Luisterend bidden

Onlangs was ik op een christelijke conferentie voor studenten, waar studenten komen uit de gehele breedte van de christelijke kerk. Ik kom hier al vaker en heb er veel geleerd over geloven en geloof uitdragen. Deze keer volgde ik een workshop over luisterend bidden. Inhoudelijk werd hier vrij weinig over verteld, maar ik heb het vermoeden dat het de variant is die Leanne Payne heeft geschreven in haar boek “Luisterend bidden.” Er werd niet gesproken over de kritische blik die men hierop kan hebben, noch over de bijbelse onderbouwing. Wel werd genoemd de bijbeltekst uit Mattheus 6: “Als u bidt, bidt dan zonder een omhaal van woorden.”

Tijdens de workshop gingen we het 'proberen'. De manier is bedoeld om je te richten op God, specifiek te bidden voor iemand, en vervolgens stil te zijn. Gedachten en beelden die dan naar boven komen of steeds blijven hangen kunnen dan worden doorgegeven aan de persoon. Dit leverde bijvoorbeeld 'goudvis' en 'levend water' op. En zo waren er nog meer verrassende dingen. Het is niet persé een voorspelling of genezing, maar iets waarvan de betekenis later voor iemand duidelijk zou kunnen worden (of dat nu al is). Zelf sta ik hier met het oog op mijn christelijke achtergrond (PKN) nogal sceptisch tegenover, maar kan geen goede onderbouwing vinden. Is hier sprake van een dwaling of is dit een mogelijkheid om Gods stem te verstaan en een diepere omgang met God te krijgen? En, indien het een dwaling betreft, hoe kan ik dan wel naar Gods stem luisteren? Ik zag dat de variant waarschijnlijk voorkomt in de contemplatieve beweging. 

1. Over de genoemde methode van Leanne Payne kun je op internet heel wat vinden. Ook over de gevaren die christelijke leiders hier in zien: gnostiek, vermenging van allerlei visies, geen grondige bijbelse onderbouwing, ongefundeerde profetie, etc. Maar dat is niet de kern van de vraag hierboven.

2. De in de workshop genoemde tekst Mattheüs 6:7 zegt niet dat we zonder woorden moeten bidden, maar zonder omhaal van woorden. Dat bidden met omhaal van woorden komt helaas vaak voor, binnen en buiten de kerk. In feite noemt Christus het heidens. De kracht en ernst van het gebed en de vroomheid van de bidder wordt dan in de lengte gezocht. Daartegenover leert Jezus Christus hoe wel te bidden: Het Onze Vader. Kort en glashelder en daarbij gaat het niet primair om ons verlanglijstje, maar over de Naam, het Rijk en de wil van God.

3. God leren kennen, Zijn stem verstaan, een diepere omgang met God hebben, weten wat Hij van en met ons en anderen en de wereld wil, leren we niet door introspectie, maar door wat Hij in zijn Woord (dat is: de Bijbel en zijn Zoon) aan en over ons heeft laten zeggen door de apostelen en profeten en ons heeft getoond in leven, lijden, sterven en opstanding van Jezus Christus. Dat is een lange zin en dat moet ook. Aan de Heilige Schrift en aan Jezus Christus hebben we meer dan genoeg. Daar behoeft niets meer bij.

4. Contemplatie (beschouwing) is niet verkeerd, als we ons maar richten op de Drieenige God: Hem te erkennen, naar Hem te luisteren, Hem te bewonderen, Hem te danken te loven en te prijzen. Dat is wat anders dan in ons zelf iets oorspronkelijks of goddelijks proberen waar te nemen. De woorden mystiek of mysticisme zijn te vaag en te verwarrend om hier te gebruiken. Maar contemplatie is niet alles. Het hoort samen te gaan met onze verantwoordelijke taak in kerk, staat en maatschappij. God heeft ons niet als dromers geschapen, maar met een opdracht in zijn schepping.

5. Natuurlijk is bidden voor iemand anders een goede en nodige zaak. De apostel Paulus roept daartoe op. Maar hij verbindt daar geen in ons opkomende gevoelens als profetie aan vast.

Valse profetieën zijn er genoeg. Tegenover de weinige, vaak en triomfantelijk genoemde, vervullingen staan legio, snel vergeten, eigen wijsheden. Heb ik in deze vijf stellingen je vraag een beetje beantwoord?

Ds. J. J. Tigchelaar