Groepstherapie

Ik heb in groepstherapie gezeten. Voordat ik begon was ik net zoals jij beschrijft: zeer gesloten, zag op tegen sociale contacten en therapeuten kregen niet veel uit mij.
Toen ik in groepstherapie kwam was het eerst heel erg wennen voor mij, het duurde wel een paar maanden voor ik wat meer durfde te zeggen. Maar er was ook wel de ruimte om de kat een beetje uit de boom te kijken. Je gaat niet voor niets in therapie, in een therapiegroep word je wel geconfronteerd met je problemen maar het gebeurt wat gecontroleerder dan ‘in het wild’. De therapeuten zitten erbij en houden in de gaten hoe de groepsleden reageren op elkaar. Als er bijvoorbeeld een groepslid gekwetst is, boos is op een ander groepslid, wordt dat in de groep besproken en begeleiden de therapeuten dat gesprek. Daardoor kan het een veilige omgeving zijn om te leren praten over je gevoelens.
Ik heb dat wel geleerd op groepstherapie, en durfde het op den duur ook buiten therapie toe te gaan passen. Mijn psychische problematiek is wel wat complex en (nu jaren later) nog niet over, maar door wat ik geleerd heb op groepstherapie kan ik veel beter praten over wat er in me omgaat en dat maakt het een stuk dragelijker. De vaardigheden die ik heb geleerd op groepstherapie helpen mij nu nog in het dagelijks leven en maken de individuele therapieën die ik nu heb ook effectiever.

Het is wel zo dat je je groepsleden niet zelf uitkiest. Je kunt het daarmee treffen of niet.
Maar in een therapiegroep kan het zo zijn dat het ene groepslid de therapie al aan het afronden is terwijl jij begint, en anderen pas een paar weken/maanden na jou starten (afhankelijk van welk soort groepstherapie je volgt, modules hebben meestal wel een vaste begin- en einddatum die voor iedereen gelijk is).
Als groepsleden wisselen kan dat lastig zijn, maar ook juist fijn. Als je in het begin een ‘veteraan’ hebt waarvan je de kunst een beetje af kunt kijken kan dat schelen. Maar het kan ook fijn zijn als die na een poosje weg is zodat je het zelf kunt proberen zonder je geïmponeerd te voelen door iemand die het al veel beter weet/kan.
Nieuwe mensen die instromen kunnen voor veel onrust zorgen in een groep. Maar soms is het ook heel prettig en verandert de dynamiek ten goede.
Al die dingen zijn goede lessen voor het leven, omdat je in therapie in gesprek kunt gaan over achterliggende patronen, gedachten en gevoelens die je in het echt niet zou navragen, leer je veel. Ook praktisch. In groepstherapie wordt soms wel gebruik gemaakt van rollenspellen om iets te oefenen en kan je steun van groepsleden krijgen die aan dezelfde leerdoelen werken als jij. Je kunt de kunst soms van elkaar afkijken, als je ziet dat een ander met een bepaald leerdoel stappen zet wat jij zo eng vind dat het onbespreekbaar was, kan dat voorbeeld jou moed geven om diezelfde stap ook maar te gaan proberen.
Er wordt in therapiegroepen niet alleen maar zwaar gepraat, je kunt soms ook echt samen lachen. Waar het in het begin iets was waar ik tegenop zag, werd therapie op gegeven moment juist iets waar ik naar uit zag omdat ik daar wel de contacten durfde aan te gaan en de grapjes durfde te maken die ik in andere contacten veel te spannend vond. Als er vertrouwen is onder groepsleden kun je soms ook samen de humor inzien van bepaalde situaties die je tegenkomt als je in de psychische hulpverlening terecht komt, of situaties die horen bij je problematiek. Omdat je samen weet hoe naar het is, kun je er soms ook grappen over maken zonder je meteen miskend te voelen.

In een therapiegroep hoor je veel verhalen van anderen. Dit kan helpend zijn omdat je dan merkt: ‘gelukkig, ik ben niet de enige die vastloopt. Ik ben niet de enige die er niet in slaagt het ‘normale’ leven vol te houden. Ik ben nieg de enige die hier last van heeft.’
Maar het kan ook zo zijn dat je de verhalen van anderen zo mee naar huis neemt dat je er thuis veel over gaat piekeren. Als dat zo is, is dat een goed ding om met je therapeut te bespreken, als dat te erg wordt kan het zijn dat groepstherapie niet geschikt is.

Zelf heb ik veel goeds aan de groepstherapie overgehouden. Een paar van mijn ex-groepsleden zijn al jaren lang mijn beste vrienden. Andere heb ik heel af en toe nog even contact mee, velen spreek ik nooit meer, maar dat hoeft van mij ook niet. Omdat je zomaar bij elkaar gestopt wordt is er een kans dat er mensen bij zitten waar je heel goed mee kan, maar ook mensen waar je je aan irriteert, die andere normen en waarden hebben dan jij, die je heel lastig vindt in contact etc. In therapie kunnen dat mensen zijn waar je veel van leert, maar dat hoeven echt niet je vrienden te worden. (Het mag natuurlijk wel als het zo groeit.)

Overigens kan het ook anders lopen. Na deze groepstherapie, waar ik veel aan had, werd ik doorgestuurd naar een kliniek waar ze ook groepstherapieën gaven. Dit was echter een kliniek die gespecialiseerd was in een bepaald soort problematiek, waarvan ze dachten dat ik het had maar dat bleek later een verkeerde diagnose. Dat heb ik niet lang volgehouden, maar dit lag ook aan hoe de kliniek geregeld was: je had geen eigen kamer en kon dus nooit even alleen zijn om te verwerken wat je had meegemaakt.
Therapeuten waren in de therapie persoonlijk veel minder betrokken, de groepen waren groter (te groot naar mijn idee), het was een seculiere organisatie waar yoga en mindfullnes etc. werden aangesmeerd en de verwevenheid van mijn problematiek met mijn geloof werd niet juist begrepen. Ik stopte er heel veel energie in maar het leverde niets op.
Toen ik stopte werd er gedreigd dat ik dan ook nooit beter zou worden...
Nou dan weet je dat je niet op de goede plek zat.

Groepstherapie kan zwaar zijn, en het kan moeilijk zijn om af te wegen wanneer je er gewoon doorheen moet en wanneer je wel moet stoppen.
Daarover kan ik zeggen:
Als het zwaar is bespreek je het met je therapeut.
Als er geen begrip is (hieronder vallen o.a. sussen, oordelen, lege woorden, autoriteitsargumenten en op het geweten inspelen), is dat een teken dat je inderdaad niet op de goede plek zit.
Als er oprecht meeleven is en je krijgt steun om door de moeilijke periode heen te komen, pak die steun dan aan want dan knok je vooral tegen je eigen problematiek en niet tegen de organisatie maar juist met hen.
Je hebt genoeg aan je eigen problemen en de organisatie moet je daarin helpen. Als je ook nog tegen de verkeerde structuren in de organisatie moet knokken kom je er slechter uit dan je erin ging, dus als je dat bemerkt kun je beter een andere organisatie zoeken.