Preek onderzoeken

Beste vraagsteller,

Als de apostel Paulus in Berea aankomt stelt hij zich gewoon voor. Ik ben een Hebreeër uit de stam van Benjamin en ik ben een leerling van Gamaliël en een dienaar van de Messias Yeshua. De Hebreeuwse gemeenschap is verrast dat zij een groot geleerde ontmoeten die hun kleine synagoge bezoekt.

Het is heel gebruikelijk om hem als gastrabbijn te vragen een drosje (preek) te houden. Ter uwer informatie: wereldwijd wordt in elke Synagoge hetzelfde Schriftgedeelte gelezen. Het was dus niet een vrije preek zoals men die nu kent. De luisteraars in Berea worden aangenaam verrast door de diepgang in de verkonding door Paulus. Op een treffende manier weet hij de lijnen door te trekken naar de Messias en uiteraard ook naar de Messias zelf, waarvan hij een volgeling en dienaar is geworden.

Natuurlijk had men in Berea gehoord over de Messias, dat wil zeggen: de geruchten die ook vanuit Jeruzalem in de Hebreeuwse gemeenschap wereldwijd de ronde deed. Hier laat Paulus rechtstreeks, vanuit de wekelijkse drosje, de Messias Yeshua stralen. In zijn uitleg noemt Paulus de overige vindplaatsen aangaande de Messias. Men ervaart de grote kennis van zaken die Paulus heeft.

Alles stond in boekrollen zonder een hoofdstukken of versen. Dat is ook de reden waarom er staat: de Hebreeuwse mensen in Berea moesten de Boekrollen erop nalezen om de citaten van Paulus te toetsen aan wat hij had aangehaald in zijn drosje. Een boekrol was zeer schaars en die waren voornamelijk in de Synagoge aanwezig. Dat houdt dus in, dat men na afloop van de dienst de boekrollen gingen lezen en met het lezen daarvan deze in de juiste context konden plaatsen. Het waren geen losse opmerkingen van Paulus of die van de profeten of de Thora. Alles stond met elkaar in verband en de vreugde van: ja, het is waar wat Paulus gezegd heeft aangaande de Messias werd daar alleen maar groter van! Je moet dus niet schrift met schrift vergelijken maar toetsen of de samenhang die uitgelegd wordt klopt. Dan pas krijgt deze zeggingskracht en dan begrijpt men ook de diepte daarin.


De luisteraars hadden geen Bijbel voorhanden zoals wij die nu kennen en konden niet tijdens de dienst toetsen wat Paulus wel naar voren bracht. In deze tijd kan men vanuit een stronggetal teksten opzoeken. Het is een handig hulpmiddel die gelijknamige woorden laat zien. Daar zouden de mensen van Berea niets aan hebben gehad, het gaat immers om de context waarin die woorden staan. Van iedere predikant wordt verwacht dat deze voldoende kennis heeft, maar dat ontslaat de luisteraar niet om ook de Bijbel ter hand te nemen en die te bestuderen.

Het brengt mij ook bij het tweede deel van uw vraag. Zoals u weet had Paulus een beroep, wat in uw vertaling naar voren komt als een tentenmaker. Eigenlijk is het een taliet (gebedsmantel) maker. In een kleine Hebreeuwse gemeenschap betekend dat gewoon weinig inkomsten. Van Paulus zullen zij weinig tienden ontvangen om de Synagoge in stand te houden.

Maar moet in deze wereld alles in geld worden uitgedrukt? Paulus geeft al zijn energie ten dienste van de Hebreeuwse gemeenschap zolang hij in Berea verkeert. Het weinige wat hij verdient met een restauratie van een taliet of de vervaardiging daarvan is voor zijn persoonlijke onderhoud.

De Synagoge bezoekers kennen de Thora aangaande de behoeftige en voor hen is het gen enkel probleem om Paulus daarin tegemoet te komen met het allernoodzakelijkste. Nee geen vrije pastorie en traktement en zonder enige luxe.

Paulus zal zeker rijke ouders hebben gehad, want een studie bij Gamaliël was zeer kostbaar. Dan zien wij opeens de zegen die Paulus ten deel valt: hij krijgt een gezond verstand en is een uitmuntend leerling geworden. De bedoeling van de Eeuwige met het leven van Paulus was om hem geestelijk rijk te maken.

Was je een leerling van Gamaliël, dan kon je heel hoog scoren op de maatschappelijke ladder. Je kreeg automatisch aanzien en ontzag als je bij hem was afgestudeerd. De afstand tussen het gewone volk werd daardoor alleen maar groter en dat was nu juist niet wat de Eeuwige voorhad met het gehele Huis van Israël. Hoe gebruik je de studie die men heeft gevolgd? Is dat tot eigen eer en toekomstige roem of zet men dat in ten dienste van de naaste?