Verklaring Omtrent het Gedrag in kerk

Mr. P. M. (Pieter) Oskam | Geen reacties | 08-05-2023| 11:01

In de krant schreef een oud-rechercheur zedenzaken dat hij ervoor pleit “dat seksueel grensoverschrijdend gedrag altijd bij de politie wordt gemeld. De melding wordt vastgelegd en wordt gezien bij het eventueel aanvragen van een VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag)” (RD, 18 april 2023: “Wie aangifte doet na misbruik heeft Bijbel achter zich”)

In de kerk krijgt de VOG een steeds grotere plek. Klopt het dat door een melding van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij de politie, er geen VOG verstrekt wordt? Of wordt er wel een VOG verstrekt, maar staat er dan een specifieke code op?

Beste vraagsteller, 

Het klopt dat de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) een steeds grote plek krijgt in de kerk. Kerken volgen hiermee de ontwikkeling in de samenleving. Voor steeds meer taken en functies wordt gevraagd een VOG te overleggen, of is dit zelfs wettelijk verplicht. Zo heeft de synode van de Protestantse Kerk (PKN) in april 2023 een regeling vastgesteld waarin is bepaald dat de kerkenraad het gesprek in de gemeente stimuleert om gezamenlijk zorg te dragen voor een klimaat waarin ieder zich veilig kan voelen. Met het oog op de bedoelde veiligheid is bepaald dat de kerkenraad met personen met een leidinggevende positie in de gemeente en met anderen die namens de kerk omgaan met personen in een kwetsbare positie een gesprek voert over eventuele belemmeringen. In ieder geval de leden van de kerkenraad, jeugdwerkers, degenen die namens de kerk bezoeken afleggen en vertrouwenspersonen moeten een VOG overleggen om in de gemeente werkzaam te kunnen zijn. 

Binnen de Gereformeerde Gemeenten worden kerkenraden geadviseerd om -voorafgaand aan de aanstelling van een leidinggevende- een (VOG) van betrokkene te verlangen (Beleidsplan Gereformeerde Gemeenten - versie september 2021). Ook binnen andere kerken zijn vergelijkbare richtlijnen van toepassing. 

Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat het strafrechtelijke verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van de functie of het doel met het oog waarop de VOG is aangevraagd. Een VOG kan worden aangevraagd bij Justis, de screeningsautoriteit van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Bij de beoordeling van een aanvraag kijkt Justis of er sprake is van strafbare feiten op naam van de aanvrager, die een risico vormen voor de functie of het doel waarvoor de VOG wordt aangevraagd. Er wordt in ieder geval gekeken in het Justitieel Documentatie Systeem. In dit register worden misdrijven en overtredingen bijgehouden. Het kan gaan om (on)herroepelijke veroordelingen, strafbeschikkingen, transacties, sepots en openstaande zaken. In sommige gevallen raadpleegt Justis ook politieregisters, het Openbaar Ministerie, Reclassering en Europese strafregisters. In beginsel is er een terugkijktermijn van 4 jaar, waarbij er voor zedendelicten een uitzondering is en een onbeperkte terugkijktermijn van toepassing is. 

Als er sprake is van een veroordeling van een zedendelict zal er in de regel geen VOG worden afgegeven voor het screeningsprofiel ‘personen’. Dit screeningsprofiel zal doorgaans van toepassing zijn voor een VOG in de kerkelijke context. Het screeningsprofiel personen heeft tot doel om de kwetsbaren in de samenleving te beschermen. 

Dan concreet je vraag: Klopt het dat door een melding van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij de politie, er geen VOG verstrekt wordt? Dat hangt er vanaf wat er met de melding is gedaan. Hier speelt een rol wat de aard van de melding is en of dit tot verdere gerechtelijke stappen heeft geleid. Voor een reguliere VOG mogen uitsluitend justitiële gegevens een weigeringsgrond vormen voor de afgifte van een VOG. Een reguliere VOG kan dus niet op basis van alleen politiegegevens geweigerd worden. Een ‘melding’ bij de politie wordt aangemerkt als justitiële gegevens zodra het proces-verbaal door het openbaar ministerie in behandeling is genomen. Of dat het geval zal zijn zal afhangen van de aard van de melding en de omstandigheden van het geval, zoals hoe ernstig de feiten zijn, hoelang geleden de zaak speelde en of er voldoende bewijs is.  

Ik weet niet wat de aanleiding voor je vraag is geweest. Wellicht is het een vraag vanuit interesse, maar het kan ook zijn dat je zelf betrokkene bent omdat er een melding over jou bij de politie is gedaan en er nu om een VOG gevraagd wordt. Het zal sowieso verstandig zijn om met de kerkenraad een gesprek te voeren over eventuele belemmeringen, zelfs al zou de VOG wel worden afgegeven. Misschien ben je juist betrokkene omdat je zelf een melding hebt gemaakt en de persoon op wie de melding betrekking heeft een taak in de kerk heeft of krijgt. In dat geval kan het verstandig zijn om je (ook) te melden bij een vertrouwenspersoon. Weet je niet wie dat in jouw geval zou kunnen zijn, kijk dan eens op www.veiligekerk.nl voor de contactgegevens van het meldpunt waar jouw kerkelijke gemeente bij is aangesloten. Zij kunnen je ook adviseren. 

P. M. Oskam

Dit artikel is beantwoord door

Mr. P. M. (Pieter) Oskam

• Geboortedatum:
  03-03-1992
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Zeist
• Status:
  Actief

30 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven