Gevoelens van afgunst en onrecht richting broer
Ds. R. W. van Mourik | 10 reacties | 31-12-2015| 07:55
Vraag
Ik worstel met wat morele vraagstukken die te maken hebben met de economische situatie binnen mijn gezin. Ik ben samen met mijn broer van 29 een nakomertje. Mijn oudste broer is 36 en mijn zus zou dit jaar 38 zijn geworden, ware het niet dat zij een jaar geleden is overleden aan de gevolgen van kanker. Mijn oudste broer en zus hebben alles meegekregen in het leven. Ze hebben de gloriedagen van mijn ouders meegemaakt en ze zijn bij wijze van spreken uit de collegebanken geplukt. Mijn jongere broer en ik hebben zwaardere tijden gekend. Ondanks allebei meerdere afgeronde academische en hogere opleidingen, komen we maar niet aan de bak. En als we wat werk krijgen is het op basis van minimumloon, terwijl we meer dan voldoende gekwalificeerd zijn. Mijn broer zijn vriendin heeft ook nog een studieschuld wegens tien jaar lang studeren zonder resultaat van 70.000 euro. Mijn broer en ik voelen de economische crisis dus behoorlijk.
Met mijn vader gaat de laatste tijd erg slecht, er is Alzheimer bij hem geconstateerd. Hij zit nu in het laatste stadium en ik ben terug bij mijn ouders gaan wonen om te helpen. Mijn moeder trok het namelijk niet meer. Ook was mijn huurhuis eigenlijk te duur voor het salaris wat ik verdiende. Ik zit dus weer op 27-jarige leeftijd 'vast' bij mijn ouders. Om mij heen zie ik veel leed, mensen die worden ontslagen. Ik doe mijn best om met veel vrijwilligerswerk mensen en de samenleving te helpen. Nu heb ik te horen gekregen dat mijn broer, overigens belijdend christen, een villa van een half miljoen gaat laten bouwen. Dit terwijl mijn jongste broer en ik zo krap zitten, mijn ouders hun auto er mee opgehouden is en hun badkamerlicht niet meer werkt omdat alles verouderd is. Als je blijkbaar een inkomen hebt dat genoeg is om 500.000 euro aan hypotheek te krijgen, kan wellicht een kleine reparatie bij mijn ouders er misschien ook wel af? Mijn broer is bovendien directeur personeelszaken bij een groot bedrijf. Ik heb er soms moeite mee dat hij dus geld verdient met het ontslaan van mensen. Ik vind dat niet zo ethisch. Gevoelsmatig. Ook heeft hij door zijn werk soms weinig tijd en aandacht voor zijn kinderen, alles moet gehaast. De kinderen vertonen hierdoor heel druk, driftig en verwend gedrag.
Hoe kan ik het beste omgaan met mijn gevoelens van afgunst en onrecht richting mijn oudste broer, die overigens verder geen slecht mens is volgens mij. Niet bewust in ieder geval. Alleen misschien wellicht wat hebberig en erg competitief naar andere leeftijdgenoten van hem weer. Ik vind het oneerlijk dat hij, door het jaartal waarin hij is geboren, meer kansen heeft gekregen en dat hij bovendien niet stil wil staan bij het economisch leed van anderen. Mijn moeder houdt hem een hand boven het hoofd en zegt dat hij er hard voor werkt. Maar ik heb ook altijd hard gewerkt en zelfs een hogere opleiding en ik heb niks. En met mij vele anderen. Hoe kan ik hier vanuit christelijke perspectief het beste mee omgaan?
Antwoord
Volgens mij zit er in het hele relaas één kernvraag: hoe kan ik met mijn gevoelens van afgunst en onrecht richting mijn oudste broer omgaan? Alles wat er omheen geschreven is, is toelichting op de jaloezie die er is en het gevoel van onrecht bij de oudste broer.
Ja, hoe moet je daarmee omgaan? Twee dingen zou ik willen opmerken. Allereerst is het belangrijk om gevoelens ook te delen. Het is altijd slecht om gevoelens op te kroppen en niet te delen met hem of haar die het betreft. Het zou goed zijn om op een of andere manier deze gevoelens met je broer te delen, hetzij schriftelijk, hetzij mondeling. Maak van je hart geen moordkuil. Wie weet welke opening dit geeft, maar ook welk begrip er bij je broer kan zijn. Dus het eerste is openheid.
Het tweede is wellicht moelijker dan het eerste. Dat heeft te maken met het overwinnen van deze gevoelens door het goede. Het is immers een goede bijbelse gedachte om het kwade te overwinnen door het goede. Afgezien van het onrecht waar je je broer van beticht (het is overigens nog de vraag of dat waar is dat hij onrecht bedrijft), is het gevoel van jaloezie niet gezond. Jaloers zijn is geen bijbelse deugd. Integendeel, daar worden we voor gewaarschuwd. Laat daarom de jaloezie plaatsmaken voor ootmoed en het de ander gunnen van dat wat je zelf niet hebt. Jaloezie verteert een mens, maar ootmoed siert een mens. Dat is niet op onze huid geschreven. Dat is zeker. Jaloezie komt er vanzelf uit, maar gunning en ootmoed niet. Daar moet je voor bij Hem zijn die het je wil leren. En dat is onze Heiland Die de onderste weg is gegaan en alle onrecht heeft verdragen en zo onze Meester is. Volg Hem en acht de ander uitnemender dan je zelf.
Ds. R. W. van Mourik, Elburg
Dit artikel is beantwoord door
Ds. R. W. van Mourik
- Geboortedatum:07-02-1958
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Alblasserdam
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Het belangrijkste is dat je ook voelt dat een ieder, je broer en jij ook, verantwoordelijk is voor zijn eigen leven, in de omstandigheden die je hebt gekregen. Dat geldt ook voor jou. Ik proef een beetje dat je vast zit voor je gevoel, misschien ook in de slachtofferrol kruipt. Jij bent verantwoordelijk voor jouw leven en keuzes, je broer voor de zijne. Daarbij is het denk ik belangrijk dat je een eigen leven, op een eigen woonplek, opbouwt. Nu lijkt het of je ouders niet zonder je kunnen maar dat kan anders georganiseerd worden. Misschien kunnen mensen uit de kerk of buurt iets betekenen. Daarnaast zijn er veel instanties die je kunnen helpen om de juiste wegen te vinden. Misschien heeft je vader dat al wel maar er bestaan hulpverleners (casemanager dementie vaak verbonden aan thuiszorg of GGZ instantie) die hier in kunnen begeleiden. Dat houdt ook dat dat je moet loslaten en binnen jouw mogelijkheden de zorg rond je ouders in kunt vullen.
Soms is het leven niet makkelijk maar probeer toch te kijken wat je hebt, geniet van de kleine dingen en verwacht dat er voor jou ook een mooi (werk)plekje ergens komt.
Het is heel menselijk om je eigen positie met die van je broers te vergelijken. In een wat groter gezin speelt bijna altijd de plaats die je inneemt in de rij van broers en zussen een grote rol. Bij jou is het zo dat de oudsten ‘betere kansen’ gekregen hebben dan de jongsten. Maar heel vaak (ik denk zelfs meestal) is dat andersom. De oudsten hebben dan veel meer taken en verantwoordelijkheden binnen het gezin en in hun ogen worden de jongeren min of meer verwend.
Het is goed om te bedenken dat jouw plaats als jongste in het gezin niet door jou of je ouders is bedacht. Die plaats heb je van God gekregen. En gewoonlijk heeft elke plaats, oudste of jongste of er tussenin, z’n voor- en z’n nadelen.
Het verschil bij jullie is dat de economische omstandigheden in die tussentijd veranderd zijn. Dat betreft niet alleen jullie gezin, maar de hele maatschappij. Daar zijn noch je broer, noch jij schuldig aan.
Maar de zorg voor jullie ouders mag niet alleen voor jou komen. Zij zijn ook de ouders van je broers. Ik zou je aanraden om in een gesprek met je beide broers vragen of zij hierin ook hun aandeel willen leveren. Niet verwijtend, maar min of meer zakelijk. En duidelijk. Gewoon delen door 3.
Mocht je broer aangeven dat jij meer tijd hebt dan hij, dan kan hij wellicht zijn aandeel op een andere manier leveren (financieel?) of jouw aandeel compenseren.
Het zou fijn zijn als je 2 broers en jij als zus gezamenlijk jullie verantwoordelijkheid nemen in de zorg voor jullie ouders. Waarbij natuurlijk ook anderen ingeschakeld kunnen worden.
Wijsheid en sterkte gewenst!
Maar heeft er wel eens een gesprek plaatsgevonden? Niet iedereen heeft een antenne. Vaak is het ook gemakzucht, als steeds dezelfde in het gezin het voortouw neemt.
Verder vind ik het verwijt over het beroep van de broer niet terecht, iemand moet het doen tenslotte. Maakt deze broer aantoonbare onchristelijke fouten?
En hebben de kinderen geen moeder die hun druk gedrag wat in kan tomen?
Ik lees veel irritatie onder de oppervlakte, wat volstrekt begrijpelijk is. Maar laat het je leven niet vergallen. Ga met zn allen (de kinderen) rond de tafel en bespreek alles op een eerlijke en open wijze. Heel veel succes!
Voor jou een moeilijke situatie vragensteller, het gevoel kan ik begrijpen en sluit me aan bij het advies, om eens een gesprek te hebben met je broer.
Het liefst op een ongedwongen manier, tijdens een wandeling oid.
Vraag vooraf om wijsheid aan de Heere, of Hij je woorden wil geven, en een zachtmoedig hart!
Mensen laten delen in je rijkdom is niet alleen een kwestie van fatsoen, maar ook een christelijke plicht, en helemaal als je hiermee zorgen van je ouders kunt verlichten.
Maar....
Je kunt het geld niet van je broer eisen, ook al is hij christen.
En ook de (eventuele) som geld kan je broer alleen zelf bepalen.
Je kan alleen met een zachtmoedig hart je broer eens vertellen wat er in je hart leeft en wat er thuis zich afspeelt, en vragen of bereid is met je mee te denken. En later misschien met je mee te delen. (dit naar aanleiding van 1 Timotheus 6 vers 17-19)
Financiële kwesties hebben binnen families al veel schade aangericht.
Wees daarom voorzichtig en behoedzaam, en vraag in elke stap die je doet, wijsheid aan de Heere. Dat zal ook heilzaam zijn voor je eigen negatieve gevoelens waar je hinder van ondervind.
Ik vraag me wel af of je jezelf niet overvraagd... je vader in het laatste stadium van Alzheimer, je doet veel vrijwilligerswerk en waarschijnlijk een baan onder je niveau. Goeie help daar zou ik ook van doordraaien. Is het vol te houden de situatie met je vader thuis hebben jullie genoeg hulp etc... We kunnen met z'n allen wel mooie , vrome adviezen geven over niet jaloers zijn maar ben je niet overspannen aan het raken of draaf ik nu door? Met andere woorden is het alleen maar jaloezie of zitten er overspannenheid/depressie onder. Zoek dan meer hulp.
Er moet me nog wel iets van het hart over de vriendin van je broer... 10 jaar studeren zonder resultaat zie ik bij veel jongeren voorkomen en ja dan zit je met de gebakken peren...het is natuurlijk niet zo dat je dat van de een op de andere dag overkomt. Dat zie echt wel aankomen als je zo'n 6 a 7 jaar bezig bent. Heel dom en ik zou me daar maar geen zorgen over maken. Overigens hoeft ze niet terug te betalen zolang ze niet voldoende inkomen heeft.
Dat hij intussen een huis van vijf ton laat bouwen, heeft als prettige bijkomstigheid dat hij waarschijnlijk financieel wel in staat is om een reparatie te betalen.
Is je moeder in staat om in de communicatie over haar financiën een rol te spelen? Dat lijkt me prettiger dan wanneer jij het moet doen.
Wellicht is het goed om met moeder en alledrie de kinderen eens om tafel te gaan zitten, en dan vooral om de financiële en praktische verantwoordelijkheden ten opzichte van vader&moeder te bespreken. Het kan zijn dat je broer het op een heel andere manier ervaart dan jij.
Ik zou de financiële 'oneerlijkheid' niet in verwijtende zin benoemen. Hij heeft het volste recht om een duur huis te laten bouwen als hij dat kan betalen. Hij kan er niets aan doen dat het jou op de arbeidsmarkt niet voorspoedig gaat. En werken op personeelszaken is bepaald geen onbehoorlijk beroep.
Het is wel enorm hard en sneu voor jou om de contrasten binnen het gezin zo scherp getekend te zien. Dat gevoel kun je naar hem wel benoemen, maar ik zou hem daarin geen schuld geven.
Bespreek de situatie van je ouders op een nuchtere manier met je broers en zussen (als je die hebt) om tot een oplossing te komen waarin ieder een passend aandeel heeft. Voor je broer zou dat bijvoorbeeld financiële ondersteuning kunnen zijn als hij geen tijd heeft voor hand- en spandiensten.
Verder: voorkom dat je broer een obsessie voor je wordt; uit wat je schrijft maak ik op dat het daar al wel naar toe lijkt te gaan.
Tot slot: ik wens je Gods zegen toe bij dit alles.
Als ik dan nu lees over een studie van 10 jaar zonder resultaat krijg ik de kriebels. Zoveel geld is hier mee gemoeid.....had dan niet doorgeleerd en gelijk gaan werken. Wellicht had er een, zij het iets kleinere, villa naast gebouwd kunnen worden.
Het is geen schande om werk te doen wat beneden je niveau is, minder geld te verdienen dan je waard bent. Want ten diepste is alles wat we hebben, gekregen van de Heere, ons verstand, ons werk, ons geld. Maar hoe gaan we hiermee om. We moeten voor onszelf verantwoording afleggen, niet voor onze broer.....en we kunnen echt heel veel bij ons zelf veranderen, als we t maar zien! Ik zou zeggen: kruip uit je slachtofferrol, doe zelf wat je kunt voor je ouders, ook financieel (het feit dat jij er nu woont hoeft tenslotte je broer geen geld te kosten), en wat er verder voor je ouders nodig is bespreek dat met de anderen. Gun ze het huis wat ze bouwen, wees zelf tevreden met wat voor woonruimte er straks voor jou weggelegd is. Denk dat je met zo'n houding meer liefde van anderen krijgt, in welke vorm dan ook!
Misschien heeft hij nu een betere positie e.d. dan jij, maar dat betekent niet meer geluk. Daarbij ben je pas 27 en weet je niet waar je over 10 jaar staat. Dat betekent niet dat alle nare gevoelens gelijk weg zijn, maar dat vraagt om veel gebed.
Sterkte en misschien ligt er voor jou een heel andere, maar dankbare taak in je leven weggelegd. En kun je later terugkijken op een goede tijd dat je er nog voor je vader bent geweest.
