Dominee op pastoraal gebied

Ds. P. Molenaar | Geen reacties | 04-05-2015| 17:01

Mijn dominee wil me heel graag helpen op pastoraal gebied! Erg fijn, maar onze privelevensprivelevens zijn nogal door elkaar gelopen, wat hij moeilijk vindt. Wat zijn precies pastorale taken?

Beste vriend(in),

Natuurlijk kan ik aan de hand van de theologie precieze formuleringen geven van wat pastorale arbeid is, maar mij lijkt het beter om maar gewoon bij de grondwoorden van pastorale taken te blijven. Pastor betekent herder. Dus  pastorale taken zijn herderlijke taken. Zoals een herder voor zijn kudde zorgt ( Johannes 10), zal de pastor ook voor zijn kudde in de gemeente zorgen. Daarin ligt lering,  aansporing, vertroosting en bestraffing. Daarbij heeft de pastor de taak altijd zonder aanzien des persoons te handelen. Immers, er moet een verbinding liggen in het ambt van dienaar des Woords met de rechterstoel van Christus. Het bloed wordt van de hand van Zijn dienaren geëist (Ezechiël 3:18). Dit is dus wel een zeer hoge verantwoordelijkheid. Dat moet die dienaar niet hoogmoedig maken, maar wel heel ootmoedig en verantwoordelijk voor God. Want hij moet iets kennen van de schrik des Heeren om de mensen te bewegen tot geloof; de liefde van Christus moet ook hem dringen (2 Korinthe 5).

Tegelijk moet hij dus zonder des persoons oordelen. Zoals dat van de priesterschap  van Levi geldt: “Die zijn vader en moeder niet kende” (Deuteronomium 33:8-12). Dat betekent dat hij niet met familieverhoudingen moet rekenen in het ambt. Zo moet hij zonder onderscheid kunnen oordelen.  Gelukkig is het dat in de Hervormde Kerk -en dat is zo gebleven na de vorming van de PKN- als aanvulling op de laatste vraag in het klassieke formulier de vraag gesteld wordt om de zaken in het ambt vertrouwelijk te bewaren, wat de ambtsdragers horen. Ambtsgeheim is wel heel belangrijk. Pastorale zaken moeten veilig zijn, die een gemeente lid vertrouwelijk meedeelt. Ik stel dit zo strak om daarmee vooral het principe van de ambtelijke verantwoordelijkheid voor Gods Aangezicht uit te drukken: hij is aller dienaar, maar niemands heer en ook niemands knecht. Hij staat voor Gods aangezicht. Dat is het basisprincipe van de ambtelijke verantwoordelijkheid.

Nu vind ik het moeilijk om antwoord te geven op deze vraag,  omdat niet concreet door jou wordt aangegeven wat het probleem is met de predikant in privé-opzicht voor jou, die hulp vraagt. Ik geef daarom maar een paar voorbeelden uit de praktijk van het ambt.
  
Een  dominee is ook maar een mens met fouten en gebreken. Er kunnen dingen gepasseerd zijn en hij kan privé soms problemen hebben, die wel uitgesproken zijn, want je mag de zon niet laten ondergaan over je toorn, maar die het toch moeilijk maken voor hem om iemand,  met wie er wat geweest is in de privésfeer, te begeleiden. Daarbij houd ik er wel aan vast  dat conflicten, wanneer die bestaan tussen predikant en gemeentelid, ten allen tijde wel uitgesproken moeten worden volgens Gods Woord. Maar het kan toch goed zijn, dat je de begeleiding in en pastorale zaak zoekt bij  een andere pastor die de zaak wat onbevangen kan beoordelen en dat jouw pastor dit in goed overleg overlaat aan een ander. Dat kan bijvoorbeeld  als een predikant te maken had, wat heel veel in onze tijd voorkomt, met een echtscheiding en de kinderen een bepaalde keuze gemaakt hebben voor vader of moeder, daar het bloed altijd kruipt waar het niet gaan kan. Het kan ook  zijn dat de predikant door eigen familieverhoudingen, die moeilijk liggen, een aanverwant familielid zou moeten begeleiden, die heel veel spanningen heeft met het desbetreffende familielid uit de kring van de predikant. Dan kan de vertrouwelijkheid gevaar lopen en kan er wantrouwen ontstaan, zodat de predikant moeilijk kan begeleiden, daar hij teveel door familiaire en/of zakelijke contacten met die persoon is verweven. Hij moet onafhankelijk blijven. Het kan dan pastoraal zijn dat hij verwijst naar een ander predikant, omdat hij ongewild te veel partij is (geworden).

Dat kan ook als ouders huwelijksmoeilijkheden hebben of zelfs in een echtscheiding zijn vervallen en er zeer veel moeilijk pastoraal overleg is geweest, waarbij  ook de kinderen op en vervelende manier betrokken waren. Dan kan het zowel voor degene die hulp vraagt, als voor degene die hulp moet geven, goed zijn een andere predikant te zoeken in goed overleg met de kerkenraad, die daarbij ook betrokken was en is. Het ambtelijk gesprek moet  herderlijk zijn en vertrouwelijk blijven.

We denken daarbij ook dat de Heere de talenten van Zijn dienaren nooit op één hoop gooit. Het is goed dat we daarom bepaalde problemen in goed overleg met een andere predikant bespreken, die er mogelijk weer een ander licht op kan laten vallen vanuit een nieuwe invalshoek, maar wel altijd op grond van wat het Woord zegt.
  
Ik noem nog een concreet voorbeeld: als een predikant of kerkenraad  moeite heeft na een echtscheiding met hertrouwen, lijkt mij het niet gewenst dat we dan maar van kerkverband veranderen en naar een kerkenraad of een predikant gaan die geen moeite meer heeft met hertrouwen, terwijl er geen overspel in het vorige huwelijk was. Dan maken het gezag van het ambtelijk spreken van de kerk tot een farce en ontvluchten we ook de pastorale zorg in eigen gemeente. Uit dit alles blijkt, hoe nodig  we toch het  gebed hebben en in gebondenheid aan het Woord Gods de persoonlijke  zorgen met elkaar te bespreken. Maak geen speeltuin van de kerk, waartoe je behoort  en ook niet van het  ambt.

Er zouden meer  voorkomende gevallen in het pastoraat te noemen zijn. Laat alles dan met orde en regel geschieden en dat tot eer van God!  

Ds. P. Molenaar,
Lunteren

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P. Molenaar

• Geboortedatum:
  22-05-1945
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Lunteren
• Status:
  Actief

107 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven