Echt geloof of psychische inbeelding
Ds. J.J. Tigchelaar | 3 reacties | 02-10-2019| 10:43
Vraag
Ik ben een vrouw en veel bezig met het geloof... niet dat ik het heb. Toch dacht ik jaren geleden dat de Heere in mij een goed werk was begonnen. Tot ik een preek hoorde waarin gezegd werd dat veel wat geestelijk lijkt ook psychisch kan zijn en dan is het van een geheel andere orde. Dit sloeg zo hard naar binnen bij me. Ik nam meteen aan dat het psychisch was en niet van de Heere. Was ik maar naar die predikant gegaan met die vraag. Dit heb ik echter niet gedaan en nu is dat niet meer mogelijk.
U moet weten dat ik een borderlinestoornis heb en dus inderdaad psychisch ziek ben. Vaak depressies, negatief zelfbeeld, niet geaccepteerd worden etc. Natuurlijk heeft dat invloed op het geloof, maar die opmerking in de preek is me altijd blijven achtervolgen. Natuurlijk heb ik hierover gebeden, maar krijg geen duidelijkheid hierin.
Wilt u eens uitleggen hoe dat in elkaar steekt en wat en waarin het verschil zit? Ik ben zo vermoeid en belast. Toch mag ik weleens bemoedigd worden. De Heere is immers Barmhartig. Niet dat ik van dat zware, zware pak op m’n rug verlost ben, want altijd weer komt die gedachte boven drijven: het is psychisch. Het zou misschien helpen als er eens duidelijk uitgelegd zou worden wat geestelijk is en wat psychisch. Hopelijk kunt u mij hierin helpen.
Antwoord
1. Ik mag aannemen dat de predikant nog wel meer heeft gezegd dan de bovenvermelde opmerking die is blijven hangen. Maar vaak blijven negatieve dingen hangen. Zoals wanneer in de media iets verschijnt over een nieuwe aandoening. De volgende dag gaan mensen dan massaal naar hun arts met die klachten die zij ook menen te hebben.
2. De vraag is: wat is het verschil tussen de werking van God door Woord en Geest en psychische verschijnselen of ervaringen? Probeert de satan ons bang te maken of worden we oprecht gewaarschuwd? Aan de buitenkant en door een ander kan dat niet gemakkelijk worden vastgesteld. Vooral niet wanneer, als bij vraagstelster, er klachten zijn over een zekere instabiliteit. Ik ben geen psycholoog en kan uit de bewoording van de vraag alleen geen oordeel uitspreken. Ik wil wel vanuit Gods Woord een richtlijn aangeven.
3. Wanneer de Heere door zijn Woord en Geest mensen verandert is dat niet slechts een puur innerlijke ervaring of gevoel maar werkt dat ook door in de hele levenshouding en levenswandel. Haat en afkeer wordt liefde, eigenliefde en liefde tot de wereld wordt liefde tot God en de naaste. Onverschilligheid wordt belangstelling en betrokkenheid. Het gaat er dan niet slechts meer om dat ik persoonlijk gered en in de hemel kom. Wie bekeerd is zoekt de eer van God, Zijn Koninkrijk en Zijn wil. Hij heeft de kerk en gemeente en de zending lief en zoekt het welzijn van anderen, dichtbij en veraf, ook al zijn het niet allemaal aardige mensen. Roddelen wordt het goede gunnen, begeren wordt uitdelen, etc. Dat is vrucht van bekering en geen psychische aandoening of inbeelding.
4. Het vorige is kort samen te vatten met de uitdrukking: men kent de boom aan de vruchten. Maar dikwijls kun je twijfelen: had ik die vruchten toen ik meende dat de Heere een goed werk met mij begonnen was? Misschien wel, misschien niet, maar dat is ook niet zo belangrijk. Het gaat er om of ik nu, vandaag, de begeerte heb om God en mijn naaste(n) lief te hebben. Onze geloofszekerheid berust niet op beleving, ervaringen, aandoeningen en gebeurtenissen uit het verleden. Judas had precies als de andere discipelen zelfs wonderen gedaan (Markus 6:13), maar dat leidde echt niet automatisch tot zijn behoud.
5. Of u vroeger al een echt geloof of een psychische inbeelding hebt gehad is dus niet zo belangrijk. Vandaag wordt u opgeroepen om te geloven en te vertrouwen. Geloven is immers vertrouwen. De Dordtse Leerregels zeggen het in II,V zo mooi als volgt: “Voorts is de belofte van het Evangelie dat een ieder die in de gekruisigde Christus gelooft, niet zal verderven, maar het eeuwige leven hebben. Deze belofte moet aan alle volken en mensen, tot wie God naar zijn welbehagen zijn Evangelie zendt, verkondigd en voorgesteld worden, met bevel van bekering en geloof.” Dus niet maar afwachten, maar het bevel (dat is meer dan een aansporing of wens) ter harte nemen en gehoorzamen.
6. Valt dat zware zondenpak (en de innerlijke aanklacht en twijfel) dan meteen af en weg? In de bekende geschiedenis van de Christenreis van Bunyan valt aan het begin bij de keuze van de smalle poort niet meteen het zondenpak af. Dat gebeurt onderweg wel.
Ds. J. J. Tigchelaar
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.J. Tigchelaar
- Geboortedatum:05-12-1931
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Putten
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Emeritus predikant en adviseur predikantenopleiding Church of Central Africa
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Er is een paar maanden geleden een mooi boek uitgekomen van Sarina Brons-van der Wekken. De titel is "Goed dat je er bent". Dit boek gaat op een pastorale manier in op de verhouding tussen geloof en psyche. En dan voornamelijk toegespitst op het zelfbeeld. Vragen zoals: Is een negatief zelfbeeld hetzelfde als berouw over je zonden? Betekent "geneigd zijn tot alle kwaad" dat je als mens waardeloos bent? Enzovoort. Echt een aanrader om te lezen!
Verder is er het boek "Breekbaar verbonden" onder redactie van Hanneke Schaap-Jonker, wat nog breder op dit soort thema's in gaat en dan ook meer toegespitst op hechtingsproblematiek. Zelf heb ik dat boek nog niet gelezen, maar ben het zeker van plan!
Beide boeken zijn pastoraal en proberen Bijbelse antwoorden te vinden.
Ik hoop dat je hier wat verder mee komt.
Met vriendelijke groet, wilG
en t echte geloof met t hart?
want echt geloof is nooit zonder gevoel
maar gevoel kan wel zonder t echte geloof zijn.
mooi voorbeeld van Bunyan met t pak.
Bunyan had psychisch eigenlijk heel wat te verwerken op zn weg,bedenk ik me nu.