Binaural Beats

G. Slurink | Geen reacties | 28-08-2015| 12:05

Is het als christen en ad(h)d-er verantwoord om Binaural Beats te luisteren voor een positieve invloed op je brein? Ik lees op internet over Boeddha-cd's met deze tonen en weet niet zo goed wat ik hiervan moet vinden.

Beste vraagsteller, 

Misschien ten overvloede, maar voor wie hiermee onbekend is: Binaural Beats is het verschijnsel dat wanneer we twee verschillende tonen met een klein verschil in frequentie in onze oren laten klinken, -de éne toon in het linker oor en de andere toon in het rechter oor- dit door onze hersenen wordt waargenomen als een pulserende toon met de frequentie van het verschil tussen deze twee tonen, typisch variërend van een paar Hertz tot maximaal ongeveer 40 Hertz. Deze toon wordt wel de derde toon genoemd. Onze hersenen proberen hiermee het verschil in frequentie te compenseren. H. W. Dove ontdekte dit al in 1839 maar gebruik ervan is pas sinds de laatste kwart eeuw in zwang geraakt, met name vanuit de hoek van de alternatieve geneeswijzen, in samenhang met de toenemende interesse voor esoterie, natuurgeneeswijzen, oosterse religies enzovoort. Vanuit deze hoek werd geclaimd dat je met behulp van deze Binaural Beats je hersenen in een gewenste staat kan brengen. Ze zouden dan gaan resoneren in de frequentie van deze derde toon en zo bepaalde hersengolven gaan produceren. Bij een frequentie van 15 Hertz of meer zou dat leiden tot een staat van toenemende alertheid en scherpte dat zou moeten helpen bij studeren en concentratie. Bij lagere frequenties zou dat leiden tot een staat variërend van rust tot een zeer verzwakt bewustzijn wat zou moeten helpen bij slapen of mediteren. De effecten zouden tijdelijk zijn. 

De theorie is echter omstreden. De effecten zijn niet zo eenduidig en bewezen als voorstanders doen voorkomen. Sommige mensen claimen inderdaad het door hun gewenste resultaat. Anderen melden weinig uitwerking of raken er zelfs verward en gedesoriënteerd van. Sceptici schrijven positieve uitwerkingen hoofdzakelijk toe aan een placebo-effect. Er zijn onderzoeken gedaan waarbij hersenactiviteit werd gemeten en verschillen werden waargenomen. De betrouwbaarheid van deze onderzoeken wordt echter aangevochten. Er bestaan sterke vermoedens dat andere factoren, zoals de gebruikte meetapparatuur, de resultaten sterk hebben bepaald. Of het werkelijk wat uitwerkt weet ik niet. Ik sluit het niet uit, maar het is naar mijn weten ook nooit ondubbelzinnig aangetoond. 

Wat de gevolgen zijn voor iemand die bijzonder gevoelig is voor prikkelingen is ook niet geheel duidelijk. Sommigen menen dat het nuttig kan zijn voor deze mensen om zich beter te kunnen concentreren. Maar ik zag dat het bijvoorbeeld sterk wordt afgeraden voor mensen met epilepsie, mensen met hartproblemen, ongeboren kinderen tijdens de zwangerschap en in bepaalde werksituaties. 

In dit kader is het misschien interessant te vertellen over een experiment dat David Merrell uitvoerde met muizen. Je kunt het wel vinden op internet. Merrell bouwde een labyrint met aan het einde een ‘beloning’ en nam drie groepen muizen. Van elke groep van muizen werd gemeten hoe snel ze door het labyrint gingen. Vervolgens kreeg de eerste groep muizen 10 uur per dag heavy metal muziek te horen. De tweede groep muizen kreeg 10 uur per dag klassieke muziek te horen. De derde groep kreeg geen muziek te horen. Vervolgens werd 3 dagen in de week gemeten hoe snel ze door het labyrint kwamen. Aan het begin hadden ze allemaal zo ongeveer 10 minuten nodig. Na verloop van tijd maakte de groep muizen die geen muziek te horen kreeg goede vorderingen en bereikte een gemiddelde van zo'n 5 minuten, twee keer zo snel als aan het begin. De groep muizen die klassieke muziek te horen kreeg maakte aanzienlijk meer vorderingen en bereikte een gemiddelde van iets meer dan anderhalve minuut, meer dan zes keer zo snel als aan het begin. De groep muizen die heavy metal muziek te horen kreeg deed het niet goed, deze had op den duur een gemiddelde van 30 (!) minuten nodig, drie keer zo langzaam als aan het begin, bijna twintig keer zo langzaam als de 'klassieke-muziek-muizen'. Bovendien moest hij ze goed gescheiden houden. In een eerder experiment hadden de 'heavy-metal-muizen' elkaar voortijdig doodgebeten.

Nu ging het hier over muizen. Wat het effect bij mensen zou zijn is nooit gemeten voor zover ik weet, maar het illustreert goed hoe bepaalde muziek een positieve invloed kan hebben op het leervermogen en de geestgesteldheid en andere muziek een uiterst negatieve invloed. Dit is op zich uiteraard niets nieuws en is al duizenden jaren door veel mensen waargenomen en beschreven en wordt ook op veel manieren gebruikt en uitgebuit.

Een probleem wat ik zie met de Binaural Beats is de hele sfeer waar het in lijkt te zitten. Je noemde al de Boeddha-cd's. Waar je ook kijkt, het zit in vrijwel alle gevallen ingebed in de hoek van de alternatieve geneeswijzen, oosterse religies en esoterie. In deze leefwereld heerst een totaal andere levensbeschouwing die op vele manieren haaks staat op waar een christen vanuit leeft. Dit betekent niet per se dat Binaural Beats op zichzelf daarom verkeerd zouden zijn. Als Binaural Beats gewoon een natuurlijk verschijnsel is dat goed gebruikt kan worden, dan zou het iets kunnen zijn wat een christen kan gebruiken en God voor kan danken. Maar de hele atmosfeer waarin het vaak in zit bevalt mij helemaal niet. Titels als: "Spiritual Awakening", "Chakra Healing" en "God Consciousness" etc. spreken ook voor zichzelf. En vrijwel overal waar je Binaural Beats vindt, vindt je ook allerlei andere dubieuze zaken.

Deze dingen combinerend maken dat ik persoonlijk liever zou kiezen voor melodieuze klassieke muziek, dat mijns inziens op zijn minst net zo heilzaam kan zijn. Dan weet je wat je hebt. Ik denk dan aan bepaalde muziek van bijvoorbeeld Vivaldi , Mozart, Chopin, Beethoven, Bach, Liszt, Schumann en Purcell. Studies hebben overigens aangetoond dat bijvoorbeeld Mozart's piano Sonata (K448) een goede, zij het tijdelijke, uitwerking heeft (wel bekend als het 'Mozart effect'). Probeer het eens zou ik zeggen. Ik wil hier trouwens even opmerken dat ik niet klassieke muziek noem omdat dat meer mijn smaak zou zijn. Ik heb het grootste gedeelte van mijn leven nooit van klassieke muziek gehouden en heb het pas op latere leeftijd leren kennen en waarderen. Maar ik heb wel de positieve invloed ervan ervaren en meen zeker dat deze muziek een stimulerende en mentaal verfrissende uitwerking kan hebben, zoals bij die muizen. En dat is iets waar we ook God voor kunnen loven en danken. 

Ik hoop dat dit antwoord je helpt. Ontvang een hartelijke groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

165 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven