Diepgewortelde geloofstwijfels

J.P. van den Brink | 4 reacties | 29-01-2019| 09:17

Met veel schroom stel ik deze vraag. Ik ben moeder van een jong gezin, actief in de kerk, baan binnen de reformatorische wereld. Bovendien ga ik aan het Heilig Avondmaal. Ik zeg dit niet met trots, maar juist met schaamte. Ooit dacht ik een kind van God te zijn. Ik was een zoekende ziel, snakte naar zekerheid, besteedde avonden aan het lezen van de Bijbel en goede boeken. Ik vond de bevestiging (of dat dacht ik tenminste) door te zien op Christus en mijn anker achter het voorhangsel uit te werpen. En twee avondmaaltafels verder... Ik twijfel of God bestaat.

De wezenlijke vragen bespringen me, sterker nog: blijven haken en eisen een antwoord. Bijvoorbeeld God wist toch al dat de mens zou zondigen? Waarom dan de schepping? Zodat Hij door het geven van genade meer eer krijgt? Maar de ongelovigen gaan dan naar de hel. Dat wist God ook. Als Hij dat voorzag, waarom dan mensen scheppen? Of: waarom krijgen kinderen kanker (de aloude klassieke twijfelvraag)? Enz.

Ik ben ten einde raad. Aan de buitenkant ziet iedereen mij als degelijke vrouw. Maar van binnen is die twijfel er oprecht. Het is niet alleen een aanval van de duivel; het zijn gedachten van mezelf geworden. Ik twijfel ECHT. Ik ben toevallig in het juiste christelijke gezin geboren en bij alle andere religies zijn ze allemaal gek? Dat gelooft toch niemand? Soms verlang ik terug naar die zoekende tijd (liever een dorpelwachter enz.), maar meer omdat er toen zingeving in mijn leven was.

Tot slot: ik durf dit met NIEMAND te bespreken, want ik schaam me. Ik ga voor veel onrust zorgen als ik dit benoem, omdat het diepgewortelde twijfels zijn. Ik ben bang dat ik ook niet (meer) overtuigd kan worden en bidden? Dat lukt al helemaal niet meer, zo in het luchtledige. Waarom ik dan Refoweb benader? Omdat ik stiekem toch overtuigd wil worden misschien? Dan zou ik weer netjes (ook innerlijk) verder kunnen leven. Of omdat ik iets over het hoofd zie? Hoe dan ook: ik weet het niet. 

Van binnen een bijna echte atheïst inmiddels, van buiten een reformatorische vrouw.

Beste worstelaarster,

Laat ik vooraf een ding heel duidelijk stellen. Hoewel ongeloof en twijfel zonde is voor God, waar wij (en niet jij alleen) ons voor God diep moeten schamen, is er geen enkele reden om je voor de mensen te schamen.

Waar jij over schrijft maken al Gods kinderen in meer of mindere mate mee. Wat is namelijk het geval? Waar de Heere werkt, daar is ook de satan aan het werk om het werk Gods te verstoren en te verbreken. Er overkomt je niets vreemds als de satan probeert je fundamenteel aan het twijfelen te brengen. En het is juist goed om deze twijfels met een ervaren kind van God, iemand die je vertrouwt te delen. Als het goed is zal zo iemand hier echt niet onrustig van worden anders dat er onrust (=oprechte zorg)  is omdat hij of zij merkt dat er heel fundamenteel aan jouw geloofsboom geschud wordt.

Je zegt dat dit niet alleen maar een aanval van de satan is, maar dat je dit ervaart als iets van jezelf. Het zijn je eigen gedachten geworden: je twijfelt ECHT (met hoofdletters dus ik mag als vraagbeantwoorder daar ECHT NIET aan twijfelen). Nu, lieve vriendin, ik twijfel er niet aan of je twijfel wel echt is, maar ik ben het er niet mee eens dat hier niets meer aan te doen is. De satan gaat zelfs zover dat hij je dat laat denken. Dat je iets gaat denken wat niet waar is, wel daar heeft de satan patent op. Dat is hem al gelukt bij Adam en Eva en sindsdien heeft hij zijn twijfel zaaiende tactieken alleen maar verfijnd. Laat je niet in de luren leggen! Zoals gezegd, jij bent echt niet zijn enige slachtoffer. Er was er slechts Eén bij wie hem het niet is gelukt om het twijfelzaad wortel te laten schieten: dat was de Heere Jezus Christus Zelf (Matt. 4:1 vv). De satan wijkt tenslotte als de Heere hem erop wijst: “De Heere uw God zult gij aanbidden en Hem alleen dienen.” De satan weet dat hij voor het gebed moet wijken en daarom is een van zijn machtigste wapens als hij christenen zover kan krijgen dat zij het gebed nalaten. Dat  laatste lijkt bij jou ook het geval te zijn en daarom neem ik je vraag/noodkreet uiterst serieus.

Je vraag is op Refoweb al op vele toonaarden gesteld en evenzovele antwoorden vanuit verschillende invalshoeken zijn hierop gegeven. Ik ga dat allemaal hier niet herhalen. Zoek in de zoekfunctie van Refoweb naar de diverse vragen en antwoorden (bijvoorbeeld als je met “bestaat God” zoekt, vind je al heel wat van deze vragen/antwoorden). Ik probeer het je wat makkelijker te maken door daaruit twee vragen en de onderliggende verwijzingen eruit te lichten:

www.refoweb.nl/vragenrubriek/24296/weten-dat-god-bestaat

www.refoweb.nl/vragenrubriek/26523/zoveel-ellende-in-de-wereld

Wil je mij beloven dat je hier grondig naar zult kijken? Want jouw vragen zijn zo veelomvattend dat ik dat onmogelijk in een kort antwoord op Refoweb kan beantwoorden. Dan zal ik hier toch nog een paar persoonlijke dingen aan toevoegen.

1. Geloof is kennis en vertrouwen zo leren we uit de HC. Voor mij heeft geloof, dat kennen en vertrouwen ook een heel directe relatie met verwondering. Lees Psalm 8 maar eens. Jij raakt in verwarring omdat je zoveel onbegrijpelijke, verschrikkelijke dingen ziet gebeuren die je niet in overeenstemming kunt brengen met het bestaan van een liefdevolle God. De dichter van Psalm 8 mag daar overheen zien in verwondering  naar een God die zo groot is en zo machtig dat hij het niet kan bevatten. En dan is Hij toch een God die omziet naar de mens, dat nietige wezentje wat Hij met eer en heerlijkheid heeft bekroond als pronkstuk op Zijn schepping. Zou je dan niet met Psalm 8 willen instemmen:  O HEERE (de God van het verbond), onze Heere (die over ons koning is), hoe heerlijk is Uw Naam over de ganse aarde!

2. Wij zijn geschapen met het hoofddoel om God te loven en te prijzen en ons in Hem voor eeuwig te verheugen (vraag 1 van de korte catechismus van Westminster). Dat hoofddoel hebben wij met onze zonden verprutst. Ik  vergelijk het wel eens met een schilderij. Een kunstig schilder ontleent zijn faam en roem aan het schilderij wat tentoongesteld wordt. De hand van de schilder is te ontdekken aan dat schilderij. Kenners zien het: dat is er een van Rembrandt en dat is er een van Van Gogh. Nu is dat schilderij zwaar beschadigd geraakt en de muizen hebben eraan gegeten. Het is totaal ongeschikt om tentoongesteld te worden en de naam van de schilder zou door de tentoonstelling daarvan alleen maar omlaag gehaald kunnen worden. Zo’n schilderij is rijp voor de vuilnisbak. Zie je de vergelijking: wij mensen zijn geschapen naar Gods beeld. Je zou er de hand van God in kunnen ontdekken, ware het niet dat  wij door onze zonden de Naam van onze Schepper alleen maar omlaag kunnen halen. Wij zijn geneigd God en onze naasten te haten zegt onze HC. Rijp voor de vuilnisbak, het verderf. Al die onbegrijpelijke vreselijke dingen waar je over schrijft zijn het gevolg van onze, van jouw en mijn zonden. Maar Gode zij dank, daar heeft Hij het niet bij laten zitten. Hij zond Zijn Zoon, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet zou verderven, maar het eeuwige leven zou beërven. Wil je dat zo maar aan de kant schuiven? Vervult dit je niet met verwondering?

3. Op het moment dat ik dit schrijf, ben ik op bezoek bij vrienden in India, een land van grote tegenstellingen, veel godsdiensten  en ook een land waar het voor christenen er de laatste jaren niet gemakkelijker op is geworden. En als ik dan zie hoe deze eenvoudige mensen leven met een jaloersmakend Godsvertrouwen dat Hij voor hen zal zorgen, mag ik dat door mijn twijfelvragen teniet doen? De kerk breidt hier uit, ondanks de verdrukking. Hebben wij het in onze reformatorische kerken niet te goed? Lees Psalm 107. Daar is sprake van mensen in diverse zorgvolle omstandigheden, maar telkens als zij de Heere aanroepen, verloste Hij hen uit de ellende die zij hadden. En dan eindigt de Psalm met: wie is wijs? Die neme deze dingen waar; en dat zij verstandiglijk letten op de goedertierenheden des HEEREN. Ben je, door zo gefocust te blijven op die verschrikkelijke, onbegrijpelijke dingen, het zicht niet aan het kwijtraken op de dingen waarover je je zou moeten verwonderen en verblijden? Laat je niet in de luren leggen door die leugenaar!

Ik zie hier moslims (India is het tweede land ter wereld qua aantallen moslims, na Indonesië) en grote aantallen hindoes. De moslims menen de zaligheid te verdienen door de vijf regels van Mohammed nadrukkelijk op te volgen en ook het hindoeïsme is ten diepste niet anders dan een godsdienst van doen en nalaten. Alle wereldgodsdiensten sluiten aan bij een diep ingeworteld menselijk verlangen om zichzelf van het kwaad te verlossen. Van dat diepgeworteld menselijk gevoel hebben wij christenen ook zeer veel last. Toch is het christelijk geloof totaal anders dan alle andere godsdiensten namelijk in dit: Onze verlossing hangt niet af van onze werken, maar wordt ons geschonken om wat een Ander voor ons heeft gedaan. Juist omdat het christelijk geloof op Bijbelse gronden alles afwijst wat van de mens is, kan het m.i. niet door mensen bedacht zijn, maar is het ons geopenbaard door de enige ware God, Die de wereld zo lief had dat Hij.... zie het citaat van Joh 3:16 hierboven.

Hoewel wat ik hier opschrijf voor mij meer dan een zekerheid is (het is een geloofszekerheid, een vaste grond der dingen die men hoopt en een bewijs van de zaken die men niet ziet, Hebr 11:1) begrijp ik heel goed wat jou aan het twijfelen brengt. Ik heb collega’s, sommigen van hen wil ik zelfs mijn vrienden noemen, die overtuigd moslim of hindoe zijn. Dit zijn zeer integere, hoogstaande, mooie mensen vanuit menselijk perspectief bezien. Zij zijn echt niet gek omdat zij een andere godsdienst aanhangen. Ik dank God dat ik ze wat beter heb leren kennen en ik huiver bij de gedachte dat zij niet geloven in de enige ware God, want wij weten dat er één Naam is gegeven onder de hemel door Welken wij en ook zij moeten zalig worden. En het is echt niet waar zoals velen van hen denken dat er meerdere wegen naar God zijn. Tegelijk bid ik of God iets van Zijn liefde en genade wil laten zien mogelijk ook door wat ze in mijn leven zien en ik ben blij dat van mij niet word gevraagd om op Gods rechterstoel te gaan zitten. Dan zijn er gelukkig momenten dat ik alles in Zijn handen kan leggen omdat Hij het niet verkeerd doet hoewel ik het (nog) niet begrijp.

Lieve vriendin, ik zou nog een poosje door kunnen gaan, maar er is overal een einde aan in onze mensenwoorden. We hebben er straks een eeuwigheid voor nodig om de verwondering over zulk een grote God uit te zingen voor de troon van God in een schare die niemand kan tellen. Wat een vreugde, wat een verwondering zal dat zijn! Geen zonden meer, geen waaromvragen meer (echt niet alleen jij hebt die, die heb ik ook, die hadden Abraham (Gen 17:17), Job, David (Psalm 73), Jesaja (Jes. 66:17), Johannes de Doper (Matt 11:3) en zovelen meer ook).

Wat ik je nadrukkelijk wil adviseren: blijf met deze vragen niet alleen tobben. Want als je op de zeef van satan ligt (Luk 22:31) staan de signalen op rood: gevaar, levensgevaar! Nogmaals, voor mensen hoef je je voor deze vragen niet te schamen, ook al voel je jezelf nu praktisch (een bijna echte) atheïst. Zegt het avondmaalsformulier niet dat wij midden in de dood liggen? Je hoeft er daarom niet gek van op te kijken dat dit nu echt wel praktijk geworden is in je leven en daarmee verschillen wij echt niet van onze ongelovige buurman. Gelukkig staat er in datzelfde avondmaalsformulier niet dat wij gewis moeten geloven, maar dat we de gewisse belofte van God moeten geloven. Niet ons geloof is gewis, maar Gods beloften zijn gewis. Er valt hierover nog veel meer te zeggen, maar daar wil ik het hier nu bij laten.

Daar is nu juist het pastoraat in de gemeente voor. Als dat in je eigen gemeente wat lastig uit de verf komt, voel je absoluut vrij om aan de redactie van Refoweb het verzoek te doen voor verdere pastorale hulp (vragen@refoweb.nl). Dan zullen we samen een mogelijkheid vinden om je met iemand over deze zaken te laten praten en om ook met en voor je te bidden. Want echt: bidden is de ademtocht van de ziel, het moet en het helpt. Want Jozef leeft nog en de God van Jacob bestaat! Moest het zo moeilijk en moet het door de woestijn? Ja, het moet door de woestijn omdat wij zo hardleers zijn. Maar God breekt de hardste harten en Zijn volk komt thuis! Dat zou je niet moeten willen missen!

Gode bevolen!
J. P. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

J.P. van den Brink

• Geboortedatum:
  10-06-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Eindhoven
• Status:
  Inactief

80 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven