Liturgie volgens kerkelijk jaar

Redactie Refoweb | 27 reacties | 03-01-2023| 08:05

Vraag

De laatste tijd gebeurt het regelmatig dat predikanten een link leggen met het kerkelijke jaar en/of de kerkelijke traditie. Bijvoorbeeld dat de eeuwen door de psalmen 25 en 85 als adventspsalmen zijn beschouwd. Ik luister regelmatig Bachcantates en daarin wordt ook rekening gehouden met de volgorde van het kerkelijk jaar. Graag zou ik me wat nader verdiepen in deze traditie (de lezingen door het kerkelijk jaar, de psalmen, de liederen). Ook wat betreft de achtergronden en ontstaansgeschiedenis hiervan. Kunt u hiervoor wat boekentips aanreiken, eventueel ook Engelstalig?


Antwoord

We hebben je vraag aan diverse predikanten in ons vragenpanel (en daarbuiten) voorgelegd, maar niemand kunnen vinden die op dit terrein een boekentip heeft. Misschien kun je wat uitgevers mailen?

Dit artikel is beantwoord door

Redactie Refoweb

  • Kerkelijke gezindte:
    Divers
  • Woon/standplaats:
    Divers
  • Status:
    Actief
2471 artikelen
Redactie Refoweb

Bijzonderheden:

Mailadres: vragen@refoweb.nl


Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
27 reacties
kejak
03-01-2023 / 10:26
Dat is toch wel apart , beste redactie. Ik heb zelf even gegoogeld op "boeken over het kerkelijk jaar" en ik vond van alles, bijvoorbeeld: "Het kerkelijk jaar - christelijke feestdagen vroeger en nu " van Karl Heinrich Bieritz
DeM
03-01-2023 / 10:34
Van mijn vrouw kreeg ik het boek 'zondagmorgen' van Willem-Jan Otten.
Prachtig boek, zeer goed geschreven! Bij Bol.com lees ik de volgende beschrijving:

Toen de pandemie kerkgang onmogelijk maakte, besloot Willem Jan Otten van het missen van de mis een deugd te maken. Hij schreef het boek waar hij sinds zijn doop in 1999 van heeft gedroomd: een essay dat week voor week reageert op het liturgisch jaar, volgens hem het grootste kunstwerk van de westerse beschaving.
tulp
03-01-2023 / 13:09
Een informatief boek: 'De weg van de liturgie'. Tradities, achtergronden, praktijk.
Van uitgeverij Meinema. https://www.bol.com/nl/nl/p/weg-van-de-liturgie/666763894/

Gelijk ook een tip voor de diverse predikanten die benaderd zijn.
CeesW
03-01-2023 / 14:27
Misschien kunnen we ons afvragen of kerkelijk jaar iets is wat we in Bijbel terug vinden?
Samanthi
03-01-2023 / 15:47
@Cees w
Je nag je gedenkdagen houden toch?
CeesW
03-01-2023 / 16:42
Ik denk dat we heel voorzichtig moeten zijn in het instellen of houden van dingen die de Heere niet uitdrukkelijk heeft ingesteld in de Schrift,
Samanthi
03-01-2023 / 17:17
Waarom moet je oppassen, wel als je er een wet van maakt, maar als je wil denken aan de geboorte van de Heere Jezus of aan Zijn lijden en je neemt daar een vast dag dag voor, wat is daar mis mee?
leene
04-01-2023 / 15:53
@CeesW, ik heb een poosje gekerkt in een schotse kerk. Daar hielden ze geen kerkelijk jaar. Geen speciale Goede Vrijdag geen paasdagen , pinksteren , hemelvaart, kerst niets van dat alles. Verder werd de wet nooit voorgelezen, en ook niet de 12 artikelen. Inderdaad met het argument dat jij nu ook aanhaalt. Het wordt toch niet geboden in de Bijbel.
Alleen de zegen voor en na de dienst, de Bijbellezing en preek en psalmen zonder orgel.
Maar weet je.. nu ik er aan terugdenk ( en onlangs waren we er weer op vakantie en weer viel het mij op) ..het is wel heel erg kaal.
God heeft ook een ritme geschapen, 6 dagen arbeiden, 1 dag rust, er zijn seizoenen bij ons 4 en dicht bij de evenaar spreken ze meer van droge en natte periodes.
Het is helemaal niet zo raar om een kerkelijk jaar te hebben, ook niet voor de kinderen. Blijkbaar gedijen mensen goed bij ritme.
Ik vind het juist heel mooi en ben ook wel meer waarde gaan hechten aan liturgie. Natuurlijk moet je oppassen dat dit niet het Woord verdringt.
Maar ik ben blij dat de die Schotse traditie niet bij ons is. Hoe veel ik ook van hen heb geleerd.
jaapenlinda
05-01-2023 / 13:36
Hier in Ecuador houden protestantse kerken ook geen rekening met het kerkelijk jaar. Helemaal mee afgerekend als Roomse afgoderij.
Het gevolg is dat (kerkelijke!) kinderen en volwassenen bar weinig weten van geboorte, lijden, sterven, opstanding en hemelvaart van de Heere Jezes, net zomin als van de uitstorting van de Heilige Geest. "Kerst" is de geboorte van Jezus, of de kerstman met zijn rendieren, al naar gelang de juf of meester op school vertelt. (De christelijke variant kan afkomstig zijn van protestantse òf katholieke leerkrachten, wat enige accentverschillen rondom Maria geeft.)
De bijbel is zó dik, een dominee kan jaren achtereen preken zonder over déze gebeurtenissen te preken. Het kerkelijk jaar is een richtlijn zodat deze belangrijke heilsfeiten in ieder geval ieder jaar nadrukkelijk behandeld worden. Zodat de hoorders de werkelijke betekenis van deze speciale dagen leren kennen.
CeesW
06-01-2023 / 16:17
@samanthi
Ik wil er niet heel erg een discussie van maken. Toch is het opvallend dat velen zich aan dingen houden die niet geboden zijn terwijl ze niet doen wat de Heere wel heeft geboden. Zo lezen we in Handelingen dat de gelovigen o.a. volharden in het breken van het brood en dat ze dat vaak doen, zeker wekelijks. Ook lezen we in 1Kor 14 : Wanneer gij samenkomt heeft ieder wat
We lezen ook dat de vrouwen in de gemeente zwijgen maar dat staat ook op steeds meer plaatsen onder druk.

Kerst speelt in het zogenaamde kerkelijk jaar ook een grote rol. De geboorte vieren (wat nooit specifiek gevraagd is) op een datum die verbonden is aan heidendom. De Heere wilde niet dat de Israëlieten gingen offeren op hoogtes waar voorheen aan de afgoden werd geofferd
CeesW
06-01-2023 / 16:25
@jaapenlinda
Ik begrijp inderdaad dat protestantse kerken dat daar niet doen vanwege de Roomse wortels van het kerkelijke jaar.

Maar is het niet vreemd dat kerkelijke kinderen dat zo weinig mee krijgen in kerk over belangrijke onderdelen van het ons geloof? Thuis en in de kerk moet toch veel aandacht zijn voor de Heere Jezus heeft gedaan. Het wonder dat Hij wilde komen voor ons maar ook om de wil van Zijn Vader te doen. Zijn lijden , Zijn sterven, Zijn opstanding. Dat Hij is opgevaren maar ook weer terug komt om ons te halen, dat Hij ons niet als wezen heeft achtergelaten maar dat Hij de Heilige Geest heeft gegeven.

Wij komen zelf ook samen met gelovigen en alleen op grond van de Bijbel en dus zonder kerkelijk jaar. Maar onze kinderen krijgen deze dingen wel mee.
Samanthi
06-01-2023 / 16:53
@Ceesw
Ik begrijp het wel hoor, maar ik zie er geen rede voor om het af te schaffen, zo zijn er heel veel dingen die we anders doen, dopen... bidden, handen vouwen ogen dicht, hoofdbedekking beperken tot de eredienst, een (zwart) pak in de eredienst, heel veel dingen zijn anders, maar daarom hoef je ze niet weh te gooien, maak er alleen geen wet van.

Vrouwen mochten in de dienst wel getuigen en bidden of profeteren. Zie 1 korinthe 11, maar die bijeenkomsten zagen er anders uit, als je het goed leest Zie he dat gemeenteleden elkaar vertroosten en gemoederen, samen volharden in gebed, dat komt veel interactiever over dan bij ons, de voorgangers en oudsten waren zeker mannen, de diakenen konden ook diakonessen zijn, de taken waren verdeeld. De leiding in handen van mannen, naar vrouwen hadden echt een grotere taak dan alleen luisteren, zie ook Rom 16 vers 12, nu zie je gelukkig ook veel bezoekvrouwen of klaagvrouwen die gemeenteleden ondersteunen, dat was in mijn jeugd ondenkbaar.
Samanthi
06-01-2023 / 16:54
Sorry voor de tikfouten.
CeesW
07-01-2023 / 08:21
Ha Samanthi,

De tikfouten vielen mij niet op maar ik schrok wel een beetje van het berichtje. Dit omdat het zo belangrijk is om uit te gaan van de eenheid en onfeilbaarheid van de Schrift.

In 1 Kor 11:5 staat nergens dat het profeteren van de vrouw betrekking heeft op de samenkomst. Misschien denken wij dat omdat wij misschien niet gewend zijn om echt over de dingen van de Heere te spreken buiten de samenkomsten. De context van 1 Kor 11:5 is meer de verhouding/verschil tussen man en vrouw. Pas vanaf 1 Kor 11:17 begint de apostel over samen komen als gemeente.

Het zwijgen in 1 Kor 14:34 heeft duidelijk wel betrekking op de samenkomsten en is behoorlijk absoluut (zelfs geen vraag stellen maar thuis aan de man vragen, schandelijk om te spreken)

Maar voor alle broeders en zusters geldt dat de week zoveel langer duurt dan alleen de samenkomsten. En dat er zoveel te doen is voor de Heere en dat de Heere daarvoor gaven (1 Kor 12) heeft gegeven aan zowel broeders als zusters. Vaak brengen wij dienst aan God terug tot: "wie wat doet in de dienst" maar het is zoveel meer dan dat

En trouwens ook degenen die niet spreken in de dienst hebben ook een taak. Niet alleen luisteren maar ook bidden en aanbidden. Wij komen als het goed is niet alleen naar de samenkomst om iets te halen maar vooral om iets te brengen aan Hem die dat zo waard is

Gods Zegen gewenst en vast een goede zondag!
Samanthi
07-01-2023 / 11:12
@Ceesw
Ga jij uit van een westerse dienst dan?
Een man die bidt en spreekt? 1 kor 14 zegt idd dat de vrouw zwijgt in de gemeente.
CeesW
07-01-2023 / 19:04
Ha Samanthi,
Sorry, wat bedoel jij met een westerse dienst?
Samanthi
07-01-2023 / 20:44
@ceesw
De diensten zoals wij ze kennen.
hannekeh
09-01-2023 / 14:40
De oorsprong van het kerkelijk jaar is absoluut niet Rooms.
Veel ouder. De oorsprong ligt in het Joodse liturgische jaar. Jezus hield zich hier ook aan. Vier uw vierdagen is een bijbels gebod.
CeesW
10-01-2023 / 08:24
@ hannekeh

De Heere heeft in Leviticus 23 de sabbat en 7 feesten aan Israël gegeven. Hij noemt dat Zijn feesten. De Heere Jezus heeft deze feesten zeker ook gevierd. Leviticus 23 is als je er dieper induikt trouwens een fascinerend hoofdstuk met vervulde en nog onvervulde feesten. Er zijn ook ook christenen die de feesten vieren die in Lev 23 staan. Ik heb daar wel respect voor maar vraag me af of dat de bedoeling is voor gelovigen uit de heidenen.

Het is misschien een beetje de vraag wat wij met kerkelijk jaar bedoelen. Het Rooms-katholieke kerkelijk jaar kent in ieder geval feesten die niet in de Bijbel staan en ook zeker niet bekend waren bij de christenen in de eerste eeuwen (zoals Kerst, aswoensdag Maria Hemelvaart, Allerzielen, Allerheiligen). Het Paasfeest is op zich natuurlijk Bijbels maar wordt door bijna alle christenen gevierd op een datum afhankelijk van de volle maan, met opzet juist los van het Joodse Paasfeest.
jaapenlinda
10-01-2023 / 14:28
@CeesW Zeker is het ten hemel schreiend dat zoveel kerkelijke kinderen zo weinig weten over de kerngebeurtenissen van het geloof! Dat is juist het punt dat ik wilde maken.
Even los van de wortels ervan, 'dwingt' het kerkelijk jaar predikanten jaarlijks de thema's van kerst, lijdenstijd, pasen, hemelvaart en pinksteren te behandelen. Natuurlijk doe je in een protestantse kerk niets met Maria hemelvaart en heiligendagen. (Hoewel het in een katholieke omgeving wel een aanknopingspunt kan zijn, maar dat terzijde.) Maar als heel de wereld kerst viert met lichtjes en de kerstman met cadeautjes, waarom niet juist dan stilstaan bij en vieren van het Licht dat naar de aarde kwam als het grootste cadeau aller tijden?

En wat betreft de wortels van het kerkelijk jaar; ja, dat was een heidens Germaans feest (de joel) dat onder invloed van de Romeinen gekerstend is zo'n 17 EEUWEN geleden, lang voordat er een kaparte katholieke en protestantse kerk waren. Dus zo'n 1700 jaar hebben christenen van verschillende stromingen het kerstfeest geassocieerd met de geboorte van Christus. Als iemand dat niet wil vieren, staat dat hem/haar natuurlijk vrij, maar het argument van een heidens feest vind ik daarom persoonlijk wat vergezocht.
En omdat kerst als Christusfeest stamt van ver vóór het uiteenvallen van de kerk in (oa) katholiek en protestants, vind ik dat je dan niet alles als 'Roomse afgoderij' overboord mag gooien. Tenslotte houden we de geloofsbelijdenis van Nicea ook gewoon overeind. Die is door dezelfde kerk (in dezelfde tijd) opgesteld als de liturgie waarin geboorte, lijden, sterven, opstanding en hemelvaart van de Heere Jezus en de uitstorting van de Heilige Geest jaarlijks herdacht worden.
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Terug in de tijd

(Teveel) laten leiden door gevoelens

Ruim twee maanden had ik verkering met een meisje dat qua karakter en interesses heel goed bij mij paste. Op het moment dat ik haar om verkering vroeg, had ik nauwelijks tot geen lichamelijke gevoelen...
Geen reacties
02-01-2016

Moeder wil hertrouwen

Ik zit met het volgende. Mijn ouders zijn gescheiden, ze hebben allebei er schuld aan gehad. Mijn vader wilde echter graag aan het huwelijk werken door therapie etc., mijn moeder is destijds weggegaan...
3 reacties
02-01-2010

Hulp na drama Alphen a/d Rijn

Aan ds. Gouda. Ik heb uw antwoord m.b.t. Alphen a/d Rijn met grote belangstelling gelezen. Ik heb een familielid die dit drama als winkelmedewerker van dichtbij heeft meegemaakt. Het is voor haar heel...
Geen reacties
02-01-2012
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering