Schaap overeind zetten

Een fijne vraag aangaande een vertaling.

Een deel van mijn volksgenoten, de Farizeeën, die ik overigens zeer waardeer in hun bewaken van de Thora geboden schieten soms behoorlijk door naar de andere kant. Dat is ook de reden waarom Yeshua (Jezus) hen aanspreekt omdat zij de kern daarbij uit het oog verliezen. Het zijn dan ook corrigerende woorden op een leeropvatting van de Farizeeën om met een alledaags voorbeeld aan te tonen dat zij wel gelijk hebben dat er in principe niet gewerkt mag worden op de Sjabbat.

Zijn de Farizeeën kortzichtig geworden daarin? Er is inderdaad een algeheel werkverbod op de Sjabbat. Toch zijn er uitzonderingen, die nota bene door de priesters uitgevoerd moeten worden. Uitsluitend op de Sjabbat moeten de priesters de toonbroden bakken en de besnijdenis mocht ook niet uitgesteld worden op de Sjabbat. Kortom de Farizeeën kenden deze uitzonderingen. In Deuteronomium 22:4 wordt gesproken over vallend kleinvee op de weg wat opgericht moet worden. Daar staat geen kuil en ja wat moet je dan? Al snel is daar een interpretatie: oprichten is het minste en daarmee overtreed je niet het werkverbod.

Maar is de weg van de minste weerstand tegen het werkverbod juist? Iedere herder zoekt voor zijn schapen naar goede weidegronden. En ja, in goede weidegronden kunnen helaas ook kuilen zitten waarin een dier in kan vallen. De alerte herder moet er snel bij zijn, ieder schaap die door een val op de rug terecht komt kan niet zonder hulp overeind komen en zal daardoor stikken. Het controlerende werk van de herder is om de verstikkingsdood tegen te gaan. Nog een belangrijk element is om het land rein te houden van dode dieren. Tegen deze achtergrond, die tevens ook een verordening is van de Thora, is het oprichten van een schaap geen werk en is gericht op het in stand houden van leven.

Wie vanuit het principe denkt “gij zult geen werk doen” dient duidelijk een onderscheid te maken. Waar bestaat dat werken uit? Niet om de wettekst op te rekken, maar te kijken naast de harde letter van de wet ook naar de geest van de wet. Ineens is dat geen keurslijf meer, maar een brede richtlijn in te vermijden werk en niet te vermijden werk. Gaat het, beste vraagsteller dan nog om de verklaring van de vertaling van de tekst? Mijn antwoord is als een kanttekening om aan te geven dat lang niet alles letterlijk vertaald kan worden. In de Bijbel vindt u cultuurgebonden zaken en voorschriften. Voor het Huis van Israël was dat heel herkenbaar en hoefde daar geen uitleg bij gegeven te worden. Men wist waar het over ging en de gewone herder deed zijn plicht ten opzichte van de dieren. Hier, in dit specifieke geval, wijst Yeshua de Farizeeën terecht op een doorschieten van hun interpretatie van werken.

Overigens is het zo, dat men de waterputten afschermden tegen verdamping en verontreiniging. Water is door de schaarste zeer kostbaar. Dus het zal beslist niet gegaan zijn over een put. Eerder een kuil wat het meest voor de hand ligt. Ik hoop dat mijn antwoord u meer inzicht heeft gegeven.

Mat 11:11-12 ...
Hij antwoordde: ‘Als je maar één schaap hebt en dat schaap valt op de sabbat in een kuil, zou je dan geen moeite doen om het eruit te halen? 12 Een mens is toch veel meer waard dan een schaap! Het is dus toegestaan om op de sabbat iets goeds te doen.’

Dit antwoord van Jezus kwam nadat de geestelijke leiders (die hem op iets wilden vangen) hem hadden gevraagd of het toegestaan is om een zieke op de Sabbat te genezen.
Het antwoord is JA!

Een schaap vertegenwoordigde een som geld (nu zo'n 150 euro) en de Joden dachten er niet aan om het schaap in de kuil te laten, men haalde het er zeker uit.

Jezus legde hun huichelarij bloot.
En bovendien is Jezus heer van de Sabbat, hij heeft de autoriteit van Jahweh zijn Vader gekregen om op de Sabbat wonderen te verrichten ....
"Toen zei hij tegen ze: ‘De sabbat is gemaakt voor de mens, en niet de mens voor de sabbat. 28 De Mensenzoon is dus ook Heer van de sabbat."