Drie dagen en drie nachten in het graf (2)

prof. dr. M.J. Paul | 9 reacties | 16-09-2016| 12:15

Onlangs had ik een gesprek met een vriendin van mij die een artikel had gelezen. Dit artikel wilde bewijzen dat we op dit moment niet op de juiste dagen de kruisdood herinneren en dat de tijdplanning van de opstanding (zoals wij het nu gedenken) niet klopt. 

Punt 1: Men stelt dat Jezus zelf duidelijk het teken van Jona gaf. Hij is drie dagen en drie nachten in de vis geweest, zo zal Jezus drie dagen en drie nachten in het graf zijn (Mattheus 12:39). Hij bewijst daarmee dat Hij de Messias zal zijn. Het Bijbelboek van Jona is in het Hebreeuws geschreven, waardoor de Griekse uitleg van drie periodes komt te vervallen. Waarom maken we er drie periodes van als Jezus zelf een teken geeft uit het Oude Testament? Zoals we het nu gedenken is Jezus twee nachten en één dag in het graf geweest. Dit klopt niet met het teken van Jona. Drie dagen is 72 uur. Ook geeft Jezus Zelf aan hoe hij dag en nacht ziet in Joh. 11:9. Een dag (dan is het licht) heeft twaalf uur en dus de nacht ook. In dat licht zou het teken ook 72 uur betekenen. De tijd tussen vrijdag zonsondergang en zondag zonsopgang is immers slechts 36 uur, dan kloppen de drie dagen dus niet.

Punt 2: Ook de plaats van de sabbat doet er toe. De dag na de kruisiging was er een sabbat. Maar deze sabbat was groot (Joh. 19:31). Dat betekent dat er de sabbat na een feestdag mee bedoeld werd. En als we goed terugrekenen was er in die periode het Pascha. Volgens de Hebreeuwse kalender viel het Pascha in die week op de donderdag en de dag voor het Pascha werd het lam geslacht dus op de woensdag. Dat zou dus betekenen dat Jezus op woensdag is gekruisigd en dat Jezus hierdoor wel drie dagen en drie nachten in het graf kan zijn geweest, wat mij veel aannemelijker lijkt dan de drie periodes, aangezien het teken van Jona ook geen drie perioden is geweest. In het Grieks wordt er ook gesproken over sabatten in die week i.p.v. één sabbat. Dat zou deze theorie dus staven. Zou Jezus een teken gebruiken wat we moeten veranderen om het kloppend te maken?

Punt 3: Ook zouden de vrouwen op deze manier gelegenheid hebben om op de vrijdag specerijen te kopen. Zij maakten deze ook klaar (Luk 23:56). Dit mag niet op een sabbat, dus als je gelooft dat Jezus op vrijdag is gekruisigd dan hadden ze daar geen tijd voor gehad. Opnieuw een punt waarom deze uitleg zou kloppen.

Ik ben dit artikel goed gaan bestuderen en ik kan alleen maar concluderen dat het klopt. Ik vraag me af waarom we het allemaal zo moeilijk hebben gemaakt door over drie perioden te praten. Waarom zouden we de feiten niet de feiten laten? Zitten we er niet helemaal naast? Als Jezus zelf het teken van de dagen gaf, is het dan niet zondig om dit teken te veranderen naar Griekse perioden die er in het Hebreeuws niet zijn? Ik ben er erg onrustig van geworden. Hoe zit het nou echt?

Beste vraagsteller,

Deze alternatieve opvatting, namelijk dat de Heere Jezus op woensdag gekruisigd is, is al vrij oud en er is in de loop van de geschiedenis al heel wat over geschreven. Ik merk dat de vraag je bezighoudt en dat je er erg onrustig van bent geworden. Met alle begrip hiervoor wil ik toch zeggen: is het verstandig je mening op één artikel te baseren? In een goede en enigszins uitvoerige Bijbelverklaring worden zulke vraagstukken behandeld en komen ook andere gezichtspunten naar voren. Het is altijd goed om hoor- en wederhoor toe te passen bij nieuwe opvattingen. Het is in dit geval mooi dat er ook een vragenrubriek is om zulke vragen te stellen, maar probeer ook zelf eens te zoeken naar tegenargumenten. Want morgen of overmorgen is er weer een nieuw probleem! 

Overigens gebruik je de zware aanduiding ‘zondig’ voor het kiezen van een verkeerde datum. Is het echt zo erg? Wij vieren eind december Kerst, terwijl duidelijk is dat de Heiland niet op die datum geboren is. Omdat de herders en de schapen in het veld zijn, is een ander seizoen veel aannemelijker. Verder valt er heel wat te zeggen over de Paasdatum. Het is nu eenmaal zo dat wij vroegere keuzes over data niet meer ongedaan kunnen maken.

Maar dan nu de vraag zelf. In Matt. 12:39-40 is sprake van het teken van Jona en daar worden drie dagen en drie nachten genoemd. Deze tijdsbepaling is een staande uitdrukking voor ‘drie etmalen’, dus drie dagen. Volgens de Joodse wet is een gedeelte van de dag gelijk aan de gehele dag. Als een kind in het laatste uur, zelfs in de laatste minuten van een dag geboren wordt, wordt dit gerekend als een gebeurtenis op die dag en op die datum. Vanaf die dag begint voor een jongen de telling tot de achtste dag waarop hij besneden moet worden. Waarom noem je dit “de Griekse uitleg van drie periodes”? Want het gaat hier over Joodse tijdrekening.

Wanneer David en zijn mannen een Egyptische slaaf tegenkomen die volgens de beschrijving gedurende drie dagen en drie nachten niets gegeten of gedronken heeft, blijkt dat hij drie dagen geleden ziek was geworden (1 Sam. 30:12-14). En wanneer koningin Esther alle Joden in de hoofdstad laat oproepen te vasten, zowel overdag als ‘s nachts, drie dagen lang, gaat ze naar koning Ahasveros zodra de derde dag aangebroken is (Est. 4:16 en 5:1). In beide gevallen betreft het niet drie volle dagen en drie volle nachten, precies 72 uur in totaal, maar een afgeronde periode. 

Bij het tellen van regeringsjaren zijn diverse systemen gebruikt. Stel dat een koning gaat regeren in november van jaar 1, daarna heel jaar 2 regeert en in februari van jaar 3 aftreedt. Dan heeft hij ruim één vol jaar geregeerd, maar in Israël was het ook mogelijk te zeggen dat hij drie jaren regeerde.

Natuurlijk kun je ook zeggen dat een jaar twaalf maanden heeft en een week zeven dagen. Globaal gesproken zijn er ook twaalf uur in een dag en twaalf uur in een nacht (zoals gesteld in Joh. 11:9), hoewel dat in de oudheid ook afhing van zonsopgang en zonsondergang. 

Het valt mij op dat je slechts één tekst uit Mattheüs citeert, namelijk de tekst over drie dagen en drie nachten. Er zijn echter ook andere uitspraken. Driemaal voorzegt Jezus de opstanding “op de derde dag” (Matt. 16:21; 17:23; 20:19). En de Emmaüsgangers spreken over “de derde dag sinds deze dingen gebeurd zijn” (Luk. 24:21). Het probleem is dus niet alleen of wij in onze tijd de juiste dagen aanhouden, maar ook hoe de verhouding is tussen de uitspraken. Zijn ze tegenstrijdig of kunnen ze toch hetzelfde betekenen?

De Heere Jezus lag in het graf “drie dagen en drie nachten”, namelijk vrijdag, waar volgens de Bijbel ook de donderdagnacht bij hoort (want de dag begint bij de avond ervoor; zie Gen. 1:5), zaterdag, bestaande uit de nacht van vrijdag en de dag van zaterdag; en zondag waartoe de nacht van zaterdag behoort en de prille morgen van de zondag. 
Dus: donderdagnacht en vrijdag: 1e nacht en dag (ook al was pas op vrijdag de kruisiging);
vrijdagnacht en zaterdag: 2e nacht en dag; zaterdagnacht en zondag: 3e nacht en dag.

Wanneer viel het Pascha en wanneer was de instelling van het Avondmaal? In je vraag schrijf je stellig over het feit dat het Pascha toen op donderdag viel. Waarop baseer je dat? Wij weten niet eens zeker in welk jaar Jezus geboren werd en in welk jaar Hij stierf. Er zijn wel gangbare opvattingen, maar we moeten hier voorzichtig zijn en geen stellige uitspraken doen.

Wanneer konden de vrouwen specerijen kopen en bereiden? Dat mocht inderdaad niet op de sabbat, maar kan voor dit tijd geweest zijn (op vrijdagmiddag) of na de sabbat (op zaterdagavond, na zonsondergang). Het derde punt is daarmee geen probleem voor de klassieke opvatting.

Hopelijk heb ik hiermee wat tegenargumenten gegeven. Het belangrijkste vind ik echter dat je niet te snel door één artikel in verwarring raakt. Zoek met anderen in je omgeving ook eens naar een verdediging van de klassieke opvattingen. Pas daarna kun je een goede afweging maken.

Prof. dr. M. J. Paul

Dit artikel is beantwoord door

prof. dr. M.J. Paul

• Geboortedatum:
  13-03-1955
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Oegstgeest
• Status:
  Actief

271 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven