Vrijheid van godsdienst en van meningsuiting

mr. J.H. Doeven | Geen reacties | 07-11-2016| 10:23

Er wordt weleens gesuggereerd dat het grondwetsartikel over godsdienstvrijheid eigenlijk wel afgeschaft kan worden omdat godsdiensten (welke dan ook) in feite een verzameling van meningen zijn en de godsdienstvrijheid daarom al bij de vrijheid van meningsuiting is ingesloten. Wat denkt u van deze redenering en wat zouden de gevolgen daarvan zijn voor christenen en andere gelovigen?

Artikel 6 van onze grondwet omschrijft de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging als het recht dat iemand heeft om zijn godsdienst of levensovertuiging individueel of in gemeenschap met anderen vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Ook in artikel 18 van de Universele verklaring van de rechten van de mens staat het recht op vrijheid van godsdienst opgenomen. Het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens heeft deze materie geregeld in de artikelen 9 en 10.

Dit grondrecht is met name gericht op het beschermen van religies en geloofsovertuigingen tegen staatsinmenging. Ook overtuigingen van ongelovigen (bijv. atheïsten) worden door dit artikel beschermd. Waar staat en kerk/overtuiging zeer nauw aan elkaar verbonden zijn, gaat de staat heersen over iemands innerlijk leven. Denk hierbij aan staten waar de overheid slechts één godsdienst c.q. levensovertuiging toestaat.
    
De vrijheid van meningsuiting (artikel 7 van de Nederlandse grondwet) beschermt de burger tegen het monddood maken door de overheid. De burger behoeft niet eerst toestemming aan de overheid te vragen, voordat hij zijn mening mag uiten. We kennen in Nederland geen censuur. Maar ook hier geldt de beperking dat je rekening moet houden met ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Je mag niet zo maar alles zeggen of schrijven. Als je bijvoorbeeld iets zegt of schrijft dat voor andere mensen kwetsend of beledigend is, kan die ander naar de rechter stappen. Als die de ander in het gelijk stelt (= de wet plus uitleg hanteert), kun jij straf krijgen van de rechter.

We kunnen beide grondrechten niet missen. Het ene beschermt ons tegen staatsinmenging in onze religieuze keuze. Het tweede beschermt ons tegen een overheid die ons verbiedt deze religieuze keuze openbaar te maken.

De mening dat godsdiensten een verzameling van meningen zijn, maakt artikel 6 niet overbodig. De overheid zou zonder artikel 6 deze verzameling namelijk kunnen verbieden. Artikel 7 voorkomt het verbieden van het uiten van deze verzameling van meningen. Maar mag je die volgens artikel 6 niet hebben, dan komt het uiten van deze verzameling niet aan de orde. Kortom, artikel 6 en artikel 7 van onze Grondwet blijven nodig. Als we artikel 6 kwijt raken, kan de overheid bepaalde religies verbieden, zoals de christelijke religie. Wat dat betekent, kunnen we tot op de dag van vandaag zien in deze wereld. 

J. H. Doeven, Houten

Dit artikel is beantwoord door

mr. J.H. Doeven

• Geboortedatum:
  01-08-1947
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Houten
• Status:
  Actief

43 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven