Take me to church - Hozier

G. Slurink | 9 reacties | 22-05-2015| 08:06

Op mijn werk, in een winkel, staat bijna altijd de radio aan. Dit brengt zo nu en dan wat onrust omdat ik en een andere collega dit niet nodig vinden en mijn onchristelijke collega's lijken niet zonder te kunnen. Dan staat vrijwel altijd radio 538 op en de laatste tijd hoor ik vaak een nummer van Hozier. De titel van dat nummer heet “take me to church.” Ik heb de lyrics opgezocht en ik schrok er van wat er allemaal in staat. Het gevaar is nu dat dit nummer en dan met name het refrein heel aanstekelijk is, zodat ik het zonder besef vaak mee fluit of soms wel eens zing. Kan iemand mij uitleggen waar dit nummer precies over gaat en wat het gevaar van deze muziek is voor iemand die dit graag niet meer in zijn leven wil hebben, omdat ik dit soort muziek vroeger vaak luisterde en door Gods genade hier geen lust meer in vind?

Beste vraagsteller,

Het nummer van Hozier moet, denk ik, begrepen worden als een metafoor waarin hij liefde vergelijkt met religie, althans wat hij daar onder verstaat in beide gevallen. Hij ageert daarbij tegen het homostandpunt van ‘de kerk’ dat in zijn ogen een homo-onderdrukkende instantie is. In een interview met The Guardian zei hij dat het lied onder meer gaat over “de beledigende, achterlijke en barbaarse gedachte dat de mens zondig is en vergeving van God nodig heeft.” Voor hem is religie iets achterlijks. Gelovigen zijn mensen die een heiligdom van leugens aanbidden en die ondanks dat ze (seksueel) worden onderdrukt, dat als een hondje blijven doen. Ze biechten hun zonden en worden vervolgens door de kerk gestraft. Het refrein is denk ik dan ook spottend bedoeld: “Take me to church. I'll worship like a dog at the shrine of your lies. I'll tell you my sins and you can sharpen your knife. Offer me that deathless death. Good God, let me give you my life.” Vrij vertaald: “Neem me mee naar de kerk. Ik zal de kerk aanbidden als een hondje bij het heiligdom van uw leugens. Ik biecht mijn zonden op zodat de kerk haar mes kan slijpen om mij te straffen. Geef mij dit dood zijn zonder echt dood te zijn. Ik geef mijn leven aan u.”

In het lied lopen twee lijnen door elkaar heen. De ene is de verwerping van de kerk. De andere is het verkondigen van ‘liefde’ als de ware religie. Hozier zelf zegt in een interview dat het gaat het over het verkiezen van een persoon in de plaats van bijvoorbeeld een kerk. Zijn ‘kerk’ is zijn geliefde. In plaats van de kerk te aanbidden, wil hij zijn geliefde aanbidden. Deze geliefde geeft geen absolutie, geen vergeving, want dat is niet nodig, maar deze zegt: “worship in the bedroom. The only heaven I'll be sent to is when I'm alone with you.” Deze liefde is dan ook voornamelijk sensueel en seksueel gericht en is ook hoofdzakelijk zelfgericht. De “deathless death” waar hij zelf naar verlangt is het gevoel van verliefdheid. Hozier beschrijft dat als: “De ervaring van verliefd worden is als een soort sterven. Je ziet jezelf sterven op een prachtige manier, en ervaart voor een kort moment dat alles waar je eerder in geloofde is verdwenen. Een soort van sterven en wedergeboorte.” Het is vooral dit gevoel waar hij naar verlangt als een soort van existentialistische ervaring. Het gaat daarbij in de eerste plaats om de gevoelens. Zodra deze verdwenen zijn, is het over. Er is geen trouw. Vlak nadat hij het lied had geschreven verbrak hij de relatie met zijn vriendin. Deze ervaring van verliefdheid en het sensueel genot is waar het hem om draait en dat is wat hij liefde noemt. Voor hem is dat wat iemand tot een mens maakt. En iemand dit te ontzeggen is hem zijn menselijkheid te ontzeggen. En er bestaat geen verantwoording. “No masters or kings when the ritual begins. There is no sweeter innocence than our gentle sin. In the madness and soil of that sad earthly scene. Only then I am human. Only then I am clean. Amen.” Dat is zijn religie. Zijn liefde is de eros-liefde. Hij is onbekend met de agape-liefde van de Bijbel.

Hozier wijst niet alleen de kerk af, hij wijst ook God af als een achterlijk en onrealistisch idee. Hij gelooft niet dat er werkelijk een God is die ons heeft gemaakt en dat het de mens gezet is eenmaal te moeten sterven en dat daarna het oordeel komt. En dat deze God geduldig is en geen vreugde heeft in de ondergang van een goddeloze maar wil dat allen tot bekering komen en leven (Ezech 33:11, 2 Petr 3:9) en daarvoor Zijn Zoon heeft gegeven om ons met Zich te verzoenen. Er is niets meer realistisch dan wat er gebeurd is op Golgotha. Dat overstijgt alle menselijke liefde. Hij is de enige Persoon die werkelijk al onze liefde en aanbidding waard is. Maar Hozier zit gevangen in een menselijk denken, een verwrongen beeld van liefde en van mens-zijn en de verlangens van zijn vlees. 

Wat zijn nu de problemen en het gevaar van deze muziek?

Het eerste probleem, en ik denk dat we dit vaak niet ernstig genoeg genomen wordt (en dat geldt ook voor mijzelf), is dat de Bijbel het deelnemen aan de zonde van anderen met klem afwijst (Ef 5:3-21, 1 Tim. 5:22, Openb. 18:4). En de kern van zonde is altijd een onderliggend ongeloof en ongehoorzaamheid. We zijn in ons dagelijks leven te weinig doordrongen van de heiligheid van God en Zijn absolute afkeer van alles wat slecht is. We denken al snel dat het nog wel meevalt of dat we niet anders kunnen. Maar Petrus zegt: “Maar zoals Hij Die u geroepen heeft, heilig is, wordt zo ook zelf heilig in heel uw levenswandel, want er staat geschreven: Wees heilig, want Ik ben heilig” (1 Petr 1:15-16). In Christus hebben we altijd vergeving (1 Joh. 19-10), maar we moeten de ernst van zonde niet te lichtvaardig nemen.

Een tweede probleem dat misschien wat minder van toepassing is bij dit nummer maar dat ik toch wil noemen, is dat muziek altijd bepaalde gevoelens opwekt. Agressieve muziek roept agressiviteit op, sentimentele muziek roept een gevoel van hunkering op, rustige muziek werkt rustgevend. Er zijn genoeg voorbeelden van te geven en daar wil ik desgewenst wel een andere keer op ingaan. Maar het punt is dat muziek iets doet met je lichaam en geest. Het is belangrijk je hiervan bewust te zijn en te letten op wat je luistert. Ik weet dat veel mensen dit bagatelliseren. Maar muziek kan je prikkelbaarder maken of remmingen verminderen of op een andere manier invloed uitoefenen op je gevoelens, zodat je eerder geneigd bent dingen te doen die je anders minder snel zou doen. Een bekend verschijnsel is dat waar de muziek verandert, het gedrag van mensen veranderd. Ik meen, en velen met mij, dat de muziek een enorme invloed op iemand kan hebben, in positieve zin of in negatieve zin, zowel geestelijk als lichamelijk.

Het derde probleem en misschien het grootste gevaar is dat je iets van de manier van denken gaat overnemen. Niet volledig, maar delen ervan, beetje bij beetje. Ik wil graag van de gelegenheid gebruik maken hier wat dieper op in te gaan omdat het denk ik belangrijk is. Een van de grootste problemen die ik ervaar in gesprekken en emails en wat ik ook vaak elders terug zie, is dat ik een manier van denken tegenkom die een andere grondslag heeft dan het bijbelse denken, die aardsgericht en ik-gericht is, korte-termijngericht, in de zin van dit aardse leven en niet lange-termijngericht in de zin van de eeuwigheid. Er is misschien wel een verlangen om naar de hemel te gaan, of in ieder geval niet naar de hel te gaan, maar dat is iets voor later en is niet de bron waaruit geput wordt voor kracht en oriëntatie in de dagelijkse praktijk van het leven. Dit is het denken van deze wereld, het denken van deze eeuw en is volstrekt anders dan het denken van God en de Bijbel. Het zit op een andere golflengte, het heeft andere uitgangspunten en andere waarden. Paulus zegt niet voor niets dat we vernieuwd moeten worden in de geest van ons denken (Ef. 4:23). 

Elke tijd heeft zijn eigen denken en op zich is er niets nieuws onder de zon. Toch is in onze tijd het denken op veel terreinen anders dan in vroegere tijden. Ik meen dat popmuziek een centrale rol heeft gespeeld in de verspreiding en algemene acceptatie van het huidige denken. Wat vroeger in de gedachten van enkelen leefde, is nu gemeengoed geworden. Het begon al bij de Renaissance, die veel goede dingen bracht maar tegelijkertijd meer en meer de mens centraal ging stellen. In de tijd van de Verlichting werd dit nog sterker, met name het menselijk intellect kreeg een hoog aanzien. Het gezag en de betrouwbaarheid van de Bijbel werd steeds meer in twijfel getrokken. De mens moest zich hiervan vrijmaken. Descartes, Voltaire, Rousseau, Nietzsche, Sartre, Huxley en vele anderen volgden elkaar op met allerlei denkbeelden in het verlengde hiervan. Maar tot zo'n 50 jaar geleden was dit soort denken voornamelijk beperkt tot een bepaalde groep. Vanaf de jaren 60 werd popmuziek het medium om dit breed te verkondigen en populair te maken. De popcultuur werd geboren en beïnvloedde ook de filmindustrie, de reclame en de media. Tezamen hebben deze de wereld veranderd en inmiddels heeft dit het denken van de hele westerse wereld doordrenkt. En het is niet gestopt. Wat het deed met vorige generaties, doet het nog steeds met de nieuwe generaties. En het gaat verder. Wat in de tijd van de Beatles schokkend was, wordt nu als schattig gezien. De popmuziek staat nog steeds in de voorhoede van de verkondiging van ‘vooruitstrevende’ waarden. Hedonisme (genot is het hoogste goed) en existentialisme (zin haal je uit daden of ervaringen) maken deel uit van de levenshouding van velen. En we moeten het niet alleen bij anderen zoeken. Wij zijn hier ook zelf veel meer door beïnvloed dan we onderkennen. Ook op indirecte wijze als we zelf geen popmuziek luisteren. Want de samenleving is ervan doortrokken tot op het bot.

De gevolgen zien we dagelijks om ons heen. Het individu staat centraal: wat hij of zij wil, verlangt, denkt en vooral voelt, is wat belangrijk gevonden wordt. De seksuele revolutie onder leiding van de popmuziek heeft de betekenis van het huwelijk afgebroken en relaties vrij gemaakt. De hang naar het mystieke is wijdverbreid. Drugsgebruik bij een popfestival of in het uitgaansleven is nu algemeen. Ontzag geven aan wie ontzag toekomt wordt steeds zeldzamer. De verheerlijking van ‘jezelf’ is zo enorm dat aanmoediging van eigenliefde centraal staat in de hulpverlening. “Geloof in jezelf”, “leer jezelf lief te hebben.” De voorwaarde voor geluk is eigenwaarde en zelfacceptatie. Relativisme viert hoogtij, ook binnen veel kerken, niemand heeft meer de waarheid. Ieder moet maar doen wat goed is in eigen ogen.

Dit denken is ook de kerken binnengedrongen. Steeds meer kerkgangers vinden de huidige kerkdiensten niet meer van deze tijd. Deze moeten aangepast worden aan de mens. Meer beleving, minder leer. Het gaat om de ervaring. Wat God heeft gezegd is steeds minder van belang. Elementen uit oosterse of oer-religies worden binnengebracht voor een meer sensuele of mystieke ervaring. Mensen gaan ‘kerkshoppen’, niet vanwege een onbijbelse inhoud van de prediking in hun huidige kerk of vanuit een verlangen om Gods wil beter te verstaan, wat geldige redenen kunnen zijn, maar om iets te zoeken waar ze zich zelf prettiger bij voelen. Zoals iemand treffend zei: “Het voorwerp van het geloof is niet langer Christus maar eigenwaarde. Het doel van het geloof is niet langer heiligheid maar geluk. De bron van het geloof is niet langer de Schrift maar de ervaring.” De popcultuur heeft de samenleving veranderd en is nu bezig de kerken en het geloof te veranderen. Maar de Bijbel heeft volkomen andere antwoorden en wijst een radicaal andere kant op. We zijn in heel veel dingen het spoor bijster geworden. Blind voor hoe God de dingen ziet.

Ik bedoel niet te zeggen dat dit in alle gevallen komt doordat iemand teveel popmuziek heeft geluisterd, uiteindelijk komt het voort uit ons hart. Maar het is meen ik wel goed om te onderkennen dat dit denken al jarenlang door de popcultuur wordt verkondigd en populair is gemaakt. De boodschap zit niet alleen in bepaalde teksten, maar in de popcultuur als geheel, in de hele levenshouding. En het is niet dat dit nu binnenkomt door een enkel lied te horen, onbewust zonder dat je de tekst begrijpt, maar het is onder invloed van de popcultuur als geheel. En dezelfde popcultuur ligt helaas ook ten grondslag aan veel gospelrock waarin ook deze geest breed aanwezig is, misschien in een gekuisde versie, maar op vele manieren overeenkomstig. Zo worden we hierdoor direct of indirect beïnvloed.

De eerste verdediging begint met dit te onderkennen. Bij een niet-christen gaat die invloed vrijwel zonder tegenweer, in het bijzonder bij jeugd en wanneer we jonge kinderen hebben is het goed daar alert op te zijn. Je kan het niet voorkomen, maar wel leren tegengif te geven vanuit de Bijbel. En ook als we zelf christen zijn en hier misschien minder voor open staan, is het goed op je hoede te blijven. Niet uit angst, maar wel uit waakzaamheid. Het gevaar is anders een afdwalen van een kennen van God en een groeiend meegaan in de verkondigde waarden. Het hoeft niet zo te zijn dat iemand zijn geloof vaarwel zegt, iemand kan nog best menen te geloven, naar de kerk gaan en zelfs actief zijn hierin. Maar het hart wordt weggevoerd.

De centrale vraag is: waar is je hart? Wat het hart is, is voor ons als 21e eeuwse mens soms moeilijk te begrijpen. Voor velen hangt het samen met gevoelens en verlangens. Maar in de Bijbel gaat het veel dieper. In de Bijbel is het hart het centrale van ons mens-zijn. Het hart is datgene waar we mee vertrouwen (Spr. 3:5), waar we mee geloven (Rom. 10:10) en waar we mee liefhebben. Het hart bepaalt waar we onze rijkdom in vinden (Luk. 12:34). Ons hart kan ons ook doen afwijken (Hebr. 3:12), het kan boos en onbekeerlijk zijn (Rom. 2:5), het kan onstandvastig zijn (Heb. 3:10). Het is de bron van al het slechte dat we doen (Mark. 7:21). Er staan meer dan 700 teksten in de Bijbel waar het hart centraal staat die het waard zijn allemaal eens na te lezen en te overdenken. Je hart stuurt je verstand, je gevoelens en je wil. Zoals Spr. 6:23 zegt: “Bescherm je hart boven alles wat te behoeden is, want daaruit zijn de uitingen van het leven.”

Ik hoorde een predikant onlangs zeggen: “Wat je hart wil, dat vindt je verstand redelijk, dat vinden je gevoelens wenselijk en dat vindt je wil uitvoerbaar. Dat betekent dat waar je je hart op zet, je denken, je wil, je gevoelens en je daden zal gaan sturen. Je hart bepaalt waar je aandacht, hoop en verlangens naar uitgaan.” Hij gaf daar een treffend voorbeeld van. Hij vertelde hoe een meisje bij hem kwam dat nogal last had van depressiviteit. Het meisje geloofde in God en in Jezus. De predikant probeerde haar te bemoedigen en te wijzen op alle rijkdom en zegeningen die we hebben in Christus. Toen kwam het hoge woord er uit. Ze zei: “Dat weet ik allemaal wel, ik weet dat Jezus van mij houdt, dat Hij voor mijn zonden is gestorven en dat Hij me naar de hemel zal nemen, maar wat heb ik daar aan als geen jongen op school naar mij omkijkt.” Dit voorbeeld geeft goed weer wat het hart doet. Ze geloofde met haar verstand, ze hield wat de Bijbel zegt voor waar, maar haar hart was ergens anders. Wat de Bijbel zegt was een abstracte waarheid voor haar. Hoe de jongens op school naar haar keken was voor haar veel belangrijker. Dit heeft uiteraard grote gevolgen voor iemand. Dit gaat het denken sturen, de gevoelens en de emoties, het handelen en de wil. Daarom is het van belang te waken over ons hart. Dat het op God gericht en Hem toegewijd blijft en dat we Hem beter willen leren kennen en lief krijgen boven alles en daarin groeien.

Nu is dit in de eerste plaats iets dat God geeft. Van nature heeft geen mens zo'n hart. Maar we kunnen er op vertrouwen dat God dat doet. Aan een ieder die zich bekeert tot Hem met een nederig hart zal Hij dat geven. Aan ons is de oproep ons te bekeren, het evangelie te geloven en hierin te volharden met een God toegewijd hart. En de Bijbel staat vol met waarschuwingen om niet af te wijken. Daarom zoals Spr. 23:19 zegt: “luister, en wordt wijs, richt je hart op de weg van de Heere.” En dat is precies waar de wereld, inclusief de popmuziek, zoals dit nummer, ons van af wil trekken. Het trekt ons hart een andere kant op, beetje bij beetje. Paulus schrijft in het bekende Galaten 5 over de werken van het vlees en de vrucht van de Geest en roept ons op door de Geest te wandelen, dat betekent: gericht op God. In Galaten 6:7-8 waarschuwt hij dan: “Dwaal niet: God laat niet met Zich spotten, want wat de mens zaait, zal hij ook oogsten. Want wie in zijn eigen vlees zaait, zal uit het vlees verderf oogsten; maar wie in de Geest zaait, zal uit de Geest het eeuwige leven oogsten.” Dit is niet iets optioneels, dit is noodzakelijk voor een christen. Niet als een betaling om iets te verdienen en niet uit eigen kracht, maar uit een hart dat geworteld is in Christus en gericht is op God en in afhankelijkheid van Hem.

Wat kunnen we nu concreet doen?
 
Allereerst ons vertrouwen volkomen stellen op de Heere Jezus. Hij is het die ons redt, verzoent, rechtvaardigt, heiligt, een kind van de levende God maakt en veilig thuis zal brengen. Er is niets in ons dat we daaraan kunnen bijdragen. Kom met lege handen en klem je vast in geloof aan Hem.

Ten tweede, als we ons dan door de Heere Jezus verzoend weten, te leven als een burger van het koninkrijk der Hemelen (Fil. 3:20) en niet als een burger van deze aarde. Hier op aarde zijn we vreemdelingen en bijwoners die verlangen naar een beter vaderland (Hebr. 11:13-16). 

Bewaar je hart dat het zich niet richt op de dingen van deze wereld, maar zich richt op de toekomstige dingen (Kol. 3:1-4, Matt. 6: 19-21) die zeker zijn. Geniet van dingen die God ons geeft in dit leven en dank Hem daarvoor (Pred. 9:9, 1 Tim. 4:3-4), maar ga er mee om in het besef dat het niet iets blijvends is (1 Kor. 7: 29-31). 

Leef in de wereld maar niet van de wereld. Luther zei eens: “We kunnen niet voorkomen dat er vogels om ons hoofd vliegen maar wel dat ze een nest maken in onze haren.” Zo kunnen we de invloeden van de wereld niet ontwijken, maar wel tegengaan dat ze zich gaan wortelen in onze gedachten en in ons hart. Daarvoor is het nodig te onderkennen dat die invloeden er zijn en deze te leren herkennen. 

Studie van Gods Woord is blijvend nodig, waar mogelijk met hulp van vaardige leraren die weten dat ze verloren zondaren zijn die gered zijn door het bloed van Christus. 

Heb een dagelijkse omgang met God, door bidden en Bijbel lezen en Zijn woorden te overdenken bij dag en bij nacht (Ps. 1:2, Spr 2:1-22, 1 Thess. 5:16-18). Als je hier mee bezig bent, elke dag, en hierin blijft volharden ook als het wat minder gaat, dan gaat je hart er zich ook steeds meer naar richten. Zoals Jakobus zegt: “Nader tot God, en Hij zal tot u naderen” (Jak. 4:8).
 
Bid om verlichting door de Heilige Geest, bescherming en zegen in wat we doen, om groei in liefde, kennis, inzicht en onderscheidingsvermogen (Fil. 1:9-11) en dat Zijn woorden ons hart zullen raken en sturen. Bid dat Gods Naam zal worden geheiligd, dat Zijn wil zal geschieden en dat Zijn koninkrijk zal komen. Bid om vergeving van je schulden en verlossing van de boze. Bid voor elkaar en de kerk, dat God Zijn woordverkondiging levend en zuiver houdt en dat God ons geheel en al zal heiligen (1 Thess. 5:23) en dat we wandelen op een wijze de Heere waardig (Kol. 1:9-11). 

Ik meen dat als we zo leven we “wel” zullen doen wat er verder ook gebeurt. Dan kan niets ons scheiden van de liefde van God die in Christus is (Rom. 8:31-39) en wacht ons een onvergankelijke erfenis (1 Petr. 1:4).

Tot slot. Ik begrijp dat het je min of meer wordt opgedrongen om de hele dag Radio 538 luisteren. Ik weet niet of je je er zelf voor kunt afsluiten, maar dat je het met tegenzin luistert is denk ik al een goede eerste verdediging. Maar let ook kritisch op wat er binnenkomt en wat het met je doet. En je kunt er voor bidden dat God je bewaart en dat de situatie zelfs veranderen kan. God kan geven dat de personen die dit zo opdringen van werk veranderen. Of hij kan jou ander werk geven. Of Hij kan het laten zoals het is om je te laten groeien in geloof en afhankelijkheid. Ik heb persoonlijk alle drie meegemaakt. Dan mogen we weten dat voor hen die God liefhebben, Hij alle dingen laat meewerken ten goede (Rom. 8:28). Niet sommige dingen, maar alle dingen.

Ik hoop dat dit (lange) antwoord je helpt.

Ontvang een hartelijk groet,
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

167 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven