Vragen over Genesis

prof. dr. M.J. Paul | 5 reacties | 24-10-2014| 09:16

Ik heb een paar vragen over het christelijk geloof. Ik ben zelf christelijk opgevoed, maar zet nu mijn vraagtekens bij het christelijke geloof. Graag stel ik u een paar vragen m.b.t. evolutie. ?Als eerste: in welke volgorde is volgens u de aarde geschapen? Volgens Gen. 1 worden eerst de planten geschapen en daarna de mens. Volgens Gen. 2 wordt eerst de mens geschapen, daarna de planten. Een wezenlijk verschil lijkt me, als dit de basis moet zijn waarop het geloof gebaseerd wordt. Hoe verklaart u dit verschil in de Bijbel? ?Mijn tweede vraag gaat over de dood. Stel dat de zeven scheppingsperioden kloppen. Hoe kan het dan dat er fossielen worden gevonden van dieren die miljoenen jaren uit zijn? Van mensen worden alleen recente schedels gevonden (156.000 en 160.000 jaar oud). De dood kwam immers na de zondeval, volgens de Bijbel? Ten slotte, als het scheppingsverhaal klopt en elk diersoort is apart geschapen, dan is er weinig (tot geen) genetische variatie in de groep. Hoe kan er dan een sterke populatie uit groeien?

Beste vraagsteller,

De eerste vraag gaat over de relatie tussen Genesis 1 en 2. Zoals de vraag geformuleerd is, staat er inderdaad een tegenstrijdigheid in de volgorde. Maar het is niet zo erg waarschijnlijk dat de auteur van Genesis in zijn zorgvuldig opgebouwde boek dit over het hoofd gezien heeft of zo bedoeld heeft. Genesis 1 is de algemene beschrijving en Genesis 2 ‘zoomt in’ op de schepping van de mens. Het tweede hoofdstuk veronderstelt het eerste.
In 2:5-7 staan zinnen die beschrijven wat er nog niet is (nog geen veldgewas en nog geen regen), om vervolgens aan te geven wat God doet. De beschrijving richt zich op elementen die verder in Genesis 2 en 3 nodig zijn. Er is dus thematische reden voor de beschrijving; die biedt geen chronologische informatie, want die is reeds gegeven in hoofdstuk 1 en wordt nu bekend verondersteld. Er is hier onderscheid tussen de open, niet gecultiveerde vlakte, het veld, waar dieren kunnen grazen, en de akker, het land waarop landbouw mogelijk is op basis van irrigatie en menselijke inspanning.

De uitleggers die (m.i. ten onrechte) uitgaan van twee afzonderlijke scheppingstradities zien in 2:5 een tegenspraak met 1:11-12; daar zou het gewas er al wel zijn en in dit vers nog niet. Diverse vertalingen geven aan dat God de mens schiep toen de planten er nog niet waren. In de volgende vertaling is die tegenspraak er niet: ‘(5) Toen er nog geen veldgewas op de aarde was, en geen akkergewas opgekomen was [dus voor de derde dag], omdat de HEERE God het nog niet had laten regenen op de aarde, en er geen mensen waren om de akker te bebouwen, (6) toen stegen stromen op uit de aarde en drenkten de hele oppervlakte van de aarde [zodat de vegetatie kon opkomen], (7) en de HEERE God vormde de mens, stof van de aardbodem, en blies in zijn neus levensadem, en de mens werd tot een levend wezen.’ Op deze wijze vormt vers 7 een vervolg op de zesde scheppingsdag en is er geen chronologische tegenspraak.?

De tweede vraag betreft de komst van de dood in de wereld. In de vraag staan enige getallen die een exacte datering veronderstellen. Op grond van de bestudering van de dateringsmethoden en de onderlinge verschillen die tussen die methoden bestaan, lijkt het mij goed om daar een vraagteken bij te plaatsen. De zondeval, de klimaatveranderingen en de zondvloed kunnen grote invloed gehad hebben op de uitkomst van de metingen, omdat die onze huidige situatie veronderstellen. Voor meer informatie verwijs ik naar het RATE-onderzoek.

De derde vraag gaat over de schepping van de soorten en de genetische variatie. Hier hangt veel af van de omschrijving ‘soort’. Het Hebreeuwse begrip valt niet samen met de definitie die bij ons in de biologie gehanteerd wordt. Bovendien is ook bij beperktere groepen altijd genetische variatie aanwezig. Zeker wanneer het Bijbelse model gehanteerd wordt dat er ‘verwording’ of ‘degeneratie’ opgetreden is in de loop der eeuwen (denk aan de afname van de leeftijden van de mensen) is het geen probleem om aan te nemen dat de oorspronkelijke soorten een grote mate van genetische variatie kenden. Ook de huidige biologie neemt bijvoorbeeld aan dat allerlei hedendaagse soorten paarden gemeenschappelijke voorouders hebben.

Tot slot nog een algemene overweging. Bij elk soort geloof en ongeloof kunnen vragen gesteld worden. Op zich is het prima om naar antwoorden te zoeken, maar wij mensen zijn zo beperkt dat er nooit op alle vragen een duidelijk antwoord te vinden is. De grootste geleerden hebben aangegeven hoe weinig zij in feite weten. Paulus schrijft aan dat wij door een spiegel in een raadsel zien en slechts ‘ten dele’ kennen. Hij ziet uit naar de toekomst dat hij bij God zal zijn en dan veel meer zal begrijpen. In de tussentijd? Hij weet dat God hem kent, en dat is belangrijker dan het kennen van alle antwoorden op de huidige vragen (1 Kor. 13:12).

Ik neem aan dat de vraagtekens bij het christelijke geloof verder gaan dan de gestelde vragen. De basisvraag is: hoe kunnen wij zekerheid krijgen over dit geloof? Om dat doel te bereiken is vooral een houding van overgave en vertrouwen van belang, evenals het gebed om leiding door Gods Geest. ‘Zie of er bij mij een schadelijke (verkeerde) is en leid mij op de eeuwige weg’ (Ps. 139:24).

M.J. Paul

Dit artikel is beantwoord door

prof. dr. M.J. Paul

• Geboortedatum:
  13-03-1955
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Oegstgeest
• Status:
  Actief

271 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven