Yoga voor ademhalings- en ontspanningsoefeningen

Ds. H. Veldhuizen | Geen reacties | 23-07-2004| 00:00

Ik ben bij de dokter geweest en hij raadde mij aan om naar yoga te gaan voor ademhalings- en ontspanningsoefeningen. Ik denk niet dat dit soort therapie in overeenstemming met mijn levensovertuiging als christen is. Kunt u hier wat meer informatie over geven en wat is eventueel een goed alternatief?

Je hebt een goede vraag gesteld. Er blijkt namelijk uit dat je niet klakkeloos het advies van een dokter opvolgt. Natuurlijk is een dokter en zeker je eigen huisarts een vertrouwenspersoon. Hij geeft (als het goed is) zijn adviezen niet zomaar. Maar daarnaast is het goed om zelf ook over dingen na te denken, zeker omdat zich in onze tijd veel aandient wat op gespannen voet staat met onze bijbelse levensovertuiging als christen.

Je vraag gaat over yoga. Wat is yoga? Yoga komt uit het Hindoeïsme (India). Het is een systeem of techniek (het is moeilijk om er het juiste woord voor te kiezen) om je lichaam en geest te ‘beheersen’, waardoor je je lichaam (de gedachten aan je lichaam, de gevoelens van je lichaam) als het ware ‘kwijtraakt’: je denkt niet meer aan je lichaam, je voelt je lichaam niet meer, je bent als het ware ‘in een ander bewustzijn’. Een voorbeeld: als iemand heel erg zit te staren, denkt hij ook niet meer aan zijn lichaam, zelfs niet aan zijn omgeving. Je zegt dan tegen zo’n iemand iets als “Hé joh, zie je me nog? Keer eens terug tot de werkelijkheid”. Dat is niet zo’n vreemd voorbeeld, want yogi’s (beoefenaars van yoga) kennen de ‘techniek’ van het staren ook: ze staren naar een bepaald punt en proberen zo alles om zich heen ‘kwijt te raken’. Dat is, zegt een yogi, erg ‘ontspannend’ en dat zal best waar zijn, je bent even je stress kwijt. Maar in het Hindoeïsme is de bedoeling van yoga dat je geest als het ware ‘opstijgt’ tot een ander hoger bewustzijn (je zou het ‘het goddelijke’ kunnen noemen). Een Hindoe gelooft door deze vorm van concentratie dichter bij het goddelijke of de godheid te komen en dat is voor hem verlossing. Het is duidelijk dat wij daar totaal anders over denken.

Nu moet ik er meteen wat bij zeggen. De meeste vormen van yoga die in ons land beoefend worden (zeker de vormen die dokters aanraden) zijn een afgezwakte vorm van yoga, die weinig of niets met het Hindoeïsme te maken hebben. Het wordt wel eens ‘langzame gymnastiek’ genoemd. In de regel zijn het oefeningen om je te concentreren en te ontspannen (want, laten we eerlijk zijn, we leven in onze westerse wereld vaak zo gespannen en gestresst) of om je ademhaling te reguleren. Heel veel mensen halen adem met de borst en dat geeft een zekere spanning; het beste is met de buik adem te halen. Zangers zullen je dat kunnen vertellen. Om bij dat laatste te blijven: probeer je ademhaling maar eens van je borst naar je buik te verplaatsen. Dat lukt je zonder hulp niet zomaar. Vandaar dat dokters daarvoor soms yoga aanraden.

Is het nu verkeerd om yoga te gaan doen? Een heel eenvoudig voorbeeld: in het Boeddhisme is men in de regel vegetarisch: men eet geen vlees, alleen bijvoorbeeld granen, groente en fruit. Dat heeft te maken met de boeddhistische gedachte van de goddelijkheid van de natuur. Is het nu verkeerd als iemand vegetariër is of als jij zou besluiten veel groente en fruit te eten? Natuurlijk niet, dat kun je losmaken van het Boeddhisme. Zolang je maar niet komt tot de vergoddelijking van de natuur, maar God als Schepper blijft belijden. Zo zijn er bepaalde yogaoefeningen die wel eens gedaan worden om te komen tot een goede ademhaling of om je lichaam te ontspannen. Misschien dat je dokter daaraan denkt.

Toch zou ik er heel voorzichtig mee zijn. Ik heb daar drie redenen voor. In de eerste plaats: Yoga gebeurt meestal in groepsverband. Ik denk dat je je daar niet thuis voelt, omdat je je toch een beetje in een ‘boeddhistische sfeer’ zult voelen. In de tweede plaats: Yoga is erg modieus. Heel veel mensen hebben in onze tijd belangstelling voor het Boeddhisme en voor alles wat zo’n beetje uit India komt. Alleen daarom al zou ik niet aan zo’n modieuze trend meedoen. In de derde plaats: ik denk dat je yoga niet kunt losmaken van de hindoeïstische achtergrond; misschien afgezwakte vormen wel, maar de hoofdlijn is zoals ik hierboven heb geprobeerd duidelijk te maken.

Zijn er dan alternatieven? Ik raad je aan een goede christenlogopedist (spraakleraar) te vragen of je wat ademhalings- en ontspanningsoefeningen kunt krijgen. Sommige logopedisten werken met yogaoefeningen (in afgezwakte vorm), anderen heel beslist niet. Je weet vast wel een goede logopedist die je op bijbels verantwoorde wijze oefeningen wil geven of in ieder geval raad kan geven. Daarnaast (maar ik ben geen dokter) zou je aan veel zwemmen kunnen denken. Dat is in de regel goed voor de ademhaling en in het water ontspannen je spieren.

Ik kan ook niet nalaten te vragen: Waarom zijn wij, westerlingen, dikwijls zo gespannen of gestresst? Zijn we te druk met ons werk of met studeren? Moet je dit jaar examen doen? Heb je ook tijd voor jezelf, om eens helemaal niets te doen? Alles moet in onze tijd vaak zo vlug, even dit, even dat, liefst met de auto of de brommer. Vaak hebben we nauwelijks tijd om eens stil te staan, te wandelen, in alle rust in Gods natuur te zijn. Het is niet voor niets dat de Heere eens in de zeven dagen een rustdag (sabbatdag betekent letterlijk rustdag) heeft ingesteld. De Heere wil niet dat we altijd doorwerken, maar dat we van tijd tot tijd, en in het bijzonder op de rustdag, (nog afgezien van de heiliging van die dag) rust nemen. En (je begrijpt vast wel wat ik bedoel) heb je tijd voor God, tijd om in je Bijbel te lezen en daar eens rustig over te ‘mediteren’? “Stille tijd” noemen we dat tegenwoordig. De hoogste ‘ontspanning’ ligt in de rust die de Heere wil geven. Denk aan de woorden van Jezus: “Komt herwaarts tot Mij, allen (!) die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven” (Mattheüs 11:28). Misschien dat dat je helpt om op een ‘ontspannen’ wijze in het leven te staan.

Sterkte en van harte Gods zegen toegewenst!

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Veldhuizen

• Geboortedatum:
  02-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Wapenveld
• Status:
  Inactief

244 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven