Vrolijk kerstfeest iedereen

G. Slurink | Geen reacties | 02-01-2019| 11:57

Afgelopen avond was ik bij het kerstfeest voor de jeugd in de kerk van mijn familie. Dit is een Hervormde kerk en zelf ga ik naar een vol-evangelische gemeente. Ik zing hier in een band en op Eerste Kerstdag ’s morgen traden wij onder andere op met het lied “Vrede voor de wereld (vrolijk kerstfeest iedereen).” ’s Avonds werd dit lied weer gezongen, alleen dan in de Hervormde kerk. Ik was het lied enthousiast aan het meezingen, tot de regel “vrolijk kerstfeest iedereen”. Tot mijn grote verbazing was deze regel vervangen door “zie het kind van Bethlehem.” Zelf begrijp ik niet waarom je de regel van een lied zou willen veranderen. Ik denk dan; zing het lied zoals het is of zing het helemaal niet als je niet volledig achter de inhoud staat.

En waarom zou het verkeerd zijn om “vrolijk kerstfeest iedereen” te zingen? De komst van Jezus naar deze aarde geeft ons toch alle redenen om een vrolijk kerstfeest te vieren? Natuurlijk, wij hebben niet verdiend dat God Zijn eigen Zoon aan ons gaf. Dat Hij licht in de duisternis wilde geven ondanks dat wij totaal niet volmaakt zijn. Maar dat Hij het wél gedaan heeft, daar kun je toch alleen maar vrolijk van worden? Ik in ieder geval wel. Ik ben heel benieuwd of iemand mij wat tekst en uitleg hierover kan geven.

Beste vraagsteller,

Om precies te weten wie deze regel heeft veranderd en met welke reden kan je waarschijnlijk het beste zijn bij de persoon of de commissie die de liederen heeft gekozen en deze dienst heeft samengesteld. Het zou kunnen dat ze zelf deze aanpassing hebben gemaakt, het zou ook kunnen dat deze variant al bestond en dat ze die zo hebben overgenomen. Er kunnen allerlei redenen zijn om een aanpassing in een liedtekst te willen maken. Dat kan te maken hebben met de tekst zelf, bijvoorbeeld omdat men wil voorkomen dat iets verkeerd opgevat wordt. Het kan ook te maken hebben met de context waarin het gezongen wordt. Dit lied is als ik het goed heb eigenlijk een kinderliedje. Misschien vond men deze zin beter passen bij een jeugddienst of bijvoorbeeld bij de preek. Er zijn allerlei redenen te bedenken. Ik kan niet zeggen wat de gedachte was bij de mensen die deze verandering hebben doorgevoerd. Maar ik wil wel proberen hier nog een eigen gedachte aan mee te geven.

In dit lied staat de bekende tekst van Jesaja 9:5 centraal. In Jesaja 8 staat hoe God tegen Jesaja had gezegd dat Israël spoedig zou worden veroverd en leeggeroofd door Assyrië. De reden daarvoor was dat Israël geen enkel ontzag had voor hun God. En, zo zegt God dan: Wie Mij niet vreest moet mensen vrezen. Maar wie Mij vreest hoeft geen mensen te vrezen. Er zal duisternis komen over het land. Maar die duisternis zal er voor hen die het van Mij verwachten niet voor altijd zijn. Voor hen zal de dageraad weer aanbreken. Jesaja 9:1 zegt dan: “Het volk dat in duisternis wandelt, zal een groot licht zien.” En in vers 5 komt dan voorzegging van de geboorte van de Heere Jezus: “Een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op zijn schouder.”

Duisternis is in de Bijbel een beeld van een leven buiten God. God is licht. Buiten Hem is duisternis. Wij heidenen (niet-joden) leefden in duisternis, zonder God en zonder hoop. Het volk Israël mocht een tijdje Gods licht genieten maar raakte dat weer kwijt door hun ongehoorzaamheid. Maar nu, met de komst van de beloofde Koning, schijnt het licht weer. Immanuel, God met ons. God biedt ons verzoening aan, zowel joden als heidenen, in de Heere Jezus. Hij biedt ons Zijn vrede aan. Zoals je zegt, niet wegens iets dat wij gedaan hebben, maar om Zijn welbehagen, omdat Hij dat zo wil. Wij zaten in de duisternis, zonder enige hoop daar ooit uit te kunnen komen. Maar Hij kwam om ons daar uit te verlossen en ons door het geloof in de Heere Jezus toegang te verlenen tot Zijn eeuwig Koninkrijk, waar de Heere Jezus Christus de eeuwige Koning en Vredevorst is. In het openingskoor van het kerstoratorium van Bach klinkt het dan ook: “Juicht nu en jubelt! Komt, prijst deze dagen. Roemt wat heden d’Allerhoogste heeft gedaan. Weest niet bevreesd en staakt uw klagen. Heft nu uw lofzang vol vrolijkheid aan. Dient de Allerhoogste met luisterrijke koren. Laat ons de naam van de Koning vereren.” Inderdaad alle reden tot blijdschap en vrolijkheid. Voor iemand die zijn of haar werkelijke situatie beseft bestaat er geen mooiere en meer vreugdevolle boodschap.

Van de andere kant bezien is er bijvoorbeeld de traditie om in de weken voor kerst elkaar kerstkaarten te sturen. Heel wat van deze kaarten hebben het opschrift: “Vrolijk kerstfeest.” En alhoewel de kerstboodschap inderdaad alle reden is om vrolijk te zijn, zou ik zelf niet zo snel een kaart met zo’n opschrift versturen. De reden daarvoor is dat de inhoud van dit “vrolijk kerstfeest” in onze tijd hoofdzakelijk bestaat uit een kerstfeest zoals dat ons voor ogen werd geschilderd door Charles Dickens, met een kerstboom, een weldadige maaltijd en een gezellig eendrachtig samenzijn en vooral een vrolijke kerstsfeer met groen en rood en lichtjes en klokjes die rinkelen. Zaken waar ik op zichzelf niets tegen heb, maar waarin we vooral weer onszelf en ons kerstgevoel dienen. Maar ik zou de mensen veel meer willen toewensen dan een vrolijke kerstsfeer. Ik zou hen deze Zaligmaker willen toewensen. Zo gezien vind ik deze zin “zie het kind van Bethlehem” helemaal nog niet zo gek. Want daar moeten we zijn. Onze ogen en ons hart moeten in de eerste plaats gericht zijn op dit kind van Bethlehem. Zoals een lied van Paul Gerhardt het zo mooi zegt: “Ik kniel aan uwe kribbe neer, O Jezus, Gij mijn leven! Ik kom tot U en breng U, Heer, wat U mij hebt gegeven. O, neem mijn leven, geest en hart, en laat mijn ziel in vreugde en smart, bij U geborgen wezen.”

Nogmaals, om precies te weten wie deze regel heeft veranderd en waarom kan je het best zijn bij degenen die deze dienst hebben samengesteld. Ik denk niet dat ze niet achter de inhoud van het lied stonden. Dan hadden ze het lied helemaal niet gekozen. Maar waarschijnlijk leek hun deze zin beter en ik vind dat nog helemaal niet zo gek. Ik hoop dat dit antwoord helpt een beetje te begrijpen waarom mensen soms de voorkeur kunnen hebben een lied een beetje aan te passen.

Een hartelijke groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

165 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven