Concentratieboog korter dan preek
Ds. H. van der Ham | 11 reacties | 09-04-2015| 16:13
Vraag
Waarom duren de preken in veel kerken drie kwartier, terwijl de concentratieboog bij mensen tijdens het luisteren vaak max. een half uur is? Niet dat het per se om dat ene kwartier gaat hoor, maar ik ben benieuwd wat de achterliggende reden is.
Antwoord
Beste jongere,
Bedankt voor je vraag. Waarom duren de preken in veel kerken drie kwartier?
Als we iets verder teruggaan, duurden de preken langer! En er werd minder gezongen. Preken worden korter. En dat, terwijl er zoveel uit te leggen is! Er valt verbazend veel te leren via de verkondiging. Gelukkig als je een ontvankelijk hart hebt. De tekst (voor de verkondiging) bevat zoveel - er liggen schatten in. Dat telt mee! Als het goed is, heeft de dominee prachtige dingen in de tekst gezien.
Je noemt de concentratieboog, die niet zo heel groot is. Dat is juist. Mede hierdoor preken de dominees (in het algemeen) wat korter. Toch zijn er wel jongeren en volwassenen die 45 minuten naar een preek kunnen luisteren. Sommigen kunnen zelfs goed een preek navertellen. Daar heb ik respect voor.
Je hebt waarschijnlijk ook wel opgemerkt, dat er meer gezongen wordt. Een aantal jaren terug zongen we vier keer. Nu vijf keer; soms wel twaalf coupletten, of meer. Het orgelspel is ook langer. Een collectezang (voorspel etc.) duurt soms negen minuten, of tien.
Nu is het niet zo dat als een preek maar lang is, dat de preek dan goed is. Nee. Maar (als je het mij vraagt) mag een preek wel 45 minuten duren. Als de preek maar niet oppervlakkig is!!! Het geloof is uit het gehoor. Het Woord van God zal niet ledig terugkeren. Het Woord zal doen hetgeen God behaagt. Dat is Zijn welbehagen. Door de prediking van het Woord wordt de zegen verspreid van de Heilige Geest!
De Heere bouwt nog Zijn kerk door Woord en Geest. Hij roept jongeren en volwassenen tot bekering en bearbeidt hen tot het eeuwige leven. Hij doet dat doorgaans binnen de bedding van de kerk. Gelukkig als je het Woord lief krijgt. De Heere kan/wil het zegenen.
Vriendelijke groet,
Ds. H. van der Ham
Lees ook: 'De lengte van de kerkdiensten'
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. van der Ham
- Geboortedatum:25-05-1955
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Driebergen-Rijssenburg
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Emeritus predikant
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Bij een preek - of een lezing, college, of iets anders waarbij iemand een monoloog houdt voor een publiek, haken de meeste mensen (waaronder ook ik, vaak, hoe interessant ik het onderwerp soms ook vind) na een half uur af; dat gaat niet om 'de preek' maar om de monoloog. Je kan het dan ook niet met elkaar vergelijken.
Elke predikant dient zich daarvan bewust te zijn en zal rondom dat moment in zijn preek enige redundantie moeten inbouwen.
(redundantie = ruis; d.w.z. niet te veel [nieuwe] informatie geven; even iets herhalen of terugnemen).
Meestal merk je dat als predikant wanneer rondom de 20e minuut het in de kerk begint te "ruisen" vanwege de nieuwe voorraad pepermunt e.a. die aangebroken en rondgedeeld wordt...
Na ca. 22 minuten begint eenvoudigweg de vólgende aandachtscurve, die eveneens zo'n 20 minuten duurt. Kortom: we kunnen veel meer dan we denken. Een preek van (bij mij doorgaans) 2x20=40 minuten kan dus prima.
In bepaalde kringen is/was er rond het redundantie-moment zelfs een tussenzang. Geweldig pedagogisch-didactisch moment om het voorgaande (alvast wat) te verwerken en zich voor te bereiden op het volgende deel, doorgaans de applicatio of toepassing.
Hoewel begrijpelijk, vind ik de vergelijking met een voetbalwedstrijd of film in bovenstaand commentaar (HHK88) een beetje flauw, zeg maar: ronduit afgezaagd en oppervlakkig.
Genoemde voorbeelden zijn immers visuele media (zichtbaar!), terwijl een preek zo goed als honderd procent auditief (hoorbaar) is. Het vraagt heel wat - ook van mij als hoorder - om alleen maar mijn oren te moeten gebruiken en mij op gesproken woorden te moeten concentreren.
Daar is niet zelden wilskracht voor nodig. Dan moet je - en dat vind ik een vereiste! - wel héél beeldend preken!
Zeker de laatste 3 decennia krijgen de visuele media bij jong én oud de meeste aandacht. We zijn visueel verwend en tegelijk auditief ontwend.
Wen er maar aan!
M.F. van Binnendijk (MD)
Daarnaast is meeschrijven ook heel handig. Het helpt om beter de lijnen in de preek te volgen.
Probeer het eens.
Ten tijde van Calvijn bijvoorbeeld had de zang een veel prominentere rol in de eredienst.
Een ieder weet nog wel van die psalmboekjes waar "pauze" in staat. Er werden hele psalmen gezongen, niet zomaar een versje voor en na de preek.
Verder is een tussenzang omdat de aandacht verslapt zou zijn absoluut niet de bedoeling vind ik. De zang en muziek zou een hele prominente plaats moeten hebben, God troont op de lofzangen van Zijn volk. Het is niet zomaar een onderbrekinkje of iets dergelijks.
Dat doe ik ook en aantekeningen maken, door je te trainen actief te luisteren heb je veel meer concentratie.
(Ik heb heel weinig concentratie door ADHD)
Verder ervaar ik ook dat meeschrijven tijdens de dienst heel goed werkt. Evenals het beluisteren van diensten via internet, waarbij je thuis in alle rust mee kunt luisteren, mee kunt schrijven en de pc even op pauze kunt zetten als je dat nodig vindt of iets terug wil luisteren.
Heil en zegen toegewenst!
Ik klaag niet, ik hoop dat echt duidelijk te maken. Want ik ervaar ook wel eens dat ik het na 3 kwartier nog lang niet zat ben. Ook ik vind het soms jammer dat een dominee 'amen' zegt na een preek van ruim 3 kwartier. Vandaag nog ;)
En inderdaad, het voorbeeld van de voetbalwedstrijd is overbekend en een beetje afgezaagd. Het is er niet mee te vergelijken. Bij het kijken van een voetbalwedstrijd (waar ik overigens een schurft aan heb, maar dat terzijde) verwerk je geen informatie. Je kunt bij wijze van spreke je verstand op 0 zetten en kijken, kletsen, juichen etc. Je bent bezig. Bij het luisteren van een preek zit je 'passief' (hopelijk het hart niet!) en luister je intensief naar informatie. Dat doe je niet met je verstand op 0. Het is dus een beetje appels met peren vergelijken en op mij komt het ook een beetje hoogmoedig over.
Maar even zonder dollen: ik zou zeggen, schrijf mee! Voetius schreef in 1664(!) al het volgende:
Vraag: heeft het zin om al luisterende af en toe ter ondersteuning van het geheugen enkele aantekeningen te maken op een lei of een stuk papier?
Antwoord: Verstandige en nuchtere mensen zouden kunnen menen dat dit een dwaze vraag is. Immers, noch aan de mensen die onderwijs volgen in de scholen of die in andere gezelschappen toehoorder zijn, noch aan kooplieden, schippers, en klerken, noch aan mensen die in den vreemde verkeren en die politieke of zakelijke belangen moeten behartigen, is het toch verboden om dat wat ze gezien, gehoord of waargenomen hebben, of om hetgeen ze moetten doen of berichten, op te schrijven bij wijze van geheugensteuntje? Zij handelen slechts in overeenstemming met een bekend gezegde: "Het gehoorde woord vergaat, de geschreven letter blijft".
