Niet reanimeerbaar

drs. A. Meijer | 21 reacties | 31-05-2019| 08:05

Vraag

Onze moeder (lichte dementie, pacemaker, matige conditie, ouderdomsuiker) wordt verzorgd in een verzorgingstehuis en wij (kinderen) werden geconfronteerd met de vraag of we beseffen dat het reanimeren van een 80plusser zinloos is in deze situatie. Eerst hadden we de indruk dat we vooral richting een niet-reanimeer keuze werden gemasseerd, later bleek dat de arts zelf besloten heeft om het als “niet reanimeerbaar” in het dossier te noteren. Wat is gangbaar met betrekking tot reanimatie van 80plus?


Antwoord

Beste vragensteller(s), 

Er komen allerlei moeilijke vragen op je af als je met zo'n vraagstuk geconfronteerd wordt. Wie zijn wij om te beslissen dat reanimeren geen zin meer heeft? En wanneer heeft reanimeren dan geen zin meer? Vanaf welke leeftijd of vanaf welke overlevingskans ga je niet meer reanimeren? En zo zijn er nog veel meer vragen te stellen. Makkelijke antwoorden zijn er mijns inziens niet. 

Is er dan niets zinnigs over te zeggen? Dat zeker wel. Het maakt uit welke in welke conditie een oudere verkeert. Soms is het lichaam door ziekte of ouderdom 'op'. Vaak is dat een proces. Dan past eerbied voor de grenzen van het leven en past een 'eerbiedwaardig' ziek- en sterfbed. Een reanimatie is dan mijns inziens niet op z'n plaats. Je kunt je dus ook afvragen of, als er een verblijf in een verpleeghuis nodig is, een reanimatie goed handelen is. 

Bij een vitale oudere kan reanimatie echter nog wel zeker zinvol zijn. De kans om als 'kasplantje' te eindigen na een reanimatie bij een hartstilstand is dan zelfs relatief klein (en de angst hiervoor is dikwijls groot). Het maakt ook uit hoe de oudere er zelf in staat en gestaan heeft. Sommige ouderen voelen aan dat zijn gaan sterven, ja verlangen er zelfs naar om ontslapen en met Christus te zijn (vgl. Fillipenzen 1:23). Past reanimatie dan?

Sterkte met de overwegingen en veel wijsheid toegewenst,
A. Meijer

Lees meer artikelen over:

euthanasie
Dit artikel is beantwoord door

drs. A. Meijer

  • Geboortedatum:
    14-12-1978
  • Kerkelijke gezindte:
    Christelijk Gereformeerd
  • Woon/standplaats:
    Ouderkerk aan de Amstel
  • Status:
    Actief
284 artikelen
drs. A. Meijer

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
21 reacties
Martynke
13-06-2019 / 23:20
Ik had me voorgenomen om niet te reageren, maar van de laatste berichtjes werd ik erg verdrietig. Er zijn in mijn ogen een aantal misverstanden over reanimeren die de zaak vertroebelen.

@Omega:
Ik vind het jammer dat juist die casus over de verpleegkundige die niet een reanimatie opstartte bij een patiënt met een hartstilstand, wordt aangegrepen om te beargumenteren dat een te hoge werkdruk in verpleeghuizen zorgt voor niet-reanimeerbeleid. Er is erg veel discussie over deze casus geweest, en uiteindelijk heeft de bewuste (ziekenhuis!)verpleegkundige van het tuchtrecht een beroepsverbod gekregen.
Verder ben ik wel benieuwd naar je bronvermelding van de cijfertjes. In het artikeltje dat ik las, gaat het om 15%, en dat gaat om verpleegkundigen die alleen het zinnetje 'ernstig zieke patiënt met uitgezaaide darmkanker' gehoord hebben. In die situatie kan ik me wel voorstellen dat je ervoor kiest om geen reanimatie op te starten. Het is alleen niet aan verpleegkundigen om deze beslissing te nemen, en mede daarom is het tuchtcollege ook streng geweest.

In de basis is het denk ik goed om te realiseren dat een reanimatie bedoeld is om bij een behandelbare oorzaak, te zorgen dat er bloeddoorstroming is naar hersenen en de rest van je organen in de tijd die nodig is om je behandeling in te zetten. Heel vaak is er echter geen behandelbare oorzaak, en stopt een hart 'gewoon'. Reanimeren kan je dan zeker doen, maar zal vrijwel niet succesvol zijn.
In het algemeen blijkt uit onderzoek dat 20%-25% van de mensen die gereanimeerd worden, overleven tot ze ontslagen worden uit het ziekenhuis. Dat gaat over alle leeftijden, dus ook over 25-jarigen. Hoe ouder, hoe slechter die cijfers. Daar valt nog veel meer over te zeggen, dus als je hier meer over weten wilt, hoor ik 't graag:).
Daarnaast is het al vaker gezegd, maar de doorbloeding van organen tijdens reanimatie is nooit zo goed als wanneer het hart gewoon klopt. Daardoor kun je dus wel degelijk nare orgaanschade krijgen. Hoewel de ernstige schade inderdaad niet zo veel voorkomt als we allemaal denken, zie je toch vaak geheugenproblemen, nierproblemen, etc.

Het is dus altijd een afweging om te beslissen of iemand wel of niet gereanimeerd wordt. De wens van patiënten speelt daarin voor mij zeker mee, maar is niet altijd doorslaggevend. Als iemand erg ziek is, en bijvoorbeeld een levensverwachting van een maand heeft, moet je je sterk afvragen of je GOED doet aan reanimeren.
Om dan terug te komen op de tuchtzaak, en de getalletjes: ik snap wel dat een deel van de verpleegkundigen in theorie tegen het protocol in niet zou handelen. In de media werd de patiënt geschetst als ernstig ziek, met uitgezaaide kanker. Iedere professional weet dat de kans op overlijden op korte termijn groot is, en dan zit je met de vraag of reanimeren goed is. Daarnaast weet ook iedereen die in het ziekenhuis werkt, dat het reanimatiebeleid niet altijd netjes besproken wordt.
Het jammere is dat het, zoals altijd, in werkelijkheid veel genuanceerder ligt, zoals te lezen valt in het verslag van de tuchtzaak. Ik ben dan ook erg benieuwd of je ook die 15% zou halen met de werkelijke gegevens.

Goed. Een hele berg info over een onderwerp dat mij na aan het hart ligt, daarom ga ik er ook op los:). Het gesprek over wel of niet reanimeren is onderdeel van mijn dagelijkse werk, en ik ben als dokter op de SEH (en hiervoor op de IC) met enige regelmaat betrokken bij een reanimatie, en zie ook hoe moeilijk die nasleep voor patiënten en familie soms is, misschien is dat juist waarom ik zo verdrietig word van deze discussie en alle rare ideeën die er zijn.
Ja, de werkdruk is hoog, en ja, dat leidt tot fouten, die mogelijk ook heel nare gevolgen hebben. Maar om daarmee een complete beroepsgroep weg te zetten als mensen die liever patiënten dood laten gaan omdat ze anders te veel werk hebben, vind ik, en dan druk ik me zachtjes uit, erg kort door de bocht en ik hoop dat ik mijn energie en frustratie van vanavond heb besteed aan iemand die eigenlijk gewoon zin heeft in een flinke discussie.

Als christen en dokter blijf ik het ook een lastig onderwerp vinden. Ik geloof namelijk dat de dood op deze aarde bij het leven hoort, en er moet ook ruimte zijn óm te sterven. Het spanningsveld tussen 'alles uit de kast halen om iemand te genezen' en, zoals Mortlach zo mooi zegt, 'op Gods stoel gaan zitten om te voorkomen dat iemand overlijdt als God iemand naar huis roept', vind ik moeilijk. In die zin snap ik dus ook werkelijk niet dat mensen niet-reanimeren in dezelfde categorie als euthanasie plaatsen. Sec gezien is het namelijk andersom. Waar je bij euthanasie actief levensbeeindigend handelt, handel je bij reanimeren actief levensverlengend, is dat niet net zo tegennatuurlijk?

Tipje: de folder van de Nederlandse PatiëntenVereniging is érg goed en open geschreven, met achtergrondinformatie en zonder sturing in een keuze.
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Terug in de tijd

Omdat de overste dezer wereld geoordeeld is

In Johannes 16 vers 8-11 gaat het over de Heilige Geest, Die komt om de wereld te overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Ik heb een vraag over het oordeel. Er staat “omdat de overste dezer we...
Geen reacties
30-05-2006

Abraham twijfelde niet

Ik heb een vraag over Romeinen 4:19. Daar staat dat Abraham niet twijfelde aan de belofte van God dat uit hem een volk zou ontstaan, ondanks de ouderdom van hem en zijn vrouw. Maar Abraham verwekte Is...
1 reactie
30-05-2012

Ik heb opnieuw een vraag voor drs. Els van Dijk. U hebt onlangs mijn vraag beantwoord over dyspraxie en u zei daarbij dat er op internet veel informatie te vinden is (...)

Ik heb opnieuw een vraag voor drs. Els van Dijk. U hebt onlangs mijn vraag beantwoord over dyspraxie en u zei daarbij dat er op internet veel informatie te vinden is. Wij hebben wat zitten zoeken, maa...
Geen reacties
30-05-2008
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering