Gevolgen na het SOW-proces

Ds. L.W.Ch. Ruijgrok | Geen reacties | 08-03-2003| 00:00

Hoe staat het met de Gereformeerde Bondsgemeenten van de Hervormde Kerk? Zullen veel van deze gemeenten uit dit kerkverband treden als het SOW-proces volgend jaar doorgaat? Zelf ben ik Christelijk Gereformeerd, dus hoor ik niet er niet zo veel over. Kunnen de (eventueel) uittredende Bondsgemeenten een kerkverband gaan vormen met de CGK? Wat kunnen de knelpunten bij eventuele samensprekingen worden?

Het Samen op Weg-proces zorgt in de Gereformeerde Bond en dus ook binnen de kerkenraden en gemeenten die tot dit deel van de Nederlands Hervormde Kerk (NHK) behoren helaas voor grote verdeeldheid. De linkerflank van deze beweging heeft wel bepaalde zorgen en vragen, maar is in wezen een krachtig voorstander van Samen op Weg. Dat geldt niet voor het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond. Dat heeft grote principiële bezwaren tegen dit proces en wijst de voorgenomen fusie ook af.

Mocht de fusie echter een feit worden, dan is het hoofdbestuur van mening dat kerkenraden en gemeenten toch geroepen zijn om mee te gaan richting de nieuwe kerk, de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Op dit punt is er sprake van een fundamenteel verschil met hen die zich verzameld hebben rond het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk. Zij hebben uitgesproken dat als de fusie een feit zij zich niet zullen laten meenemen naar de nieuwe kerk. Zij begeren hervormd te blijven onder de hervormde kerkorde op basis van de Schrift en de gereformeerde confessie.

Het zal duidelijk zijn dat die kerkenraden, ambtsdragers en gemeenteleden die zich aangesproken weten door het gedachtengoed van het Comité daarom niet spreken over een "uittreden uit het kerkverband", maar over een blijven bij de beginselen die vanaf de wording van de NHK grondleggend voor deze kerk zijn geweest. In hun ogen is de PKN een nieuwe kerk met een nieuwe confessionele basis en identiteit en een geheel nieuwe kerkstructuur. De PKN is geen "gereformeerde" kerk zoals de NHK tot op heden krachtens haar belijdenis nog altijd is, maar een "plurale" waarin tot in de grondslagen toe wettige ruimte is voor leringen en praktijken die haaks op de Schrift staan en daarom historisch en confessioneel niet de wettige voortzetting van de NHK zijn.

Hoeveel predikanten, kerkenraden en gemeenten het gedachtegoed van het Comité delen is onmogelijk aan te geven. Het zijn er in ieder geval veel meer dan de leiding van de kerk officieel wil toegeven. Die sprak tot voor kort nog over "enkele" predikanten en gemeenten. Het gaat in ieder geval om een forse groep.

Wat de predikanten betreft: tientallen predikanten uit de breedte van de Gereformeerde Bond hebben zich inmiddels achter de uitgangspunten van het Comité gesteld.
 
Wat kerkenraden betreft: ook een deel van de kerkenraden heeft zich inmiddels achter de uitgangspunten van het Comité gesteld, terwijl andere kerkenraden in meerderheid van mening zijn dat men toch mee moet richting de PKN. In het gros van de kerkenraden ligt het echter verdeeld.

Zoals het in de kerkenraden ligt, zo ligt het doorgaans ook in de gemeenten. Sommige gemeenten zullen in hun geheel niet meegaan, binnen andere gemeenten is er van verzet nauwelijks sprake, maar in verreweg het grootste deel van de gemeenten ligt het ernstig verdeeld. Dat betekent, dat als de fusie een feit wordt overal kerkenraden en delen van kerkenraden, alsook gemeenten en delen van gemeenten zullen achterblijven. Met alle pijn, moeite en verdriet die dat met zich mee zal brengen. En dat vanwege een proces waarvan we schier allen overtuigd zijn dat dat niet uit
de Geest van God is! "Quis non fleret", zo zeiden de ouden. Dat is: "Wie zou niet wenen!" De gevolgen zijn verschrikkelijk en niet te overzien.

Nochtans geldt: Eén staat er boven. De HEERE God is machtig om met één wenk dit hele proces te keren. Psalm 33 zegt: welke plannen vorsten en volken ook maken, welke besluiten ze ook nemen en wat ze zich ook voornemen: "De HEERE vernietigt de raad der heidenen, Hij breekt de gedachten der goddelozen" (vs. 10). Wij kunnen echter niet in Gods verborgen raad inblikken, het zou ook kunnen zijn dat als een oordeel van Godswege over onze persoonlijke, ambtelijke en kerkelijke zonden de HEERE zegt: "En toch, dit proces moet doorgaan." Zoals de HEERE ook oudtestamentisch van de scheuring van het Twee- en het Tienstammenrijk getuigt: "Want deze zaak is van Mij geschiedt" (1 Kon. 12:24). En ook dan geldt opnieuw Psalm 33: "Geen ding geschiedt er ooit gewisser/dan 't hoog bevel van 's HEEREN mond"!

Of dat tot nieuwe kerkelijke eenheid zal leiden tussen bijv. hervormden en christelijk-gereformeerden? Wij weten het niet. In ieder geval heb ik van meer dan één christelijkªgereformeerde predikant vernomen dat dat wel het geval zou moeten zijn. In ieder geval wordt om die eenheid wel veelvuldig gebeden. Maar we beseffen ook: de kerkelijke praktijk is zeer gebroken en vol voetangels en klemmen. En... echte eenheid kunnen wij niet maken, dat is altijd een wonder van het herscheppende werk van Gods Geest. Maar laat het ons aller gebed zijn: "Herstel Uw wijnstok als weleer" (Ps. 80:9 ber.).

Ds. L. W. Ch. Ruijgrok

Dit artikel is beantwoord door

Ds. L.W.Ch. Ruijgrok

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven