Contact na herseninfarct
Peter Emdee | 2 reacties | 03-11-2021| 11:02
Vraag
Hoe bereik je een ouder iemand die niet meer kan praten en schrijven (en lezen?) als gevolg van een herseninfarct? Is diens begrip/verstand ook aangetast of hoeft dat niet persé? Fysiotherapie bevordert enigszins de fysieke krachten voor zover nog mogelijk, maar hoe weten wij wat iemand denkt en voelt of dat daar geen besef meer (van) is?
Antwoord
Beste vraagstel(l)(st)er,
U stelt een aantal belangrijke vragen over een (waarschijnlijk voor u) moeilijke situatie in uw omgeving. Ik zal eerst uw tweede en derde vraag beantwoorden. Bij een beroerte is er een probleem met de bloedvoorziening van de hersenen. We onderscheiden verschillende vormen van beroerten en in het geval van een herseninfarct is er sprake van een afsluiting van een bloedvat waardoor een deel van de hersenen geen zuurstof meer krijgt. Het verzorgingsgebied/hersengedeelte dat door het desbetreffende bloedvat van zuurstof voorzien wordt loopt dan schade op. Zoals u wellicht weet hebben verschillende hersengebieden verschillende functies. Of bijvoorbeeld het begrip en het verstand na een herseninfarct zijn aangedaan, is sterk afhankelijk van de plek en de uitgebreidheid van de bloedvatafsluiting en dus het specifieke hersengebied dat schade opgelopen heeft. Met behulp van een scan kan een neuroloog een inschatting van de ernst maken en een voorzichtige voorspelling van de prognose en de perspectieven uitspreken. Het antwoord op uw tweede en derde vraag is dan ook: het hangt van de specifieke omstandigheden van de getroffen persoon af.
Om een uitzonderlijk voorbeeld te geven: wanneer er in de hersenstam een beroerte optreedt, kan dit leiden tot een ‘gevangenschapssyndroom’ of ‘opgeslotenheidssyndroom’ (Engels: locked-in syndrome). Dit is een toestand waarin de hogere hersenfuncties van de getroffen persoon onaangetast zijn, maar alle communicatiezenuwen tussen de hersenen en de rest van het lichaam beschadigd zijn. In een dergelijk geval kan het bewustzijn dus volledig normaal zijn, maar kan de persoon zijn lichaam niet meer aansturen en zich dus niet meer lichamelijk uiten. Indien de neuroloog vermoedt dat er hiervan sprake kan zijn, kan dat met behulp van een speciale scan (o.a. fMRI) onderzocht worden. Dit syndroom is echter zeldzaam. Er zijn indrukwekkende verhalen en documentaires over verschenen.
De behandeld neuroloog kan op grond van alle beschikbare gegevens en zijn/haar ervaring het beste een inschatting maken. Indien er vragen bestaan kunt u die het beste met hem/haar bespreken. Hij/zij kan ook advies over ondersteunende hulp geven, zoals begeleiding door een psycholoog, logopedist, maatschappelijk werker, etcetera. Deze hulpverleners kunnen helpen om iemand te ‘bereiken’, zoals u in uw eerste vraag schrijft.
Indien u deze vraag vanwege een geval in uw naaste familie- of vriendenkring gesteld heeft, wens ik u veel sterkte in uw situatie. Mochten er nog vragen overgebleven zijn, voelt u zich dan vrij om een vervolgvraag te stellen.
Met vriendelijke groet,
Dit artikel is beantwoord door
Peter Emdee
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nijmegen
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Arts-onderzoekerDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Prikkelverwerking kan ook zijn aangetast. Dingen die normaal worden weggefilterd kunnen nu veel prominenter doorkomen (achtergrondruis), of juist niet. De hersenen moeten deze prikkels opnieuw leren verwerken. In de periode van herstel gebeurt er vanalles in het brein, waardoor de patiënt ook snel vermoeid kan raken.
Er bestaan beeldwoordenboeken, zodat je dingen kunt aanwijzen als je de woorden niet meer kunt vinden. Je kunt ook zelf iets simpels maken, een lachende smiley, een verdrietige smiley, foto's van familie. Er bestaan ook aanwijskaarten met het lichaam waar je pijn of jeuk kunt aanwijzen. Misschien komt zoiets binnen. Is er muziek die wel binnenkomt? Voetmassage kan prettig zijn (als bv sprake is van overprikkeling is voetmassage een andere prikkel die dan op de voorgrond komt, wat voor rust kan zorgen).
Je kunt ook proberen of een bepaalde wandeling reactie of herinneringen oproept, met foto's, geluiden, geuren. Vertel waar jullie vroeger liepen of fietsten, langs de vaart, daar de hoek om, bij een school, een boom. Als je ziet welk zintuig een reactie geeft, dan heb je daar een ingang naar contact of herkenning.
Tijd en rust zijn belangrijke factoren. Wij hebben voor ons familielid geprobeerd de omgeving licht en geluidarm te houden, omdat we zagen dat dit teveel prikkelde. Daardoor had ze meer rust voor herstel.
Een ander familielid dat na een beroerte niet meer kon praten, reageerde sterk op een achterkleinkind dat op zijn kleinzoon leek. Men hem kon hij ook (zonder de woorden te hebben) communiceren. Op anderen reageerde hij veel minder.
Het is heel wonderlijk hoe mensen na een beroerte nog bereikt kunnen worden. Een opmerkzame zuster op de afdeling ziet misschien ook aanwijzingen. De neuroloog kan mogelijk aan de hand van de aangedane delen ook duidelijkheid geven van wat nog verwacht kan worden.
Sterkte.
