Concreet geloven

Ds. H. A. Neervoort | Geen reacties | 17-02-2023| 13:13

Ik weet niet of het iets te maken heeft met deze vraag, maar ik ben autistisch. Ik mis in predikingen, boeken, publicaties, antwoorden hier op  Refoweb, het concrete. Althans, het concrete voor mij. Wellicht dat het voor anderen wel concreet genoeg is. Bijvoorbeeld: “Ga naar de Heere Jezus toe, neem de toevlucht tot Hem, dan kun je een kind van God worden. Geef je over aan de Heere.” Maar hoe doe je dit nu concreet? Ja, in het gebed, wordt er dan gezegd. Maar concreet, hoe dan? Als ik letterlijk zeg: “Heere ik geloof in U, vergeef mijn zonden, ik geloof dat U mijn zonden vergeven heeft.” Ben ik daarna een kind van God en mag ik dan vertrouwen dat God mijn zonden vergeven heeft? Nee, wordt er soms gezegd, dat voel je ook, dat merk en beleef je. Maar hoe dan concreet?

Ik beleef en merk sowieso al bijna geen emoties, hoe dan in deze wel? Moet er een soort warm gevoel komen of iets anders? En überhaupt het geloven an sich. Wat is dat concreet? Een bewijs van zaken die niet te zien zijn en een vaste grond van dingen die je hoopt, staat in de Bijbel. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat God bestaat, dat Hij de wereld bestuurt, dat Hij ook voor mij zorgt, dat weet ik zeker. Geloof ik nu? In artikel 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis staat ook wat over kenmerken, merktekenen: zonde vlieden, gerechtigheid najagen, God en naaste liefhebben, enzovoorts. Maar wat is “de zonde vlieden?”

Er zijn natuurlijk tal van logische voorbeelden: diefstal, moord, liegen, enzovoorts. Maar ook wordt vaak gezegd: je voelt zelf wel of iets wel of niet kan, of iets wel of geen zonde is. Maar dit vind ik ontzettend moeilijk in te vullen, ik voel dat namelijk niet. Als ik bijvoorbeeld op zondag een stukje ga mountainbiken, vind ik dat heerlijk, de preek overdenken, genieten van de natuur, enzovoorts. Maar door anderen wordt gezegd: dat kan niet, dat is een zonde, dat kun je weten. Of een documentaire op TV bekijken als voorbeeld, hiervoor geldt hetzelfde. Uiteraard wil ik geen zonden doen, maar hoe kan ik nu concreet weten wat wel of geen zonden zijn. Met de logische voorbeelden daargelaten natuurlijk.

Ik vind het zo ontzettend moeilijk om te bevatten wat er nu bedoeld wordt met “geef jezelf over gaan God, vertrouw op God, geloof in God” enzovoorts. Wat is dat nu concreet?

Beste vragensteller, 

Laat ik beginnen met mijn dank uit te spreken voor je moedige vraag. Overigens denk ik dat niet alleen jij met deze vraag loopt, maar ook veel mensen die niet passen binnen het autisme spectrum. Niet alleen mensen die moeite hebben met het aangaan van relaties of problemen hebben met sociaal-emotionele wederkerigheid (DSM V – Autisme) stellen deze vraag. Ik wil graag één ding vooraf duidelijk maken: ik ben geen autisme expert, maar zal proberen je vraag zo concreet mogelijk te beantwoorden. 

Wat is nu concreet geloven? Regelmatig zit ik aan mijn bureau om een preek voor te bereiden. Meestal aan het einde van een preek wil ik ook een concrete oproep tot geloof en bekering doen. Ik zal een voorbeeld geven door twee zinnen te noemen: “Kom tot Hem en wordt behouden!” “Leg je hand op de kop van het Lam en wordt behouden!” Dit zijn twee zinnen waarin opgeroepen wordt om te geloven. Voor mij betekent het: “Breng je zonden bij Jezus.” 

Terwijl ik met mijn preek bezig ben begint er iets te knagen, want... Kan ik ervan uitgaan dat mijn hoorders ook weten wat ik bedoel? Nee, dat kan ik niet. Ik probeer het in mijn preken dan héél concreet te maken: vouw je handen (bidden), belijdt aan God je zonden en vraag om vergeving. De apostel Johannes geeft deze opdracht ook. Lees deze Bijbeltekst maar eens: “Als wij onze zonden belijden: Hij is getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid” (1 Johannes 1:9). 

Als je deze tekst héél letterlijk of concreet leest is er dus één ding nodig om vergeving te krijgen, namelijk dat wij onze zonden belijden! Dat is tóch ontzettend concreet? Jouw diepere vraag is -zoals ik het interpreteer- “moet ik daar wat bij voelen?” Dan wil ik je deze vraag stellen: staat er iets over voelen in deze tekst? Mijn overtuiging is dat wanneer je oprecht bidt om de vergeving van zonden dat de HEERE getrouw is en rechtvaardig om je te vergeven! Er wordt gevraagd om je zonden te belijden, meer niet; 1 Johannes 1:9 is duidelijk genoeg. Toch? 

Nu wil ik nog iets zeggen over het gevoel. Gevoed door de nadere reformatie is er in de reformatorische kerken een wending naar het subject geweest. Wat bedoel ik daarmee? Sinds de nadere reformatie hebben dominees in hun boeken, publicaties en preken gefocust op de doorleving van het geloof. Het subject (de mens) moet het geloof ook ervaren. Sommige mensen vinden dit een verkeerde ontwikkeling. Ik niet per definitie. Het is mijn overtuiging dat wanneer iemand gelooft er ook ervaring is. Voor mensen met autisme ligt dit anders. Jonathan Edwards zegt ergens: dat bevinding (het ervaren van het geloof) is wanneer Gods Woord een indruk achter laat in je hart. Concreet betekent dit als je 1 Johannes 1:9 leest dat er dankbaarheid wordt ervaren, omdat God je heeft vergeven. De wending naar het subject is dus niet per definitie negatief.

Aan de andere kant moeten we ook oppassen. Gevoel of ervaring is geen voorwaarde om zalig te worden. De Bijbel leert dat we ons geloof moeten toetsen aan de vruchten, niet aan ons gevoel of onze bevinding. Predikanten die te veel op de ervaring van het geloof focussen dienen zich bewust te zijn dat zij makkelijk buiten de grenzen van het Woord kunnen stappen. Gevoel is de laatste wagon aan de trein van het geloof. Het Woord van God is objectief waar, d.w.z. het is waarheid, omdat het er staat. Daar mogen predikanten geen dingen aan toevoegen of afhalen, ook niet door buitenbijbelse bevinding toe te voegen. Met andere woorden: ze moeten voorzichtig zijn met spreken over hoe het geloof wordt ervaren als de Bijbel dit niet expliciet vermeldt. Tevens is het sowieso wijs dat predikanten zich beseffen dat er altijd mensen onder hun gehoor zitten die vallen binnen het spectrum van autisme. Laten predikanten vooral Verbi Divini Ministers zijn en geen amateur-psychologen die de ziel op een soms onverklaarbare manier verklaren. Ze zijn geroepen om het Woord te verkondigen en te vertrouwen op de Heilige Geest die Het Woord toepast in de levens van mensen.

Ik ga afronden. Dat doe ik met vraag en antwoord 21 van de Heidelbergse Catechismus, daar wordt gevraagd: “Wat is een waar geloof?” Ken je het antwoord? Een (a) stellig weten en een (b) vast vertrouwen dat de Heilige Geest in je hart werkt. Dat is voldoende: dat je diep vanbinnen weet en er vast op vertrouwt dat je zonden vergeven zijn uit louter genade. Een zeker/stellig weten en een vast vertrouwen!

Laat ik dan tot slot iets persoonlijks zeggen: juist als ik er niets van voel of merk is dat zo’n troost, dat ik zeker weet en er vast op vertrouw dat Jezus Christus voor al mijn zonden heeft betaald. 

Ik hoop dat je iets kunt met dit antwoord. 

Hartelijke groet,
Ds. H. A. Neervoort

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. A. Neervoort

• Geboortedatum:
  18-12-1992
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Nieuwe Tonge en Herkingen
• Status:
  Actief

9 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven