Extreme godsdienstige opvattingen
dr. J. van der Wal | 7 reacties | 16-05-2023| 08:09
Vraag
Is er een psychische aandoening waarbij het voorkomt dat er zeer wisselende overtuigingen in het geloof voorkomen? Ik zal het nader uitleggen. Kan het zo zijn dat iemand zich kind van God voelt/noemt en tijdje later het hele Godsbestaan ontkent? Die persoon in kwestie kan zo vol zijn dat hij zegt zo wel te willen sterven. “Als God me nu weg zou nemen is het goed.” Een tijdje later is niets van kerkmensen en God meer goed, wordt het godsbestaan in twijfel getrokken en worden kinderen van God onderuit getrapt. Weer later spreek je die persoon weer en is hij weer helemaal vol van geloof.
En dan twijfel ik ook echt niet aan de oprechtheid van dat moment. Als hij echt een kind van God is, kan het dan zo zijn dat God de andere kant ook toe laat? Hij wordt hiermee niet geëerd tenslotte, eerder gespot en bespot. Het is wel zo dat deze persoon voor zover ik weet wel depressies kende/kent. Misschien ook een psychische aandoening? Of er psychische hulp geboden wordt, weet ik niet. Heeft iemand hier meer kijk op of ervaring mee?
Antwoord
Dat dit gedrag vragen oproept, is begrijpelijk. Het is nogal wat om dit patroon van bijna extreme verschillen in godsdienstige opvattingen te zien bij dezelfde persoon. Ik spreek wel van een patroon, want zo komt het bij me over. Dat is wat anders dan wanneer iemand erg worstelt met bijvoorbeeld de zekerheid van het geloof. Die intensiteit kan wel leiden tot heftige wisselingen in beleving, maar dat is dan tijdelijk van aard. Bovendien leidt dat doorgaans tot gevoelens van verlatenheid van God, God en het geloof kwijt te zijn of de angst dat men een vijand van God dreigt te worden, maar niet zozeer tot openlijk actief ontkennen van God en wegzetten van gelovigen.
Op grond van de inhoud van de vraag weet ik niet hoe dit gedrag te duiden. Er zijn wel psychische stoornissen, denk ik aan persoonlijkheidsstoornissen, waar onberekenbaar gedrag één van de kernmerken is. Maar dan beperken de problemen zich niet tot het godsdienstige en trekt dat door alle gedrag heen. Dat lees ik hier niet.
Kortom, dit gedrag kan ik niet goed plaatsen. Is er meer aan de hand en er zijn redenen tot zorg over het algemene functioneren, dan is het raadzaam om via de huisarts advies in te winnen over de wenselijkheid van bijvoorbeeld nader onderzoek. Beperkt het zich tot het godsdienstig leven, vraag dan een pastoraal gesprek aan met de predikant of ouderling.
Dr. J. van der Wal
Dit artikel is beantwoord door
dr. J. van der Wal
- Geboortedatum:31-01-1955
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Dordrecht
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Voormalig directeur Eleos en divisiemanager De Hoop.
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
https://charlesspurgeon.nl/wendt-u-naar-mij-toe-wordt-behouden-alle-gij-einden-der-aarde/
Volgens mij krijg je dat niet zomaar, maar het kan echt wel voorkomen dat iemand zo wisselt en dat het dus niet gaat over 'wel/niet zien op Jezus' of 'leven onder voorwaardelijk aanbod'.
Misschien kun je die persoon een luisterend oor bieden?
Ik vind jouw reactie vrij goedkoop. Het is slecht giswerk. Een voorwaardelijk aanbod kan zorgen voor onzekerheid in het geloof. In de vraag wordt echter gesproken over stemmingswisselingen. De ene keer vol van het geloof, de andere keer volledig tegenovergesteld. Het lijkt mij meer dat dit psychisch van aard is, maar eigenlijk bevat de vraag onvoldoende informatie. Als er zulke tegenstellingen zijn, zal dat ongetwijfeld in het dagelijks leven ook het geval zijn.
Ik bedoelde: net wat Samanthi zegt..."misschien psychische problemen, het kan ook zijn dat hij of zij op het gevoel afgaat". Naar mijn idee kunnen beide dingen een rol spelen.
En als het toch (ook?) het laatste is, dan kan een voorwaardelijk aanbod daar een grote rol in spelen.
Ik zie het in mijn omgeving in ieder geval akelig veel voorkomen. Maar men weet niet anders.
Ik hoop van harte dat de persoon in kwestie rust mag vinden. Wat de oorzaak van de huidige onrust ook is.
Ik ken de gereformeerde gezindte goed. Het gedrag wat inde vraag is beschreven, ben ik nog nooit tegen gekomen. Wel merk ik dat in de gereformeerde gezindte geloofszekerheid geen vanzelfsprekendheid is. Dat kan te wijten zijn aan een beperkt aanbod van genade of klassenleer. Het gedrag wat in de vraag wordt beschreven is echter zo absurd, dat dit sterk lijkt op een psychische aandoening, hoewel de vraag vrij summier is.
