Geestelijke lessen of vergeestelijken van het boek Ruth

Ds. W. Pieters | 9 reacties | 03-01-2018| 11:50

Mag je de Bijbel vergeestelijken? Wanneer was Ruth behouden, toen zij de keuze deed bij de grens van Kanaän of toen Boaz haar huwde?

De rechte zin en mening van het boek Ruth en van heel de Bijbel te verstaan is niet mogelijk zonder de verlichting van de Heilige Geest. Luther gebruikt de beeldspraak van een noot die gekraakt moet worden om de vrucht te kunnen gebruiken. Zo moet een tekst ook ‘gekraakt’ worden. Dat gebeurt niet zónder onze inspanning, maar het gebeurt ook niet dóór onze inspanning. Het gebeurt door God en Hij doet het in de weg van onze studie.

Eens hoorde ik het antwoord van een joodse rabbi aan zijn leerling, die studeerde op een deel uit de Schrift, en die het niet begreep. De rabbi zei: “Hoe kun je denken nú de betekenis al te vatten? Je studeert nog maar een week op deze tekst …” Daarmee bedoelde hij dat wij ons ingespannen moeten geven aan de bestudering van het Woord van God om de bedoeling ervan te verstaan. Al blijft onverkort staan dat niet onze studie, ons verstand zorgt voor het juiste inzicht, toch ook dat de Heilige Geest werkt door middelen.

Dit houdt in: om de betekenis van het boek Ruth goed te verstaan, moeten we de tijd nemen om te mediteren. Dan moeten we ons eigen inzicht en begrip verloochenen en bediend worden door de Heilige Geest. Wie dit overweegt, zal niet zo gemakkelijk meer iets zeggen. Toch zal ik proberen een antwoord te geven op de twee vragen, die samenhangend werden gesteld: Mag je de Bijbel vergeestelijken? Wanneer was Ruth behouden, toen zij de keuze deed bij de grens van Kanaän of toen Boaz haar huwde?

De Bijbel is door de Heilige Geest ingegeven en is dus een geestelijk boek. De Bijbel moet dus ook geestelijk worden uitgelegd. Maar dat alles is heel wat anders dan hem te vergeestelijken. Vergeestelijken houdt in, dat wij als uitleggers/lezers zelf een geestelijke betekenis aan een Bijbelwoord geven, terwijl dat Bijbelwoord zelf deze geestelijke betekenis niet heeft bedoeld.

Om nu te weten of een Bijbelwoord een geestelijke betekenis heeft (en welke dan) of niet, is niet zo gemakkelijk. Want wie maakt uit of een geestelijke uitleg van een Bijbelwoord oorspronkelijk ook zo bedoeld is of dat die door de een of andere uitlegger erin gelegd wordt? Deze vraag is één van de moeilijkste bij de uitleg van de Heilige Schrift. Dit geldt onder andere van de profetieën. Wanneer we lezen dat de stad Jeruzalem herbouwd zal worden, is die herbouw materieel bedoeld (stenen en cement), of bedoelt de Heilige Geest met ‘Jeruzalem’ de gemeente, waarin niet alleen etnische Joden, maar ook gelovige heidenen zijn ingelijfd?

Wat mijn ervaring betreft: inlegkunde kan een mens zelf, zonder de werking van de Heilige Geest, maar de geestelijke zin van Gods Woord verstaan is alleen mogelijk door de Heilige Geest. Zo heb ik het ook meegemaakt, dat niet-theologisch geschoolde gemeenteleden uitleg van de Schrift gaven, waar ik als gestudeerde niet bij kon! Was het de juiste opvatting? Was het de geestelijke of een vergeestelijkte? Ik weet het meestal niet, maar ik geloof vast en zeker dat God Zijn volk in Zijn Woord onderwijst, tot hen spreekt en hen wijsheid geeft in de dingen die het Koninkrijk Gods aangaan.

Ten aanzien van het boek Ruth gaat het nu over het volgende:

a. Mag de gang van zaken tussen Ruth en Boaz worden gezien als een voorbeeld van de geestelijke omgang tussen Christus en ons?
b. Is de gang van zaken die Ruth met Boaz heeft beleefd een geestelijke ervaring voor haar geweest?

Ten aanzien van het eerste zeggen we: de geschiedenis van Ruth leent zich ertoe om geestelijke lessen te trekken of geestelijke vergelijkingen te maken. We kunnen het omschrijven met de woorden "zoals ... zo ook": zoals Ruth iets in het natuurlijke meemaakte, zo ook beleeft onze ziel het in het geestelijke. Voorbeeld: zoals Ruth door haar huwelijk met Boaz gelost werd, zo ook worden wij door de geloofsvereniging, de huwelijksband met de meerdere Boaz, Jezus Christus, verlost uit onze ellende en schuld.

In dit verband kan ook de uitdrukking "zien is geen hebben" een plaats krijgen. Deze uitdrukking wordt soms verkeerd gebruikt. Dan bedoelt men met "zien is geen hebben" dat het geloofszien wezenlijk ongelijk is aan het geloofsomhelzen. Wanneer deze uitdrukking goed gebruikt wordt, bedoelen we: het zien/inzicht in de waarheid van Gods Woord door een algemene verlichting van de Geest is niet gelijk aan de geloofstoe-eigening van die waarheid. Voorbeeld: zoals Ruth nog niet met Boaz was getrouwd, toen zij op zijn akker aren raapte, zo ook is de mens die onder het Woord van God indrukken heeft van Gods goedheid, ervaringen opdoet van de rijkdom van het genadeverbond, gemoedsstemmingen meemaakt met betrekking tot het heil in Christus, nog niet door het ware geloof aan Christus, de Meerdere Boaz, verbonden/getrouwd. Dan kan het zijn dat zo iemand heel wat verstandelijk inzicht en algemene geesteswerkingen heeft (= zien), maar toch niet in geloof de voorgestelde Christus te omhelzen, zich toe te eigenen (=hebben).

Het is misschien wel leerzaam om in dit verband door te geven, wat ik las in het boekje 'Het verborgen leven met God, Brief over het zalig leven en sterven' van Jisken Pieters Hijlaridis. Dit werpt een heel ander licht op de uitdrukking "zien is nog geen hebben." Zij gebruikt de woorden ‘zien’ en ‘geloven’. ‘Zien’ betekent ‘met gevoel of verstand vatten’ en ‘geloven’ betekent ‘op grond van Gods Woord weten’. Toen haar oudste dochter, haar oogappel, op de leeftijd van 17 jaar stierf, had zij al moeten meemaken dat een zoontje van 11 jaar van haar was weggenomen en dat God haar in haar veestapel zwaar beproefd had. Tegen een kind van God zei ze, toen ze bij de kist van haar dochter zat:
"O mijn vriend, het is mij deze morgen zo duidelijk geworden, welk een groot onderscheid er is tussen zien en geloven. Als ik slechts zie op wat de Heere doet, dan merk ik niets dan toorn: Eerst nam Hij mijn zoon weg, daarna doodde Hij mijn runderen en nu scheurt Hij mijn dochter, de appel van mijn ogen, van mij af. Is het niet waar: dan is het of God mij tot een Tegenloop geworden is (vergelijk Job 7 vers 20, WP). Maar het is mij zulk een zalig voorrecht, om, terwijl ik al dit kwaad zie, nochtans te mogen geloven, dat Hij goed is. Terwijl ik zie, dat Zijn oog toornig is, geloof ik, dat er bij Hem vriendelijke ogen zijn. Terwijl ik zie dat Zijn handen gewapend zijn met verschrikkingen, geloof ik toch, dat die handen zo mild en ontfermend zijn, dat ik er mijzelf gerust aan durf toevertrouwen. En terwijl Hij mij slaat, geloof ik toch dat Zijn hart voor mij brandende is van liefde."

Ten aanzien van het tweede (is de gang van zaken die Ruth met Boaz heeft beleefd, een geestelijke beleving voor haar geweest?) zeggen we: Ruth is niet door Boaz bekeerd, maar door God. Ruth is niet door middel van haar huwelijk met Boaz van haar doodsstaat en afgoderij verlost, maar al in Moab door middel van het onderwijs van Naomi, of eventueel van haar man Machlon. Toen zij op de grens van Kanaän en Moab die goede keuze deed, was zij godvrezend – niet pas toen zij met Boaz trouwde! Haar huwelijk met Boaz was voor haar niet verlost worden van zonde en schuld, wedergeboren of gerechtvaardigd worden. Deze dingen waren er al toen zij met haar schoonmoeder Naomi de Jordaan overtrok.

Laten we onszelf de vraag stellen: ken ik door het ware geloof de innige band met de Meerdere Boaz?

Ds. W. Pieters

Dit artikel is beantwoord door

Ds. W. Pieters

• Geboortedatum:
  27-06-1957
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Elspeet
• Status:
  Actief

263 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven