Transgenders

J. Boeijenga | Geen reacties | 03-05-2018| 10:45

Ik citeer uit 'Als christen omgaan met transseksualiteit': “Je kunt zeggen: daar heb ik principiële bezwaren tegen, want de Heere heeft ons als man of vrouw geschapen. Maar toch is dat niet zo gemakkelijk. Is iemand die gehandicapt is geboren ook niet gehandicapt geschapen? Toch hebben we er geen bezwaar tegen om, als het mogelijk is, er alles aan te doen dat de handicap wordt weggenomen of in ieder geval sterk wordt verminderd.”

De vergelijking met een handicap vind ik nogal vreemd gekozen, transgender zijn is geen handicap. Daarnaast begrijp ik niet goed waarom we geen principiële bezwaren hiertegen kunnen hebben. Juist omdat we die over het algemeen wel hebben bij de andere letters van LBGTenzovoort.

Mijn vraag is: mogen/kunnen we principiële bezwaren hebben tegen het aanpassen van je lichaam aan het andere geslacht en wat voor argumenten kunnen we aanvoeren, ook in het debat met anderen?

Beste vraagsteller,

Het onderwerp dat je aansnijdt is geen eenvoudige zaak. Je geeft aan om hier een (Bijbels) gefundeerde denkrichting voor te willen ontwikkelen voor jezelf, maar ook in gesprek of zelfs debat met anderen. In dat laatste geval word je verondersteld toch enigszins stevig in je schoenen te staan. Dat valt niet mee, zeker wanneer die argumenten niet rechtstreeks aan de Bijbel ontleend lijken te kunnen worden.

Nu heeft RefoWeb, via zijn scribenten, ook niet de wijsheid in pacht. Bij sommige onderwerpen is het Bijbelse antwoord makkelijker uit de Heilige Schrift te herleiden, dan bijvoorbeeld in het geval van het voorliggende onderwerp. Dan kan het hooguit een duiding worden. Overigens: een antwoord kan nog zo schriftuurlijk zijn, is het daarmee dan ook geaccepteerd door de vragensteller? En wordt het in een discussie met opponenten voor wie de Bijbel geen gezag heeft, dan nog als valide argument beschouwd? Dat is natuurlijk de vraag. Dit maakt ook dat de beantwoorder slechts bescheiden kan stamelen.

Over het algemeen kunnen minderheden rekenen op minder begrip bij het overgrote deel van de samenleving. Minderheid, uitzonderingspositie, afwijking van het gewone, discriminatie... het ligt helaas vaak in elkaars verlengde. Wanneer men dus bredere acceptatie nastreeft, is een gebruikelijke ‘strategie’ dat men zichzelf meer in de kijker speelt, optreedt in opiniërende programma’s, af en toe provoceert, politieke aandacht opeist, met als werktuig het mechanisme: een grotere bekendheid leidt doorgaans tot bredere acceptatie. Ook het refereren aan mensenrechten is in deze een probaat middel.

Deze weg hebben mensen met een homofiele geaardheid bewandeld, en met succes. Het zogenaamde homohuwelijk is één van de kennelijke wapenfeiten hiervan. Eenzelfde strategie wordt ook door de mensen met geslachtsidentiteitsonvrede (die ik in het vervolg voor het gemak maar transgenders zal noemen) gevolgd. Hierdoor wordt gaandeweg meer begrip voor deze ‘geaardheidsvariant’ verworven en gaat de samenleving dit steeds normaler vinden. Via gedogen en tolereren komt het tot accepteren en verdedigen.

Het lijkt me buitengewoon moeilijk om met deze transgender-gevoelens te moeten leven. Het moet een niet te onderschatten strijd en kwelling zijn als je het gevoel hebt in een ‘vreemd lichaam’ te wonen. Dit heeft ook gevolgen voor de interactie met mensen om je heen. Zoals een man zich vaak wat anders gedraagt tegenover vrouwen dan hij tegenover mannen zou doen, is de transgender permanent in een situatie van ‘identiteitscrisis’ en vraagt hij of zij zich regelmatig af hoe te ‘interfereren’ met mensen van hetzelfde of andere geslacht.

Moet een christen een transgender accepteren? Ik denk dat dit geen moeilijke vraag is. Hoewel wij ons misschien vervreemd voelen van iemand met totaal andere gevoelens dan wijzelf -en de meerderheid om ons heen- hebben, mag die vervreemding nooit leiden tot afwijzing of verwerping. Daarin is de Heere Jezus toch wel een lichtend Voorbeeld geweest van Iemand die Zich juist ontfermde over diegenen die zich aan de rand van de maatschappij bevonden (en dus zowel door het gewone volk als door de geestelijke leidslieden van die tijd werden genegeerd of verworpen). De acceptatie van transgenders staat dus niet ter discussie: niet alleen het algemene liefdegebod om de naaste lief te hebben als onszelf moet een christen motiveren, juist en vooral het mededogen met iemand die verwikkeld is in een seksuele identiteitscrisis moet ons extra bewegen tot medeleven.

De vorige alinea ging over het accepteren van transgenders door hun (christelijke) medemens. Maar nu een veel lastiger punt: in hoeverre accepteert de transgender zelf zijn (of haar) situatie? Feitelijk is juist die onvrede de kern van het ‘verschijnsel’: de onvrede over de eigen geslachtsidentiteit leidt immers tot het zoeken naar een oplossing. En de ultieme oplossing zou een geslachtsveranderende operatie zijn. Nu zijn er ook wel minder resolute tussenvormen, waarbij de transgender alleen de andere geaardheid accepteert, alleen in kleding loopt van het andere geslacht, enz. Een transgender is niet altijd ook transseksueel, om het nog maar eens extra ingewikkeld te maken. Travestie kan een uiting zijn van transgendergevoelens. In de geschiedenis zijn wel ‘gevallen’ beschreven van mannen die zich als vrouwen kleedden en gedroegen en andersom. Dat kunnen ook manieren zijn geweest waarop diegenen met hun homofiele geaardheid omgingen. Het begrip transgender is immers nog relatief jong. Het duidt wel op een kennelijke onvrede met hun ‘rol’ als man of vrouw.

In de praktijk kiest maar een minderheid van de transgenders voor een geslachtsveranderende operatie. Dit heeft grotendeels te maken met de mate van zelfacceptatie, met het op zien tegen zoiets ingrijpends als een operatie en met het feit dat ook zo’n operatie niet de garantie geeft dat men zich uiteindelijk gelukkig voelt. Er zijn ervaringsverhalen dat het toch wel tien jaar duurt voordat een transgender zich na de operatie lekker in zijn/haar ‘nieuwe vel’ voelt zitten.

De vraag dringt zich op, en wordt hierboven ook concreet gesteld: in hoeverre mogen er ingrepen in het lichaam verricht worden, om zo de zelfacceptatie van de transgender te bevorderen?

Een simpel antwoord zou kunnen luiden: “Het lichaam is gaaf geschapen, in een gaaf lichaam mag niet gesneden worden.” Dit lijkt een vrij sterk argument, en er zit zeker een grote kern van waarheid in. Maar ook in de Refo-gezindte hebben veel meisjes en vrouwen hun gave oorlellen laten doorboren... Wanneer een vrouw allerlei klachten (rug, nek) krijgt vanwege bovengemiddeld zware borsten, is er alle begrip voor het feit dat zij die borsten laat verkleinen. Maar dan wordt ook in een gaaf lichaam gesneden. Je ziet, met dat argument zijn we er niet uit.

Feit is, dat toen er nog geen geslachtsveranderende operaties uitgevoerd konden worden, het verschijnsel transgenderisme niet bekend was (ik zeg met opzet niet: niet bestond). Althans niet in de duidelijk gedefinieerde vorm waarin het nu wordt beschreven en beleefd. Met de technische mogelijkheden is ook het verschijnsel sterk toegenomen. Dat geeft te denken... Mag alles wat kan? Creëert aanbod hier ook een zekere vraag? Ik stel het met schroom.

We dienen te bedenken dat alles wat afwijkt van het ‘ideaalplaatje’ ons bepaalt bij het feit dat we leven na Genesis 3. Na de zondeval zit het onvolmaakte (ziekte, verdriet, honger, dood...) ingebakken in ons bestaan. Het streven van de mens is er altijd op gericht om de gevolgen van die zondeval uit te wissen, maar dat zal niet lukken omdat de oorzaak van de zondeval niet uitgewist kan worden. Wij willen als God zijn. En Zijn scheppende hand willen wij imiteren, door te ‘herscheppen’: als een situatie ons niet bevalt, proberen we die zo goed mogelijk naar onze hand te zetten.

Maar als we ons serieus oriënteren op de Heilige Schrift, en naar letter en geest daaruit proberen te leven, dan zullen we moeten buigen voor de Schepper. Als Hij ons geschapen heeft met het plan dat Hij met ons heeft, dan zullen we ons daar naar moeten voegen. Ik realiseer me direct dat dat heel makkelijk klinkt, maar zo is het niet bedoeld. Wat voor de één een mooi leven is, is voor de ander een kruis. Wordt iemand met een beperking geboren, dan valt dat doorgaans niet mee. Is iemand ongewild kinderloos, dan kost het soms een leven om zich daar mee te verzoenen (hoewel er dus ook wel voorbeelden zijn van mensen die bewust kinderloos willen blijven). Blijft iemand ongehuwd, terwijl er een verlangen is naar een relatie (en wellicht ook kinderen), dan is dat vaak een levenslange worsteling. Wordt iemand geboren met een homofiele geaardheid, dan zal diegene zich ook dagelijks afvragen waarom dit iedere dag zo’n worsteling, verdriet en eenzaamheid geeft. En zo kan ook een transgender zich afvragen wat het doel en nut van zijn bestaan is.

Vanuit de reformatorische Bijbelopvatting is niet direct een verbod op geslachtsveranderende operaties te herleiden, want de genderkwestie was in die tijd onbekend. Maar de Heere schiep man en vrouw als twee elkaar aanvullende entiteiten, en het getuigt naar mijn gevoel van een ‘beter weten dan God’ wanneer niet geaccepteerd wordt dat nu eenmaal die geslachtelijke (uiterlijke) kenmerken vanaf de geboorte heeft meegekregen. Hoe moeilijk daar ook mee te leven is. Inderdaad, er is niet om gevraagd. Maar het is wel als zodanig geschapen en ‘geschonken’, een in dit geval (bij transgenders dus) ongewild ‘geschenk’. Maar wel een ‘geschenk’ dat we omwille van de hoge statuur van de Gever, niet mogen weigeren. Als we er van uit gaan dat er vroeger ook transgenders waren, kan voorzichtig vastgesteld worden dat die kennelijk wèl het vermogen hadden (ook al hadden ze geen keus, maar toch...) om hier mee om te gaan.

Toen de Heere Jezus op aarde rondwandelde, werd Hij dagelijks geconfronteerd met de gebrokenheid van het bestaan. Er zijn vele zieken bij Hem gekomen en Hij heeft ze genezen. Maar de genezing van zieken was niet het hoofddoel van Zijn komst naar de aarde, het was in feite ‘slechts’ een illustratie van Zijn Goddelijke macht en kracht. Niet voor niets vermaant Hij diverse keren degenen die door hem genezen worden, om het niet verder te vertellen. Dat zou de aandacht teveel leggen op de genezing van aardse kwalen. Hij wilde de mensen juist verlossen van de gevolgen van hun zondekwaal.

Toen Hij ten hemel voer, waren er nog steeds vele zieken en melaatsen in Israël. Die moesten met hun situatie leren leven, zonder dat ze dus door Hem genezen waren. Maar ze konden het wel doen met Zijn heerlijk evangelie. En hun naasten waren gewezen op hun plichten jegens de zwakkeren in de samenleving. We zullen de gebrokenheid van het bestaan moeten accepteren. Een gebrokenheid die zich kan uiten in een andere geaardheid. Maar die zich ook kan uiten in een leven als transgender. Bepaald niet makkelijk. Een levenslange strijd. Een dagelijks worstelen, ook in het gebed. Maar met Zijn hulp kan dat ook.

Veel mensen beweren dat hetgeen in de Bijbel staat sterk contextafhankelijk was en in deze tijd geen zeggenschap heeft. Vooral in de discussie rond echtscheiding en homoseksualiteit wordt dit argument gehoord. Kennelijk kunnen bepaalde passages zomaar geschrapt of geherinterpreteerd worden.

Eén van de sola’s van de Reformatie luidde: Sola Scriptura. Alleen de Schrift. Maar dan ook wel de gehele Schrift. Lezen wat er staat, overdenken, bepeinzen en ijverig betrachten (Ps.1). Waarbij oog mag zijn voor het verschil tussen de schaduwachtige wetten uit het OT, die met de komst en Hemelvaart van onze Heiland zijn vervuld. Maar er blijft nog genoeg over waar we ons aan te houden hebben.

Als we de Bijbelse normen loslaten, en dat wordt via de politiek en de media de laatste decennia in rap tempo gefaciliteerd, getuigt dat in feite van een ontzettende culturele arrogantie. We kunnen dus in een paar decennia bepalen dat de mensheid, die aan de hand van dezelfde Bijbel als die wij nu nog hebben hun leven normeerde, het al die tientallen eeuwen bij het verkeerde eind heeft gehad. Een grenzeloze zelfoverschatting. De aard van de mens is in de loop van de tijd helaas niet veranderd. De Heere gelukkig ook niet.

Uit jouw opmerkingen maak ik op dat je, vanwege de veranderde opvattingen uit de wereld om je heen, je het gevoel hebt dat de ‘oude’ antwoorden niet meer voldoen. Het gegeven antwoord, waar je een citaat uit geeft, wekt kennelijk teleurstelling bij je op. Eerlijk gezegd ben ik van mening dat die ‘oude’ antwoorden, wanneer ze voortkomen uit een voluit schriftuurlijke uitleg, blijven voldoen. In de door jou geciteerde antwoordzin lijkt er een verschuiving op te treden. Toch is dit de enige zin die deze indruk zou kunnen wekken, ik ben het verder integraal met de reactie van de desbetreffende scribent eens, al heb ik wel de indruk dat hij om pastorale redenen zich soms minder expliciet  placht uit te drukken dan de vragensteller zou wensen.

De vraag blijft prangen: is het geoorloofd om zo’n ingrijpend iets als een geslachtsveranderende operatie te laten uitvoeren? Oppervlakkig beschouwd gaat het om een medisch-technische ingreep, en dat is het naar de letter ook. Maar wat zijn de consequenties?

-De oorspronkelijke geslachtsorganen, zowel inwendig als uitwendig, worden deels verwijderd, deels gebruikt om de nieuwe geslachtsorganen vorm te geven;
-De hormoonproducerende geslachtsklieren (eierstokken, testikels) worden verwijderd; synthetische hormonen die de nieuwe seksuele identiteit stimuleren, moeten levenslang geslikt worden;
-De (seksueel) gevoelige delen (erogene zones) zullen onmiskenbaar anders functioneren dan bij iemand die van nature die (nieuwe) seksuele geaardheid heeft;
-Er treden vaak karakterveranderingen op vanwege de andere hormoonhuishouding, die niet altijd voorspelbaar en door die persoon gewenst zijn;
-Het duurt vaak lange tijd voordat diegene zich ‘thuis’ voelt in het ‘nieuwe lichaam’;
-Niet alle geopereerden zijn na die tijd gelukkig met hun situatie. Dit is een hoge prijs.

Het zou gezien kunnen worden als illustratie van de hoogte van de nood bij de transgender. Maar naar mijn mening is het een te grove schending van de mens als ‘scheppingsproduct’. Er zijn grenzen, en die worden hiermee overschreden. De Heere als Schepper wordt hierdoor geminacht. Men werpt zich op als een soort ‘schepper naast God’.  In wezen is dit medische torenbouw van Babel.

Buiten dit: het geeft te denken dat in de transplantatiegeneeskunde hersenen en geslachtsorganen zijn uitgezonderd van transplantatie met als argument dat dit te veel ingrijpt in het eigene van de persoon. Er is onlangs wel een penistransplantatie uitgevoerd, maar hierbij zijn de testikels niet getransplanteerd. Wellicht dat in de toekomst deze ethische grenzen ook gaan verschuiven. En de publieke opinie is al aan het schuiven. Maar tot nu toe wordt, juist op basis van het respecteren van de eigenheid van het individu, dit soort transplantaties afgewezen. Dit is een duidelijk signaal dat tot nadenken stemt. Maar hoe de publieke opinie en de medische ethiek zich ook gaan ontwikkelen, het Woord van Jezus Christus is heden en gisteren hetzelfde, en tot in eeuwigheid.

Beste vragensteller, het afwijzen van geslachtsveranderende operaties louter op grond van Gods Woord is niet eenvoudig. Zeker in discussie met mensen met een andere levensbeschouwelijke achtergrond zullen dergelijke argumenten, die voor ons richtinggevend zijn, weinig indruk maken en begrip kweken. Ik heb geprobeerd ook andere argumenten aan te dragen. Belangrijk blijft hierbij om te beseffen dat, hoewel wij het niet met de oplossing eens zijn, wij het probleem wel degelijk erkennen. Als er in onze omgeving mensen zijn die persoonlijk met deze problematiek worstelen, verdienen zij onze steun. En bovenal: ons gebed. Dat kon wel eens een sterker wapen zijn dan menigeen vermoedt.

Johan Boeijenga

Dit artikel is beantwoord door

J. Boeijenga

• Geboortedatum:
  26-05-1958
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Nunspeet
• Status:
  Actief

72 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven