Dat zoete buigen
Ds. J.D. Heikamp | 15 reacties | 27-04-2017| 12:31
Vraag
Geachte Ds. Heikamp. Vaak hoor ik in preken termen als “dat zoete buigen”, “dan gaan ze God toevallen” etc. Dit is dan vaak onderdeel van een standelijke prediking. Deze termen worden ook al gebruikt bij wat dan “overtuigingen” genoemd worden. In veel gevallen lijkt dit (zeker in de GGiN en de OGG) een soort van voorwaarde te zijn om kennis te krijgen van de Heere Jezus. Als ik de bekering van Adam lees in Genesis 3 dan ‘buigt’ hij nergens en heeft hij alleen maar vijandschap. Soms denk ik wel eens dat deze bukken-en-buigen-theorie vóór de kennis van Christus, onbijbels is, temeer omdat ik daar alleen maar van mensen lees die buigen na de kennisneming van de Zaligmaker. Hoe denkt u hierover?
ADVERTORIAL
De zorgverzekeringen van Care4Life
Waarom overstappen naar de Care4Life zorgverzekering? Lees hier over onze principiële uitsluitingen.
U bent al verzekerd vanaf € 149,10 per maand.
Antwoord
In de concordantie lees ik wel 70 teksten onder het woord “buigen”. En in Psalm 145 en 146 lezen we dat de gebogene door Hem worden opgericht. Dat zijn natuurlijk of beter gezegd de geestelijken die vallen onder Mattheus 11: 28: "Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt en Ik zal u rust geven". De kanttekening zegt er bij: "namelijk met de last der zonden, of ook der wet en der menselijke inzettingen".
U moet al deze teksten rustig gaan lezen en mediteren in de hoop dat ze uit mogen werken het lieflijk buigen onder God en Zijn recht om opgericht te worden in en door Hem, de Opgestane levensvorst.
Ik kan uw bezwaren dogmatisch en theologisch echt wel plaatsen en begrijpen. Anderzijds denk ik weleens waar is dat bukken en buigen voor en onder God en Zijn recht om met God verzoend te worden door Christus. Of zoals Paulus het verwoord: om als een goddeloze om niet gerechtvaardigd te worden, door het geloof. Dat zal toch bevindelijk gekend moeten worden zal het wel zijn voor de eeuwigheid. Dan schiet er het zoete buigen onder God over in de geloofsgemeenschap met Christus, door het zaligmakend geloof.
Hartelijk gegroet van een die steeds maar weer heeft te bidden: Heere, leer mij buigen in het stof, als een nietig adamskind in het licht van Uw Majesteit. En richt mij op in de gerechtigheid van Christus.
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.D. Heikamp
- Geboortedatum:09-11-1939
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Staphorst
- Status:Actief
288 artikelen
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
15 reacties
dorual1
27-04-2017
/ 16:51
Mooi antwoord van de ds. Vraag aan de redactie: ik ben niet eenkennig en wil geen discussie starten over de waarde van de biecht, maar is het nu passend om deze vraag te plaatsen met een plaatje van een biechtstoel op de achtergrond?
Nog kort dit: de vraagsteller spreekt over "deze bukken-en-buigen-theorie vóór de kennis van Christus". Doordat het zo verwoord wordt (het woord theorie heeft hier kennelijk een negatieve betekenis) komt het mij voor dat er hier een hele worsteling achter schuil gaat. Giet het voor jezelf toch niet in een theorie. Er is een bukken en buigen voor Gods recht (zo wordt er plaats gemaakt voor Christus) en er is een bukken en buigen voor God in Christus omdat Hij zijn bloed stortte voor mijn zonden. Mijn zonden kostten Hem Zijn wonden. Dat is een bukken en buigen in schaamte en in een hartelijke liefdesbetrekking tot Jezus Christus.
Dan nog over het bukken en buigen als voorwaarde. Ds. Moerkerken (mag ik die in dit verband citeren zonder dat er allerlei bellen beginnen te rinkelen?) heeft in hierover wel eens een beeld gebruikt. Als je van Gouda naar Utrecht met de trein gaat kom je langs Utrecht. Is dat komen langs Woerden een voorwaarde? Zo zou ik het niet zeggen, maar het is wel de gewone weg waarlangs het gaat. (oplettende lezers hebben wel eens opgemerkt dat je ook over Rotterdam / Breda / Den Bosch kunt gaan, maar dan maak je wel een hele omweg) Bukken en buigen is dan geen theorie, maar praktijk der godzaligheid. Ik heb nog nooit een verloren zondaar tot Christus zien gaan in een weg van zelfhandhaving. De rijke jongeling ging rechtop naar de Heere Jezus en hij ging bedroefd heen, want hij was rijk in zichzelf.
Nog kort dit: de vraagsteller spreekt over "deze bukken-en-buigen-theorie vóór de kennis van Christus". Doordat het zo verwoord wordt (het woord theorie heeft hier kennelijk een negatieve betekenis) komt het mij voor dat er hier een hele worsteling achter schuil gaat. Giet het voor jezelf toch niet in een theorie. Er is een bukken en buigen voor Gods recht (zo wordt er plaats gemaakt voor Christus) en er is een bukken en buigen voor God in Christus omdat Hij zijn bloed stortte voor mijn zonden. Mijn zonden kostten Hem Zijn wonden. Dat is een bukken en buigen in schaamte en in een hartelijke liefdesbetrekking tot Jezus Christus.
Dan nog over het bukken en buigen als voorwaarde. Ds. Moerkerken (mag ik die in dit verband citeren zonder dat er allerlei bellen beginnen te rinkelen?) heeft in hierover wel eens een beeld gebruikt. Als je van Gouda naar Utrecht met de trein gaat kom je langs Utrecht. Is dat komen langs Woerden een voorwaarde? Zo zou ik het niet zeggen, maar het is wel de gewone weg waarlangs het gaat. (oplettende lezers hebben wel eens opgemerkt dat je ook over Rotterdam / Breda / Den Bosch kunt gaan, maar dan maak je wel een hele omweg) Bukken en buigen is dan geen theorie, maar praktijk der godzaligheid. Ik heb nog nooit een verloren zondaar tot Christus zien gaan in een weg van zelfhandhaving. De rijke jongeling ging rechtop naar de Heere Jezus en hij ging bedroefd heen, want hij was rijk in zichzelf.
dorual1
27-04-2017
/ 16:53
tyoefout: als jhe van Gouda naar Utrecht wilt gaan kom je langs Woerden ....
dorual1
27-04-2017
/ 17:03
Mijn dikke vingers maken regelmatig typefouten ... excuus
Nog even dit. De bekering van Adam in Genesis 3 is geen dogmatische verhandeling van de bekering en het komen tot Christus. Het gaat in Genesis 3 ook niet zozeer om de bekering van Adam, maar om de beschrijving van de zondeval en de opzoekende zondaarsliefde van God in Christus in de moederbelofte.
Overigens lezen wij in Genesis 3:10 (voordat de moederbelofte was gedaan): En hij zeide: Ik hoorde Uw stem in den hof, en ik vreesde; want ik [ben] naakt; daarom verborg ik mij. Is dat niet een beschrijving van bukken en buigen voor een recht eisend God?
Nog even dit. De bekering van Adam in Genesis 3 is geen dogmatische verhandeling van de bekering en het komen tot Christus. Het gaat in Genesis 3 ook niet zozeer om de bekering van Adam, maar om de beschrijving van de zondeval en de opzoekende zondaarsliefde van God in Christus in de moederbelofte.
Overigens lezen wij in Genesis 3:10 (voordat de moederbelofte was gedaan): En hij zeide: Ik hoorde Uw stem in den hof, en ik vreesde; want ik [ben] naakt; daarom verborg ik mij. Is dat niet een beschrijving van bukken en buigen voor een recht eisend God?
Jeremiah
27-04-2017
/ 21:02
"toevallen" of "dat zoete buigen" is wat ouderwets. Je zou het ook kunnen zeggen met: het met God eens worden. Dat is een gevolg van zondaar voor God worden. Een recht beeld van de zonde krijgen tegenover een rechtvaardig God. Waarom? Omdat de liefde in het hart wordt uitgestort. Dit wordt alleen maar meer verdiept, naarmate er meer kennis van God in Christus komt.
Ik denk in deze ook aan het Hogepriesterlijk gebed. "Dit is het eeuwige leven dat zij U kennen, den enigen waarachtigen God, en Jezus Christus, dien Gij gezonden hebt.
En uiteraard zijn er meerdere wegen, sommigen krijgen hele diepe indrukken en bij de andere gaat het wat geleidelijker. William Guthrie heeft gezegd dat dominees vaak diepe indrukken krijgen, omdat zij een grote verantwoordelijkheid hebben voor de kudde. Over die verschillende wegen wordt in de rechterflank van de gereformeerde gezindte wat krampachtig over gedaan. Maar ik vrees dat Smytegeld, Immens, Guthrie en Brakel indezen wel veel geprezen, maar weinig gelezen zijn.
Ik denk in deze ook aan het Hogepriesterlijk gebed. "Dit is het eeuwige leven dat zij U kennen, den enigen waarachtigen God, en Jezus Christus, dien Gij gezonden hebt.
En uiteraard zijn er meerdere wegen, sommigen krijgen hele diepe indrukken en bij de andere gaat het wat geleidelijker. William Guthrie heeft gezegd dat dominees vaak diepe indrukken krijgen, omdat zij een grote verantwoordelijkheid hebben voor de kudde. Over die verschillende wegen wordt in de rechterflank van de gereformeerde gezindte wat krampachtig over gedaan. Maar ik vrees dat Smytegeld, Immens, Guthrie en Brakel indezen wel veel geprezen, maar weinig gelezen zijn.
RSTHG21
28-04-2017
/ 10:12
Mooi bijbels en bevindelijk antwoord van de ds. spaarzamelijk dat je dat nog leest.
mieke75
28-04-2017
/ 12:21
mieke 75 Zou het niet zo zijn dat de benaming 'dat ZOETE buigen' vooral gebruikt wordt na de bekering.? Geplaatst voor een rechtvaardig en heilig God, het moeten erkennen van schuld en straf, dat is een kantelpunt in je leven waarop je vooral het RECHT van God ervaart , om je voor eeuwig weg te doen van voor Zijn Aangezicht; om dàn te mogen ervaren dat God in Christus je genadig is!
Als je er later op terug ziet dan , kan ik me voorstellen dat je inmiddels weer zoveel afwijken van God in je leven ervaart, dat je graag nog eens weer van jezelf verlost,op dat punt zou willen zijn,om het maar eens ouderwets te zeggen: "Zalig zalig niets te wezen, in ons eigen oog voor God.."
Er is wel een gevaar dat we vooral het buigen gaan benadrukken.
De moordenaar aan het kruis moest zijn strafwaardigheid erkennen ( toevallen in het recht en buigen onder het oordeel), hij vraagt of de Heere Jezus aan hem gedenken wil.
De Heere Jezus antwoordt daarop: "Heden zult gij met Mij in het Paradijs zijn"
Waar zou nu voor de moordenaar het accent liggen: op zijn buigen , of op het antwoord van de Heere Jezus?
Als Mefiboseth naar David gebracht wordt, gaat hij, in zijn beleving, de dood tegemoet. Hij valt voor David neer en hoort tot zijn grote verwondering dat hij niet sterven zal , maar leven , vanwege het verbond tussen David en Jonathan. Als David later vluchten moet voor Absalom en hij komt na de strijd Mefiboseth tegen die hem tegemoet komt, gaat het bij Mefiboseth niet om het feit dat hij ooit gebogen heeft voor David, maar om de goedertierenheid van David tegen over Mefiboseth.( 2 Sam 19:28)
Maar zoals de Wijzen uit het Oosten en de herders uit Bethlehem voor de Heere Jezus gebogen hebben, ja ik geloof dat dat een ZOET buigen geweest is.En wat de dominee zegt om de plaatsen in de Bijbel, waar het buigen genoemd wordt, te bemediteren is heel mooi, want dan zie je ook dat er verschillende soorten 'buigen' zijn.
Als je er later op terug ziet dan , kan ik me voorstellen dat je inmiddels weer zoveel afwijken van God in je leven ervaart, dat je graag nog eens weer van jezelf verlost,op dat punt zou willen zijn,om het maar eens ouderwets te zeggen: "Zalig zalig niets te wezen, in ons eigen oog voor God.."
Er is wel een gevaar dat we vooral het buigen gaan benadrukken.
De moordenaar aan het kruis moest zijn strafwaardigheid erkennen ( toevallen in het recht en buigen onder het oordeel), hij vraagt of de Heere Jezus aan hem gedenken wil.
De Heere Jezus antwoordt daarop: "Heden zult gij met Mij in het Paradijs zijn"
Waar zou nu voor de moordenaar het accent liggen: op zijn buigen , of op het antwoord van de Heere Jezus?
Als Mefiboseth naar David gebracht wordt, gaat hij, in zijn beleving, de dood tegemoet. Hij valt voor David neer en hoort tot zijn grote verwondering dat hij niet sterven zal , maar leven , vanwege het verbond tussen David en Jonathan. Als David later vluchten moet voor Absalom en hij komt na de strijd Mefiboseth tegen die hem tegemoet komt, gaat het bij Mefiboseth niet om het feit dat hij ooit gebogen heeft voor David, maar om de goedertierenheid van David tegen over Mefiboseth.( 2 Sam 19:28)
Maar zoals de Wijzen uit het Oosten en de herders uit Bethlehem voor de Heere Jezus gebogen hebben, ja ik geloof dat dat een ZOET buigen geweest is.En wat de dominee zegt om de plaatsen in de Bijbel, waar het buigen genoemd wordt, te bemediteren is heel mooi, want dan zie je ook dat er verschillende soorten 'buigen' zijn.
3parels
28-04-2017
/ 12:48
Als de Heere een mens opzoekt gaat hij automatisch buigen. De Heilige Geest werkt zoveel liefde in het hart voor God dat de mens niet meer staande kan houden en in een diepe afhankelijkheid van God buigt. Dankend, liefhebbend, ontzag hebbend, schuld belijdend en lofprijzend. En dat blijft zo de rest van zijn leven, als de gelovige dichtbij Hem blijft. Maar als we uit het licht gaan, dus niet meer dichtbij Hem leven, gaat het buigen weer veranderen in staan. En diep van binnen wil ook een gered mens niet buigen, wil hij zijn wil niet overgeven. De oude mens die de zonde wil zal nooit willen buigen. Maar gelukkig is hij of zij die leert ook zijn onwillige wil in de handen van Jezus te geven, zodat Hij deze gewillig maakt.
3parels
28-04-2017
/ 12:58
Voorwaarden om tot Christus te komen, gelukkig niet. Het voorhangsel is gescheurd, de offerdienst is opgehouden. We hoeven God niet meer gunstig te stemmen met onze offers, want het grote Offer is gebracht. Dus ook zonder buigen, zonder berouw, zonder iets te moeten kennen mogen we naar Jezus. Want Hij is de Koopman bij wie je kunt kopen zonder prijs en zonder geld. Een vreemde heerlijke Koopman die goederen uitdeelt die Hij zelf betaalt. Ga dus naar Zijn kraam en koopt zonder geld... Hij gaat U alles geven: liefde tot Hem, blijdschap in Hem, heiliging, berouw, gebroken hart, verslagen geest, vernieuwing, eeuwig leven, kracht en moed.
Haal het op! Elke dag, en leef hieruit dat u niks hoeft mee te brengen, u hoeft alleen maar te vragen en uw hand op te houden.... U zult ontvangen!
Haal het op! Elke dag, en leef hieruit dat u niks hoeft mee te brengen, u hoeft alleen maar te vragen en uw hand op te houden.... U zult ontvangen!
aleph
28-04-2017
/ 22:55
Mooi gezegd 3Parels. Probleem met de in de vraag genoemde termen is, dat ze je zo vaak terugwerpen op jezelf en je in jezelf gaat zitten wroeten.
Wat mij betreft mogen de termen best gebruikt worden, maar dan wel met een ruim heen wijzen naar Christus. Je zonden worden pas echt tot zonden, als ze in het licht staan van de liefde van Christus. Als dat niet zo is, worden termen als 'dat zoete buigen' toch als een soort voorwaarde dat je eerst moet kennen voordat je tot Jezus mag komen.
Wat mij betreft mogen de termen best gebruikt worden, maar dan wel met een ruim heen wijzen naar Christus. Je zonden worden pas echt tot zonden, als ze in het licht staan van de liefde van Christus. Als dat niet zo is, worden termen als 'dat zoete buigen' toch als een soort voorwaarde dat je eerst moet kennen voordat je tot Jezus mag komen.
CrA
29-04-2017
/ 12:05
Het is de lijn van de HC. Zondag 5: buigen voor het recht, zondag 6: openbaring van Jezus en zondag 7: het aannemen van Jezus. De HC is toch op de Bijbel gegrond?
Samanthi
29-04-2017
/ 12:15
@Cra
Ik kan het er niet uit opmaken.
wel dat ik niet kan betalen en er Iemand anders moet betalen en dat je daar deel aan kunt krijgen door een waar geloof.
Hiermee bedoel ik nier dat je zich niet schuldig zal voelen to God en dat je niet weet dat je recht hebt op de verdoemenis.
Ik kan het er niet uit opmaken.
wel dat ik niet kan betalen en er Iemand anders moet betalen en dat je daar deel aan kunt krijgen door een waar geloof.
Hiermee bedoel ik nier dat je zich niet schuldig zal voelen to God en dat je niet weet dat je recht hebt op de verdoemenis.
CrA
29-04-2017
/ 12:49
vr 12 zegt dat @ Samanthi: "Aangezien wij dan naar het rechtvaardig oordeel Gods tijdelijke en eeuwige straf verdiend hebben, ..." of zoals je het zelf zegt: recht op de verdoemenis. Als we dit niet erkennen beschuldigen we God van onrecht, daar Hij de zonden in Zijn Zoon wel gestraft heeft met de dood. Dus Jezus aannemen zonder erkenning dat we door de zonden de dood verdiend hebben is God beschuldigen van onrechtvaardigheid.
Samanthi
01-05-2017
/ 15:29
@Cra
Dat is waar cra, maar doden zullen horen de stem van de Zoon van God en die ze horen zullen leven.
Als je gaat stellen dat eerst moet buigen onder het recht van God en je dan pas tot Jezus je toevlucht mag nemen heb je de Schrift tegen, een dode hoort niet buigt niet en voelt niet, hij is dood, alleen door Zijn Geest gaat hij horen en leven.
Dus het is waar dat je gaat weten wie je bent, dat kun je in de Bijbel lezen, uit het hart van de mens en komen voort hoerarijen dieverijen enz... als je Zijn Woord geloofd, geloof je dat ook.
Dan geloof je ook dat je welkom bij de Heere bent, dan geloof je ook dat je zonder Jezus voor eeuwig verloren gaat.
Dat is waar cra, maar doden zullen horen de stem van de Zoon van God en die ze horen zullen leven.
Als je gaat stellen dat eerst moet buigen onder het recht van God en je dan pas tot Jezus je toevlucht mag nemen heb je de Schrift tegen, een dode hoort niet buigt niet en voelt niet, hij is dood, alleen door Zijn Geest gaat hij horen en leven.
Dus het is waar dat je gaat weten wie je bent, dat kun je in de Bijbel lezen, uit het hart van de mens en komen voort hoerarijen dieverijen enz... als je Zijn Woord geloofd, geloof je dat ook.
Dan geloof je ook dat je welkom bij de Heere bent, dan geloof je ook dat je zonder Jezus voor eeuwig verloren gaat.
dorual1
01-05-2017
/ 20:00
@Samanthi
Iedereen mag naar Jezus komen, zonder enige voorwaarde. 100% en wellicht nog meer. Maar als ik door redeneer op jouw tekst Een dode buigt niet een dode voelt niet, hij hoort niet , hij leeft niet, hij is dood. Alleen door het werk van de Heilige Geest wordt hij levend en gaat horen, voelen en buigen.
Nogmaals, dat buigen is geen voorwaarde, maar zoals ik hierboven heb gezegd: ik heb nog nooit een zondaar die overtuigd is dat hij zichzelf niet redden kan, in zelfhandhaving de toevlucht tot Jezus zien nemen. Als in een bevindelijke preek de praktijk der godzaligheid en de oefeningen van het geloof worden uitgestald, kan het zo zijn dat twijfelmoedige zielen denken dat al deze belevingen voorwaarden zijn om tot Jezus te gaan. Dat is een groot misverstand en predikers die die suggestie wekken moeten terug naar school. In de prediking moet de "ruif laag gehangen worden". Het is een ruim Evangelie voor de grootste der zondaren. Wie tot Hem komt zal Hij geenszins uitwerpen. Toch komen rijken in zichzelf niet tot Christus. Want wie tot Christus komt, buigt voor Zijn grote majesteit (Psalm 2). Zingt de moeder van Jezus het niet: armen heeft Hij met goederen vervuld, maar rijken ledig weggezonden? Zelfhandhavers komen niet tot Christus en als zij uit om zelfbevestiging te zoeken toch tot Hem komen, stuurt hij hen weg: Ga heen, verkoopt al wat gij hebt en volg mij. Zelf voor zulke mensen zoekt Hij het behoud, want Hij stuurt hen weg met het doel dat zij zich bekeren en als arme, behoeftige zondaren alsnog Hem gaan volgen. Ik stel me zo voor dat de rijke jongeling met een rechte rug en de borst vooruit bij Jezus kwam en dat hij teleurgesteld, met afhangende schouders heenging want hij was rijk en wilde dat niet kwijt. Je kunt maar beter buigend in eerbied tot de Heere komen, anders maakt Hij dat je buigend, beschaamd en misschien wel boos Hem verlaat.
Ik heb overigens niet zoveel met "bevindelijke" uitdrukkingen als "dat zoete buigen". De heerlijkheid zit hem niet in het buigen als zodanig, maar in het voorwerp van ons buigen: onze Heere Jezus Christus, Die alle macht heeft in hemel en op aarde.
Iedereen mag naar Jezus komen, zonder enige voorwaarde. 100% en wellicht nog meer. Maar als ik door redeneer op jouw tekst Een dode buigt niet een dode voelt niet, hij hoort niet , hij leeft niet, hij is dood. Alleen door het werk van de Heilige Geest wordt hij levend en gaat horen, voelen en buigen.
Nogmaals, dat buigen is geen voorwaarde, maar zoals ik hierboven heb gezegd: ik heb nog nooit een zondaar die overtuigd is dat hij zichzelf niet redden kan, in zelfhandhaving de toevlucht tot Jezus zien nemen. Als in een bevindelijke preek de praktijk der godzaligheid en de oefeningen van het geloof worden uitgestald, kan het zo zijn dat twijfelmoedige zielen denken dat al deze belevingen voorwaarden zijn om tot Jezus te gaan. Dat is een groot misverstand en predikers die die suggestie wekken moeten terug naar school. In de prediking moet de "ruif laag gehangen worden". Het is een ruim Evangelie voor de grootste der zondaren. Wie tot Hem komt zal Hij geenszins uitwerpen. Toch komen rijken in zichzelf niet tot Christus. Want wie tot Christus komt, buigt voor Zijn grote majesteit (Psalm 2). Zingt de moeder van Jezus het niet: armen heeft Hij met goederen vervuld, maar rijken ledig weggezonden? Zelfhandhavers komen niet tot Christus en als zij uit om zelfbevestiging te zoeken toch tot Hem komen, stuurt hij hen weg: Ga heen, verkoopt al wat gij hebt en volg mij. Zelf voor zulke mensen zoekt Hij het behoud, want Hij stuurt hen weg met het doel dat zij zich bekeren en als arme, behoeftige zondaren alsnog Hem gaan volgen. Ik stel me zo voor dat de rijke jongeling met een rechte rug en de borst vooruit bij Jezus kwam en dat hij teleurgesteld, met afhangende schouders heenging want hij was rijk en wilde dat niet kwijt. Je kunt maar beter buigend in eerbied tot de Heere komen, anders maakt Hij dat je buigend, beschaamd en misschien wel boos Hem verlaat.
Ik heb overigens niet zoveel met "bevindelijke" uitdrukkingen als "dat zoete buigen". De heerlijkheid zit hem niet in het buigen als zodanig, maar in het voorwerp van ons buigen: onze Heere Jezus Christus, Die alle macht heeft in hemel en op aarde.
CrA
01-05-2017
/ 21:17
Ja klopt@Samanthi, een dode buigt niet, maar een dode neemt ook Jezus niet aan. Buigen en Jezus aannemen zijn reacties op een actie van God, je noemt zelf de tekst al. Het is geen voorwaarde maar het is ook niet te scheiden van elkaar. Omdat men anders, zoals ik al in een eerdere reactie aangaf, God van het grootste onrecht wat er bestaat beschuldigt.
