Vasten als christen

Ds. M. Baan | Geen reacties | 01-10-2001| 00:00

Ik loop al een tijdje met vragen rond over vasten. In de Bijbel wordt hier best veel over gesproken en ik dacht dat dit ook naast bidden heel belangrijk is in het leven van een christen. Als dit zo is, waarom vasten wij dan nooit?

Als wij het niet doen omdat de islam de ramadan heeft, erkennen wij denk ik niet de kracht van de Heilige Geest. Zou het vasten dan niet meer aandacht moeten krijgen? Niet op vaste tijden maar als de Heilige Geest er weer om vraagt, dus als er weer nood is?

En mijn laatste vraag: als ik of anderen gaan vasten, waarmee moeten we rekening houden, waar moeten we op letten?

Vasten: Je komt het in de Bijbel meerdere malen tegen. Vooral in het Oude Testament, maar ook wel in het Nieuwe. Ik denk dan aan Petrus, die op het dak aan het vasten was en een vertrekking van zinnen kreeg. In de hele Bijbel staat er geen kwaad woord over vasten, terwijl aan de andere kant de Bijbel zuinig is in zijn spreken over vasten: het komt minder vaak voor in Gods Woord dan we zo zouden denken!

Overigens, laten we eerst een andere vraag aan de orde stellen: wat ìs vasten precies? Vasten is een zich (gedeeltelijk) onthouden van voedsel met de bedoeling om zich zo voor God te verootmoedigen. Nu komt vasten voor in allerlei godsdiensten. Via Mohammedanisme bereikt het ook onze straat en dagelijks leven. Maar ook het OT kent het al. Maar -let daar goed op!- wel heel beperkt! Vasten moest men volgens de wetten van Mozes alleen ter voorbereiding op de Grote Verzoendag. Vaker vasten mocht wel, maar dat was op vrijwillige basis, tenzij er vanwege grote rampen een vasten werd uitgeroepen. Denk maar aan de oproep om te vasten in Joel 2:15. Die kwam van regeringswege. De oorzaak was een enorme sprinkhanenplaag, die het hele land had geteisterd. In de tijd van de ballingschap (toen ontbrak de hele tempeldienst uiteraard!) kreeg het vasten meer en meer belangstelling en godsdienstige betekenis. Ook vandaag de dag hebben de Joden diverse perioden van vasten. Allemaal gericht op het herdenken van rampen in het verleden.

Nu het punt, waar het de vragensteller om gaat: moeten ook wij niet soms vasten. Feit is, dat de reformatie vasten niet afwees, maar er wel met beduchtheid naar keek. Calvijn zei dat er zo gemakkelijk "superstitie" bij insluipt. Beter geen vasten, dan een vasten dat bedorven is door verderfelijke meningen, zo zegt hij in zijn Institutie. Dat bij Rome zeer sterk benadrukt werd het verdienstelijke van het vasten, zal waar zijn. Daarmee is tegelijk aangegeven, waarom de reformatie twijfelachtig tegenover het toepassen van vasten is blijven staan.

Wanneer vandaag de dag vooral van de kant van opwekkingsbewegingen een pleidooi wordt gevoerd om het vasten in ere te herstellen, dan moeten we goed letten op de achterliggende argumentatie. Dat Gods Geest Zich tot werkzaamheid zou laten verleiden wanneer wij vasten, is niet naar de Schrift. Of de Heilige Geest dan ook ooit om vasten vraagt, is voor mij zeer de vraag. Leggen we dan al niet op voorhand teveel in de betekenis van het vasten? De vraag waar je bij vasten goed op moet letten, kan dan ook heel duidelijk beantwoord worden: let niet teveel op het vasten-op-zich.

Persoonlijke noot: voor mezelf -en voor velen in ons welvarende westen- zou vasten helemaal geen kwaad kunnen! Het is ook een stuk goedkoper dan dure vermageringskuren. Overigens bedoel ik dit laatste niet spottend: vroeger was ik ontzettend mager: 130 pond op 30 jarige leeftijd. Nu ik tegen de 60 loop: 200 pond. Het is waar: vadsigheid doet het geestelijk leven bepaald niet altijd goed; een poosje honger heeft nog nooit iemand kwaad gedaan!

Met een hartelijke groet,

ds. M. Baan

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M. Baan

• Geboortedatum:
  16-02-1946
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Actief

118 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven