Overheersend persoon
Ds. K. van den Geest | 12 reacties | 03-08-2022| 11:28
Vraag
Ik (rond de 60 jaar) train sinds een jaar een voetbalteam samen met een oudere man. Sinds dag één belt hij mij elke dag op en vraagt hoe het gaat en wat ik heb gedaan. Ook geeft hij mij soms cadeaus, daar moet ik later dan wel iets voor terug doen. Ook zegt hij vaak dat hij mij ziet als vriend en dat we het zo goed hebben samen. Hij begint nu ook over mijn kleding, dat ik die moet veranderen, en op het voetbalveld dat we dezelfde kleding dragen.
Nu wil hij ook dat we samen dit seizoen een team gaan trainen. Hij bepaalt alles, tactiek en training. Hij weet veel over de hersenen hij is ook speciaal hoogleraar. Verder overdrijft hij graag. Dat hij in een oorlog honderden mensen heeft neergeschoten. Hij heeft ook altijd een pistool bij zich, ook op het voetbalveld. Ook bemoeit hij zich met relatie tussen mij en mijn vrouw. Wij hebben relatietherapie; hij heeft een therapeut geregeld. Hij vraagt steeds hoe het gaat en heeft daarna op- of aanmerkingen.
Mijn zoon is autistisch en ook daar bemoeit hij zich mee. Hij vindt dat ik zo min mogelijk contact met mijn zoon moet hebben omdat die steeds rare acties heeft zoals blowen, spullen vernielen, agressief zijn etc. Ik ben zelf hier mede schuld aan omdat ik veel te weinig mijn grenzen heb aangegeven. De laatste twee maanden krijg ik ook steeds meer lichamelijke klachten, zoals nekpijn, schouderpijn, rugpijn, hoofdpijn.
Ik wil eigenlijk het contact met hem verbreken, maar ik ben bang voor hem. Ik weet nu dus niet wat te doen. Wat adviseert u?
Antwoord
Met alle respect, het laatste wat je zegt is wat je voor zo ver ik kan beoordelen ook doen moet: het contact verbreken. Ik snap dat je bang bent voor die stap en wat de gevolgen zullen zijn. De man komt me in jouw verhaal over als zeer overheersend en zelfs dwingend, om niet te zeggen bedreigend. Je voelt je m.a.w. absoluut onveilig bij hem, terwijl hij het contact steeds benauwender en beklemmender maakt. Geen wonder dat je lichamelijke of psychosomatische klachten ontwikkelt.
Het contact verbreken moet je echter niet zonder meer doen, al verwacht ik gezien zijn gedrag niet dat hij het gaat begrijpen, of je het nu ‘zacht’ of ‘hard’ aanpakt. En niet alleen gaat hij het niet begrijpen, hij zal het ook niet gaan accepteren, zo lijkt het. Toch kun je duidelijk maken, dat er een aantal gedragingen is dat je bijzonder stoort en waarbij je je niet prettig voelt. Wees concreet en benoem zo exact mogelijk waar je last van hebt. Bijvoorbeeld: commentaar geven op je kleding of zelfs eisen dat je die verandert. Je bent toch zelf iemand en jij bepaalt toch zeker zelf welke kleding je aantrekt?! Dus zeg: jij wil dat ik andere kleren aantrek, maar ik trek aan wat ik zelf wil. Dus ook niet vaag maken: ik wil eigenlijk... en dat soort zinswendingen. Nee, ik maak mijn eigen keuzes.
Dat hij elke dag belt, ook zoiets. Als jij dat vervelend vindt, zeg het. Ik zou het niet willen en ik zou dan ook duidelijk zeggen: het is prima als je me een keer belt, maar elke dag dat wil ik niet. Ook commentaar op jouw zoon mag hij niet zo maar geven. Je moet dus ook niet zeggen dat je zelf schuld hebt aan bepaalde zaken, want daar heeft hij absoluut niets mee te maken, noch wordt hem om een oordeel gevraagd. Dus zeggen: ik wil niet meer dat jij iets over mijn zoon zegt, daar dealen we zelf mee.
Hij komt vanuit je verhaal op mij over als een intimiderende en dwingende persoon en mogelijk zelfs als een pathologische leugenaar. Wie vertelt er nu over hoeveel mensen hij heeft doodgeschoten! Wie draagt er nu een pistool op zak en zegt dat nog ook! Waarschijnlijk zijn er heel wat mensen met wapens op zak, maar niet gauw zullen ze die laten zien of erover spreken. Deze man lijkt me dus een persoon die daarmee anderen wil intimideren, vooral mensen waarvan hij denkt dat hij ze ‘aan kan’. Sommige mensen hebben dat blijkbaar nodig om hun eigenwaarde vast te stellen.
Dat hij speciaal hoogleraar is, ook dat waag ik te betwijfelen. Bij welke universiteit? Kun je hem googelen en zijn publicaties en wetenschappelijke werk zien? Dat moet elke hoogleraar namelijk publiek tonen. En als hij werkelijk als professor aan een universiteit verbonden is (geweest), dan nog is dit geen gedrag dat je van een ‘normaal’ mens mag verwachten. Benoem dus het gedrag. Gedrag afwijzen is nog niet de persoon afwijzen, overigens. Maar waarschijnlijk is het niet slim in dit geval om dat onderscheid te benoemen. Je gaat gauw opnieuw over je eigen grens, bijv. door dingen te zeggen die je eigenlijk niet echt meent (ik mag je heus wel maar dit moet stoppen, is er zo één). Hou het bij: dit moet stoppen.
Al met al is dus mijn advies: wees duidelijk over je eigen grenzen, houd de man op afstand, en als hij je blijft claimen of zelfs achtervolgen, breek volledig met hem of doe zelfs aangifte bij de politie als het de kant op gaat van bedreiging of stalking.
Ten slotte. Ik ben pastor, geen sociaal werker of psycholoog. Bovenstaande adviezen komen dan ook voort uit pastorale ervaringskennis. Ze hebben ook niets te maken met geloof of Bijbel, het zijn algemeen menselijke wijsheden. Wel wil ik zeggen dat grenzen stellen en trekken niet onchristelijk is. Je wijst niet een mens af, je wijst gedrag waar je last van hebt af. Voel je dus niet schuldig als je duidelijk bent naar de ander. Dat is je goed recht, ook als je christen bent. Bespreek je moeite ook met betrouwbare mensen in je omgeving, bijv. uit de kerkgemeenschap. Zorg dat je hier niet alleen in staat, maar het deelt met anderen. Niet op een ‘roddel-achtige’ manier, dus hou die kring ook klein. Maar wel om je eigen angst bespreekbaar te maken. Ik hoop dat je hiermee uit de voeten kunt.
Ds. K. van den Geest
Dit artikel is beantwoord door
Ds. K. van den Geest
- Geboortedatum:12-10-1957
- Kerkelijke gezindte:Nederlandse Gereformeerde Kerken
- Woon/standplaats:Deventer
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Als vind ik het wel een wat sterk verhaal, iemand die actief is geweest in de tweede wereldoorlog is nu minstens 90 jaar oud, en dan voetbaltrainer....
Maar verder, inderdaad wegwezen!
Verder klinkt het als een zeer ongezonde vriendschap en er zijn meer voetbalverenigingen.
Veel sterkte!
En Prisma23, er zijn meer oorlogen geweest dan de 2e wereldoorlog. Op 1 januari van dit jaar had Nederland 103.850 veteranen, waarvan 25.800 in actieve dienst... Niet dat ik die honderden doden geloof, maar hij zou wel degelijk veteraan kunnen zijn. En helaas komen sommigen van hen er emotioneel nooit meer helemaal bovenop (ben opgegroeid in militaire kringen en heb daar zodoende wel eens wat van meegekregen).
Vraagsteller, precies zoals de ds zegt, denk ook ik dat deze man zijn eigenwaarde afleest aan zijn invloed. Op mij komt het over alsof het in jullie 'contact' altijd over u gaat omdat hij daar invloed op uit wil oefenen. U zou ook, vóór u het contact verbreekt, het over een andere boeg kunnen gooien. Probeer de naar waardering smachtende mens achter het onacceptabele gedrag te zien. Vraag eens naar dingen uit zijn leven. Heeft hij een vrouw, ((achter)klein)kinderen? Wat voor werk heeft hij altijd gedaan? Waar wordt hij blij van, waar is hij goed in, ... In mijn werk in de zorg voelde ik bij sommige echt moeilijke patienten dat God deze zelfverloochenende houding van mij vroeg. In een aantal situaties volgden bijzondere gesprekken, waarbij ik een blik in het hart kreeg van die ander. En waarna de relatie heel anders werd.
Ik wens u Gods wijsheid toe in de beslissingen die u zult moeten maken tov deze meneer.
Heb je iemand die he erbij kan helpen?
Ik hoop dat je een manier vindt om je eigen wensen en grenzen aan kan geven.
Het laten uitbloeden van een zulke relatie kan een veiligere manier zijn. Hoe je dat doet schrijft Dr Carver (zie tekst onder).
Het is net zo goed mogelijk, dat deze man, die zich graag in het middelpunt stelt, een overdrijver en leugenaar is. In dat geval is het pistool een alarmpistool en hij geniet ervan in jouw ogen belangrijk te zijn.
Hieronder een tekst over het beeindigen van een relatie met iemand met persoonlijkheidsstoornis. Het gaat primär over liefdesrelaties, maar kan voor alle relaties worden gebruikt. Dit is een veilige manier de relatie te beeindigen.
Guidelines for Detachment
Separating from "The Loser" often involves three stages: The Detachment, Ending the Relationship, and the Follow-up Protection.
The Detachment
During this part of separating from "The Loser", you recognize what you must do and create an Exit Plan. Many individuals fail in attempts to detach from "The Loser" because they leave suddenly and impulsively, without proper planning, and without resources. In many cases, "The Loser" has isolated their partner from others, has control of finances, or has control of major exit needs such as an automobile. During the detachment phase you should...
- Observe the way you are treated. Watch for the methods listed above and see how "The Loser" works.
- Gradually become more boring, talk less, share less feelings and opinions. The goal is almost to bore "The Loser" to lessen the emotional attachment, at the same time not creating a situation which would make you a target.
- Quietly contact your family and supportive others. Determine what help they might be - a place to stay, protection, financial help, etc.
- If you fear violence or abuse, check local legal or law enforcement options such as a restraining order.
- If "The Loser" is destructive, slowly move your valuables from the home if together, or try to recover valuables if in their possession. In many cases, you may lose some personal items during your detachment - a small price to pay to get rid of "The Loser".
- Stop arguing, debating or discussing issues. Stop defending and explaining yourself - responding with comments such as "I've been so confused lately" or "I'm under so much stress I don't know why I do anything anymore".
- Begin dropping hints that you are depressed, burned out, or confused about life in general. Remember - "The Loser" never takes responsibility for what happens in any relationship. "The Loser" will feel better about leaving the relationship if they can blame it on you. Many individuals are forced to "play confused" and dull, allowing "The Loser" to tell others "My girlfriend (or boyfriend) about half nuts!" They may tell others you're crazy or confused but you'll be safer. Allow them to think anything they want about you as long as you're in the process of detaching.
- Don't start another relationship. That will only complicate your situation and increase the anger. Your best bet is to "lay low" for several months. Remember, "The Loser" will quickly locate another victim and become instantly attached as long as the focus on you is allowed to die down.
- As "The Loser" starts to question changes in your behavior, admit confusion, depression, emotionally numbness, and a host of other boring reactions. This sets the foundation for the ending of the relationship.
Ending the Relationship
Remembering that "The Loser" doesn't accept responsibility, responds with anger to criticism, and is prone to panic detachment reactions - ending the relationship continues the same theme as the detachment.
- Explain that you are emotionally numb, confused, and burned out. You can't feel anything for anybody and you want to end the relationship almost for his or her benefit. Remind them that they've probably noticed something is wrong and that you need time to sort out your feelings and fix whatever is wrong with you. As disgusting as it may seem, you may have to use a theme of "I'm not right for anyone at this point in my life." If "The Loser" can blame the end on you, as they would if they ended the relationship anyway, they will depart faster.
- If "The Loser" panics, you'll receive a shower of phone calls, letters, notes on your car, etc. React to each in the same manner - a boring thanks. If you overreact or give in, you've lost control again.
- Focus on your need for time away from the situation. Don't agree to the many negotiations that will be offered - dating less frequently, dating only once a week, taking a break for only a week, going to counseling together, etc. As long as "The Loser" has contact with you they feel there is a chance to manipulate you.
- "The Loser" will focus on making you feel guilty. In each phone contact you'll hear how much you are loved, how much was done for you, and how much they have sacrificed for you. At the same time, you'll hear about what a bum you are for leading them on, not giving them an opportunity to fix things, and embarrassing them by ending the relationship.
- Don't try to make them understand how you feel - it won't happen. "The Loser" only is concerned with how they feel - your feelings are irrelevant. You will be wasting your time trying to make them understand and they will see the discussions as an opportunity to make you feel more guilty and manipulate you.
- Don't fall for sudden changes in behavior or promises of marriage, trips, gifts, etc. By this time you have already seen how "The Loser" is normally and naturally. While anyone can change for a short period of time, they always return to their normal behavior once the crisis is over.
- Seek professional counseling for yourself or the support of others during this time. You will need encouragement and guidance. Keep in mind, if "The Loser" finds out you are seeking help they will criticize the counseling, the therapist, or the effort.
- Don't use terms like "someday", "maybe", or "in the future". When "The Loser" hears such possibilities, they think you are weakening and will increase their pressure.
- Imagine a dead slot machine. If we are in Las Vegas at a slot machine and pull the handle ten times and nothing happens - we move on to another machine. However, if on the tenth time the slot machine pays us even a little, we keep pulling the handle - thinking the jackpot is on the way. If we are very stern and stable about the decision to end the relationship over many days, then suddenly offer a possibility or hope for reconciliation - we've given a little pay and the pressure will continue. Never change your position - always say the same thing. "The Loser" will stop playing a machine that doesn't pay off and quickly move to another.
Follow-up Protection
"The Loser" never sees their responsibility or involvement in the difficulties in the relationship. From a psychological standpoint, "The Loser" has lived and behaved in this manner most of their life, clearly all of their adult life. As they really don't see themselves at fault or as an individual with a problem, "The Loser" tends to think that the girlfriend or boyfriend is simply going through a phase - their partner (victim) might be temporarily mixed up or confused, they might be listening to the wrong people, or they might be angry about something and will get over it soon. "The Loser" rarely detaches completely and will often try to continue contact with the partner even after the relationship is terminated. During the Follow-up Protection period, some guidelines are:
- Never change your original position. It's over permanently! Don't talk about possible changes in your position in the future. You might think that will calm "The Loser" but it only tells them that the possibilities still exist and only a little more pressure is needed to return to the relationship.
- Don't agree to meetings or reunions to discuss old times. For "The Loser", discussing old times is actually a way to upset you, put you off guard, and use the guilt to hook you again.
- Don't offer details about your new life or relationships. Assure him that both his life and your life are now private and that you hope they are happy.
- If you start feeling guilty during a phone call, get off the phone fast. More people return to bad marriages and relationships due to guilt than anything else. If you listen to those phone calls, as though taping them, you'll find "The Loser" spends most of the call trying to make you feel guilty.
- In any contact with the ex "Loser", provide only a status report, much like you'd provide to your Aunt Gladys. For example: "I'm still working hard and not getting any better at tennis. That's about it."
- When "The Loser" tells you how difficult the breakup has been, share with him some general thoughts about breaking-up and how finding the right person is difficult. While "The Loser" wants to focus on your relationship, talk in terms of Ann Landers - "Well, breaking up is hard on anyone. Dating is tough in these times. I'm sure we'll eventually find someone that's right for both of us." Remember - nothing personal!
- Keep all contact short and sweet - the shorter the better. As far as "The Loser" is concerned, you're always on your way somewhere, there's something in the microwave, or your mother is walking up the steps to your home. Wish "The Loser" well but always with the same tone of voice that you might offer to someone you have just talked to at the grocery store. For phone conversations, electronic companies make a handy gadget that produces about twenty sounds - a doorbell, an oven or microwave alarm, a knock on the door, etc. That little device is handy to use on the phone - the microwave dinner just came out or someone is at the door. Do whatever you have to do to keep the conversation short - and not personal.
Summary
In all of our relationships throughout life, we will meet a variety of individuals with many different personalities. Some are a joy to have in our life and some provide us with life-long love and security. Others we meet pose some risk to us and our future due to their personality and attitudes. Both in medicine and mental health - the key to health is the early identification and treatment of problems - before they reach the point that they are beyond treatment. In years of psychotherapy and counseling practice, treating the victims of "The Loser", patterns of attitude and behavior emerge in "The Loser" that can now be listed and identified in the hopes of providing early identification and warning. When those signs and indicators surface and the pattern is identified, we must move quickly to get away from the situation. Continuing a relationship with "The Loser" will result in a relationship that involves intimidation, fear, angry outbursts, paranoid control, and a total loss of your self-esteem and self-confidence.
If you have been involved in a long-term relationship with "The Loser", after you successfully escape you may notice that you have sustained some psychological damage that will require professional repair. In many cases, the stress has been so severe that you may have a stress-produced depression. You may have severe damage to your self-confidence/self-esteem or to your feelings about the opposite sex or relationships. Psychologists, psychiatrists, social workers, and counselors are available in your community to assist and guide you as you recover from your damaging relationship with "The Loser".
Auteur: Joseph M Carver, Ph.D., Psychologist
Bron: https://drjoecarver.com/3/miscellaneous2.htm
Heel veel sterkte met deze ongezonde situatie.
Heel veel sterkte!
