Geldig maar ongeoorloofd huwelijk

mr. J.H. Doeven | Geen reacties | 12-10-2023| 13:53

In het boek "De heilige huwelijke staat, herziene uitgave 2020" wordt bij 4.1.7 geschreven, dat als er na een ongeoorloofde echtscheiding een nieuw huwelijk volgt, dit een ongeoorloofd huwelijk, maar niet een ongeldig huwelijk is.  En dat na oprechte schuldbelijdenis, dit huwelijk niet ontbonden hoeft te worden. Ik heb daar de volgende vragen over:

Wat is het criterium voor een geldig huwelijk? In Markus 6:17 lezen we dat Herodes met zijn schoonzus Herodias getrouwd was. Johannes zegt tegen Herodes dat het niet geoorloofd is haar te hebben. Bedoeld hij te zeggen dat dit huwelijk wel ongeoorloofd, maar toch geldig is en dat na oprechte schuldbelijdenis van Herodes hij het huwelijk niet hoefde te ontbinden en gewoon bij haar kon blijven? Of bedoelt Johannes met de woorden: het is niet geoorloofd haar te hebben, dat hij haar weg moest sturen, want ongeoorloofd bezit moet je toch teruggeven?  Denk aan het ooilam waarvan David zegt in 2 Samuël 12: 6: "hij zal het viervoudig weder geven".

Als een ongeoorloofd, maar geldig huwelijk niet ontbonden wordt na schuldbelijdenis, waaruit zou die oprechtheid dan moet blijken als men de man/vrouw niet weg hoeft te sturen? Is een mondbelijdenis alleen, dus zonder blijken/bewijzen, voldoende om die persoon weer op te nemen in de christelijke gemeente? Aan iemand van de Ger. Gem...

Er is in de loop der tijden over het huwelijk het nodige gezegd en besloten. Ik zal proberen een kort antwoord te geven over het standpunt dat de Gereformeerde Gemeenten geven over de gestelde vraag. Ik laat in het midden de vraag over de relatie van Herodes met zijn schoonzus Herodias. Er staat “getrouwd” in Markus 6, maar er wordt ook wel gedacht dat hij niet met haar getrouwd was, maar met haar samenleefde. 

Een ongeoorloofde echtscheiding is een echtscheiding waarbij geen sprake is van ontbinding op schriftuurlijke gronden, te weten op grond van overspel. Ook kwaadwillige verlating is door verschillende theologen en synodes aanvaard als een wettige grond voor ontbinding van het huwelijk. Alle huwelijken die ontbonden zijn op andere en dus onschriftuurlijke gronden, zijn ten onrechte ontbonden. Deze  gescheidenen mochten niet meer hertrouwen, zolang de andere partner (man of vrouw) nog niet was overleden of niet hertrouwd was. Ze zijn tevens tuchtwaardig.

Wanneer een man/ vrouw die op onschriftuurlijke gronden gescheiden is,  opnieuw gaat trouwen, is dit huwelijk voor de wettige Nederlandse overheid geldig en geoorloofd. Voor de kerk is dit huwelijk wel geldig (wij volgen de wetten van Nederland), maar niet geoorloofd. Zij zijn dan tuchtwaardig. Na duidelijke tekenen van boetvaardigheid van de gehuwden kunnen ze worden toegelaten tot het afleggen van schuldbelijdenis. Na het afleggen van schuldbelijdenis blijft het (tweede) huwelijk in stand. 

Moet dit nieuwe huwelijk dan ontbonden worden? Nee. De kerken hebben altijd deze regel  van Voetius gevolgd: “Dat er veel dingen zijn die niet hadden mogen geschieden, maar die, als zij eenmaal  geschied zijn, van kracht blijven en niet maar ongedaan kunnen gemaakt worden” (Ds. K. de Gier, DKO, 2e druk, blz. 351). Het niet geoorloofde huwelijk wordt, na schuldbelijdenis, toch in stand gelaten. 

Over de oprechtheid van de schuldbelijdenis, gaat de kerk niet. De kerk oordeelt niet over het hart. Dat wordt aan God en het geweten van de echtelieden overgelaten. De schuldbelijdenis is het slot van een kortere of langere periode van tuchtuitoefening, waarin duidelijke tekenen van boetvaardigheid moeten blijken. De kerkenraad beoordeelt dat. 

J. H. Doeven

Dit artikel is beantwoord door

mr. J.H. Doeven

• Geboortedatum:
  01-08-1947
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Houten
• Status:
  Actief

43 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven