en goud mooi gemaakt. Dit zou slaan op ‘onze’ kerstboom, die immers ook behangen wordt met versiering. Dit is echter exegetische nonsens. Jeremia heeft het niet over een kerstboom, maar spreekt hier op spottende wijze over het maken van een afgodsbeeld uit een stuk hout. Een uit het bos gekapt stuk hout wordt met goud en zilver overtrokken, vastgespijkerd, zodat het niet omvalt. Jeremia zegt spottend dat het eerder vogelverschrikkers lijken dan echte goden. Met een kerstboom heeft het niets te maken. Ook op deze grond kun je dus niet zeggen dat het on-Bijbels zou zijn om een Kerstboom te hebben.

Verder is er nog de legende dat Luther geleerd zou geleerd zou hebben dat de kerstboom verwijst naar de boom in de hof van Eden. Hij zou een warm voorstander van de kerstboom zijn. Er is echter geen enkel bewijs of bron waaruit blijkt dat Luther dat echt gezegd heeft. Historisch gezien lijkt de kerstboom uit Duitsland te komen, waar deze eerst vooral bij de adel binnen stond en later ook bij de meer arme mensen. In de 19e eeuw schijnt in Nederland de kerstboom ook als een soort evangelisatiemiddel ingezet te zijn om de arme kinderen rondom de boom te bereiken met het evangelie. De Roomsen hadden hun kerststal en de protestanten hun kerstboom. Zo werd de kerstboom steeds populairder in Nederland en kwam ook de gewone huishoudens binnen. 

Tegenwoordig is het vooral een commercieel gebeuren wat voor velen de gezelligheid van kerst symboliseert. Kerst draait in Nederland tegenwoordig vooral om de gezelligheid rondom de boom en niet meer om God die Mens werd. Veel Protestantse christenen hebben ook om die reden geen kerstboom. Een uitbundige boom past niet bij een sober kerstfeest. Voor veel Reformatorische christenen vandaag is het niet hebben van een kerstboom dus een manier om aan anderen te laat zien dat voor hen de echte betekenis van Kerst niet ligt in gezelligheid en lichtjes maar draait om de geboorte van de Heere Jezus. Dat men dan wel een kleine (kerst)boom koopt lijkt een soort compromis. Men voelt zich misschien ongemakkelijk bij een grote boom, maar wil het wel gezellig maken. Ik kan niet oordelen over de beweegredenen van mensen.

Ik denk wel dat we op moeten passen om eindeloos te discussiëren over dergelijke details en elkaar hierom te veroordelen. Het gaat niet om de vraag wat net wel en net niet mag, of hoe groot of klein een kerstboom ‘mag’ zijn. De Heere vraagt naar ons hart en vraagt of we geloven dat het Kind in de kribbe ook onze Verlosser en Zaligmaker is. Kerst vertelt het verhaal van onze verlorenheid en Gods liefde om verloren mensen zalig te maken.

Ds. G. K. Terreehorst

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.K. Terreehorst

• Geboortedatum:
  23-05-1986
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  IJsselstein
• Status:
  Actief

59 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven