Afwijzing en pijn door houding ouders
drs. E.J. (Els) van Dijk | 2 reacties | 04-10-2021| 15:17
Vraag
Ik worstel al langere tijd met de vraag hoe om te gaan met mijn ouders. Als kind en nu als volwassene voel ik me niet gezien of gehoord door mijn ouders. Al jong heb ik mijn eigen boontjes moeten doppen. Vanaf kinds af aan was mijn jongere broertje het lievelingetje van mijn vader en dat is nog steeds zo. Als we bijvoorbeeld vroeger ruzie hadden werd mijn broertje al voorgetrokken en mocht ik de klappen opvangen. Nu we volwassenen zijn is mijn broertje financieel op weg geholpen door mijn ouders en kan een vrij zorgeloos bestaan opbouwen. Ik kreeg die kans niet en mocht het wederom zelf uitzoeken. Meerdere keren heb ik dit proberen te bespreken met mijn ouders, maar vaak liep dit op ruzie uit. Met mijn broertje heb ik bewust weinig contact omdat ik ik dan zoveel afgunst voel.
Momenteel is het contact met mijn ouders ‘goed’ maar oppervlakkig zolang er niet over bovenstaande zaken gesproken wordt. Nu merk ik vooral de laatste tijd dat dit contact mij steeds meer uitput. Tijdens de tweewekelijkse bezoeken gaat het vaak over mijn broertje die het zo goed doet en er is weinig interesse op persoonlijk vlak naar mij toe. Deze bezoeken putten mij uit, daar het mij persoonlijk niets oplevert, maar waar juist elke keer weer de pijn, afwijzing en boosheid naar boven komt.
Elke twee weken mooi weer spelen en luchtige oppervlakkige gesprekken houden breekt op, daar er onderliggend zoveel pijn is wat niet bespreekbaar is. Ik sta bijna op het punt om het contact definitief te verbreken. Ik weet dat het definitief is en ik dan als dader word gezien. Maar ik wil me beschermen tegen nog meer emotionele ‘klappen’ bijvoorbeeld bij overlijden van mijn ouders en zeer waarschijnlijk oneerlijke verdeling van een mogelijke erfenis. Ik wil mezelf beschermen voor de voortdurende afwijzing en pijn. Helaas hebben gesprekken of brieven (waar mijn gevoel in verwoord stond) niets opgeleverd. Het wordt genegeerd, wegberedeneerd of er niet op teruggekomen. Heeft u hierin advies?
Deze vraag werd ook besproken in het programma 'Pastorie online':
Antwoord
Beste,
Je beschrijft een heel vervelende situatie! Natuurlijk begrijp ik dat het heel akelig voor je is dat je je opvoedingssituatie als heel ongelijkwaardig hebt ervaren ten opzichte van je broertje en dat je daar nu nog last van hebt. Maar je lost het helaas niet op door ervoor weg te lopen – dan blijven de gevoelens die je beschrijft: die van afgunst, boosheid, onrecht, enzovoort. In wat je schrijft, merk ik dat je nog heel erg aan het ‘vechten’ bent tegen een situatie die je niet wilt accepteren, maar die er wél is! En dat maakt je onmachtig. Want jij kunt die situatie niet veranderen; je kunt je ouders niet veranderen en voor je broer geldt hetzelfde. Wat je wél kunt doen, is je eigen positie bepalen in deze situatie.
Daar wil ik je een paar adviezen voor geven. Ten eerste als het gaat om je broer. Het ontstaan van afgunstige gedachten ten aanzien van hem is logisch. Maar hij heeft er niet voor gekozen dat hij bevoorrecht is. Dus de vraag is of jij je ‘kindgedachten’ ten aanzien van hem kunt loslaten nu jullie allebei volwassen zijn. Is het mogelijk met hem het gesprek aan te gaan over hoe jullie uit jullie gezinssituatie zijn gekomen en hoe jullie je nu tot elkaar kunnen gaan verhouden als volwassen mensen, als broer en zus? Kan er iets nieuws geboren worden nu jullie in een nieuwe levenssituatie zijn aangekomen? Het voortdurende vergelijken met hem levert je niets op en is een van de vervelendste mechanismen die mensen vastzet in hun eigen onmacht. En dat gebeurt bij jou nu ook. Je kunt wat vroeger gebeurde niet veranderen en je innerlijke verzet ertegen helpt ook niet. Oftewel: je moet tot aanvaarding komen en dát biedt pas de ruimte voor een andere houding.
Dat geldt ook voor je houding ten aanzien van je ouders. Ook al vind je het bijzonder oneerlijk zoals zij jou behandeld hebben, ook al heb je allerlei pogingen gedaan om hen tot bepaalde inzichten te brengen..., jij kunt hen niet veranderen. Dit zijn de mensen waar jij het mee moet doen. Dus ook (innerlijk) verzet naar hen toe helpt jou alleen maar achterop en niet vooruit. Dus ook al klinkt dat misschien heel vervelend voor je: je kunt pas een wat meer ‘gezonde’ relatie met je ouders ontwikkelen als je het verleden loslaat. Niemand kan dat overdoen of veranderen. Je komt pas verder als je ook dit accepteert. Om vanuit die acceptatie langzaam maar zeker te proberen als volwassen dochter een relatie met je ouders te onderhouden. Zolang jij nog in de rancune zit, zal elk bezoekje als pijnlijk en slechts als ‘verplichting’ worden gezien. Maar als je afscheid neemt van het kind in je -hoe pittig dat ook is en om hoeveel zelfverloochening dat ook vraagt- kan je voorzichtig een nieuwe volwassen relatie proberen op te bouwen. Dat lukt je niet als je steeds weer het verleden tussen jou en je ouders plaatst.
Ik zeg niet dat dit alles meteen ‘als vanzelf’ gaat, maar er is geen andere weg. Mensen afwijzen -je broer en je ouders- betekent namelijk dat je nog heel erg vast aan hen zit. Dat geeft absoluut niet het effect van bevrijding, ook al lijkt dat wel zo. Je bent nu volwassen en dat betekent dat je mag bedenken hoe jij je leven vorm wilt geven en welke plek jij daarin aan je broer en je ouders geeft. En ook hoe jij je rol als zus en dochter vorm wilt geven.Dus niet langer reageren op wat vroeger gebeurd is, maar anticiperen op wat komt en op wat jij belangrijk vindt.
En ja, dan zullen er heus nog wel teleurstellende momenten zijn. Maar het helpt als je verwachtingen ten aanzien van je familie realistisch zijn. Het zal nooit de roze wolk of de fantastische situatie worden die jij graag zou willen, maar wat kan het wél worden, gegeven de karakters en persoonlijkheden waar je het mee moet doen. Dan kom je ook los van een eisende houding, of van een genoegdoening en rechtvaardiging waar je naar snakt, maar probeer je het beste voor de mensen en de situatie waar je het mee moet doen.
Daar wens ik je veel wijsheid en fijngevoeligheid voor en op den duur misschien wel het verlangen om iets te mogen betekenen voor je ouders en je broer!
Hartelijke groet,
Drs. Els J. van Dijk
Dit artikel is beantwoord door
drs. E.J. (Els) van Dijk
- Geboortedatum:28-01-1956
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Voormalig directeur Evangelische Hogeschool. Nu begeleiding en advies.
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Leestip: ‘De Fontein’ van Els van Steijn
Aan de hand van de fontein als metafoor van je familiesysteem krijg je praktische handvatten om hardnekkige patronen in je gedrag te doorbreken. Je krijgt meer rust en grip op je leven.
Floortje Dessing zegt over dit boek: 'Ik ben geïntrigeerd door de theorie van de fontein: de inzichten helpen me om als mens te blijven groeien.'
Door de fontein (Aan de hand van de fontein als metafoor voor het familiesysteem) leer je wat jouw eigen, unieke plek is. Op die plek ontvang je de stroming die essentieel is voor hoe je leven verloopt. Veel mensen staan onbewust niet op de juiste plek, waardoor ze op allerlei vlakken problemen kunnen ervaren. Dit boek geeft je praktische tips waardoor je stevig op jouw plek kunt staan.
Je bent als mens veel meer verbonden met je familiesysteem dan je kunt bevroeden; de onlosmakelijke verbinding met al je familieleden. Net als de natuur kent dat systeem onzichtbare wetmatigheden en principes waarvan je je vaak niet bewust bent, maar die grote invloed op je leven uitoefenen. Het patroon dat je in de familiefontein laat zien, herhaalt zich bijna altijd op andere vlakken in je leven, zowel in je relatie of eigen gezin als in je verdere privé en werkleven.
De theorie van de fontein legt in heldere taal uit wat jouw plek is. Vaak sta je niet op je eigen plek. Hoe herken je dat en welke consequenties horen daarbij? Voel je je snel schuldig, neem je structureel te veel verantwoordelijkheid op je en geef je meer dan je ontvangt? Heb je moeizame relaties, ben je erg kritisch op jezelf en anderen, heb je bewijsdrang of zie je dat je kinderen je patronen ook al overnemen? Met behulp van dit boek ben je zelf in staat om een mogelijke diagnose te stellen waarom bepaalde zaken in je leven niet zo lopen zoals je zou willen. Vervolgens wordt op praktische wijze toegelicht hoe je op jouw plek in de fontein komt en welke stappen je daartoe kunt nemen.
Als je leert om op de juiste plek te staan in de fontein, vind je rust en laat je het jezelf goed gaan. Je laat los wat van de ander is en ziet onder ogen wat van jou is. Hiermee stel je grenzen, blijf je in verbinding en neem je verantwoordelijkheid voor jouw leven. Je leert ja te zeggen tegen al het goede en het minder goede wat er is, waarbij je je eigen primaire gevoelens gaat ervaren. Je zult merken dat je toegang krijgt tot een positieve spiraal waardoor de relatie met jezelf en je omgeving verbetert.
Het boek reikt je een ander perspectief aan waarmee je kunt kijken naar je leven en je de juiste verbinding met belangrijke mensen om je heen gaat vinden.
Els van Steijn is teamtrainer en coach en is gespecialiseerd in het systemische perspectief. Ze past het systemische werken toe in haar coachingspraktijk en begeleidt familieen organisatieopstellingen. Voor haar cliënten is de fontein een eyeopener en het ontbrekende puzzelstukje dat nodig is om een volgende stap effectief te kunnen zetten.
Ik denk dat het helpend is voor jezelf om je te realiseren dat dit een verdriet in je leven is. Iets waar je om mag rouwen en wat bij tijd en wijle opsteekt en je weer verdrietig maakt.
Als je dit kunt accepteren als een verdriet wat bij jouw leven hoort, kun je verder en blijf je niet in het verleden hangen.
Als dat er mag zijn van jezelf, geeft dat rust. Je zeurt niet, het moet niet 'maar eens over zijn', enz., het verdwijnt wat meer naar de achtergrond en af en toe speelt het even op.
