Te close met vertrouwenspersoon

dr. J. van der Wal | Geen reacties | 28-08-2014| 10:14

Als je over en weer te close bent geworden met je vertrouwenspersoon en hij of zij meer als een betrokken ouder voor je geworden is (er over en weer echt sprake is van liefde), maar je nog honderdduizend vragen voor hem/haar hebt... ben je dan verplicht om daar samen uit te komen? Of zit er niets anders op dan een andere vertrouwenspersoon te zoeken?

De vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Het minste wat ik kan doen is reageren op wat er staat. Meteen zeg ik erbij dat ik geen zicht heb op wat er concreet speelt en wat het beeld en de beleving van de vertrouwenspersoon is. Laat ik proberen een paar kernvragen voor je te formuleren waar je zelf over kan nadenken en zo wellicht op het spoor zetten van een richting om mee verder te kunnen.

Je zegt spreekt over een “vertrouwenspersoon.” Het woord kan twee betekenissen hebben. Het kan gaan om een professionele vertrouwenspersoon of om iemand uit je omgeving, die je in vertrouwen hebt genomen. Het maakt een groot verschil of je een vertrouwenspersoon bedoelt in de eerste of in de tweede betekenis. Een professionele vertrouwenspersoon werkt binnen duidelijk omschreven kaders (een taakomschrijving) van de organisatie waar hij of zij voor werkt. Zo iemand is er in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor dat er geen grenzen worden overschreden. Al bij het begin van het contact zal zo'n professionele vertrouwenspersoon duidelijk maken wat je wel en niet mag verwachten, dat alleen jouw belang wordt gediend, dat de vertrouwelijkheid is gegarandeerd en dat er geen persoonlijke relatie uit kan voortkomen. Aan jou de vraag of je met zo iemand te maken hebt.

In dat geval kunnen er grofweg twee mogelijkheden zijn. De eerste is dat er inderdaad sprake is van een omgang die in jouw woorden “te close” is en waar sprake is van “liefde over en weer”. Je geeft niet aan waar dat concreet uit blijkt, dus daar kan ik niets over zeggen. Maar hoe het ook zij, er is dan sprake van grensoverschrijding. Er gebeuren dingen die duidelijk niet passen in het contact tussen de professionele vertrouwenspersoon en jou.

De tweede mogelijkheid is, dat je (misschien heel sterk) het gevoel hebt dat het “te close” is en dat er over en weer sprake is van liefde, maar dat dit meer in jouw beleving zit, dan dat het werkelijk zo is. Als er echt sprake is van aantoonbare zaken die grensoverschrijdend zijn (geweest) binnen een relatie met een professionele vertrouwenspersoon, dan zit er maar één ding op en dat is de persoon daarop aanspreken en de leiding van de organisatie daarover informeren. Dit kan echt niet en anderen moeten daartegen worden beschermd. Als het meer zit in het eigen gevoel dan in de feiten, doe je er goed aan om jouw gevoelens en gedachten met de vertrouwenspersoon bespreekbaar te maken en samen te kijken of je weer binnen voor beiden acceptabele kaders verder kan. Openheid is hierin essentieel. Het zou goed zijn als je dit met iemand uit je omgeving bespreekt, die je in deze lastige weg kan steunen.

Als het gaat om een vertrouwenspersoon in de betekenis van een naaste die je in vertrouwen neemt, is het lastiger. In beginsel mag je als naasten verder gaan in het contact dan met een professional. Je mag vriendschap sluiten. Wederkerige steun en afhankelijkheid en liefde zijn binnen ethische grenzen op zich geen probleem. Maar uit jouw vraag blijkt dat je aanvoelt dat het allemaal niet zo zuiver is, al bevat je vraag geen enkele concrete aanwijzing waarom dat zo zou zijn. Probeer dat eens voor jezelf duidelijk te krijgen. Stel jezelf de vraag of je zonder schaamte of reserve geheel open over deze relatie kunt spreken met bijvoorbeeld je ouders of met je partner als je die hebt. Wat zou je wel en niet durven benoemen? Wat maakt dat je niet geheel open durft te zijn? Wat zou de Heere er van vinden? In dit opzicht gaat het ook over grenzen. Niet professioneel, maar ethisch (al kan dat door elkaar lopen). Als er dingen gebeuren die de openheid naar de Heere en naar intieme naasten niet kunnen verdragen, zit er iets niet goed. Dat kan allerlei vormen aannemen, maar nogmaals, je vraag geeft te weinig informatie om daar iets zinnigs over te zeggen.
 
Twee dingen kunnen het extra lastig maken als het gaat om het bespreekbaar maken van het probleem met een naaste die je in vertrouwen hebt genomen. Het eerste is dar er intussen (ongemerkt) een sterke afhankelijkheid gegroeid kan zijn. Dat maakt het heel moeilijk om je vragen op een duidelijke manier aan de orde te stellen. Er kan een ongezonde sfeer zijn ontstaan, waardoor het benoemen van lastige dingen gelijk lijkt te staan aan het ter discussie stellen van de relatie. Die onvrijheid is op zich al een teken dat de relatie niet helemaal gezond is. Het tweede is nog lastiger. Als er sprake is van grensoverschrijding en je gaat dat benoemen, kan dat vergaande consequenties hebben voor jouw positie en die van de ander. Stel bijv. dat de vertrouwenspersoon gehuwd is en intussen tegen jou zegt dat hij of zij verliefd is op je. Als dat wordt benoemd, wordt het voor iedereen erg spannend. Dat kan een enorme druk op je leggen om dingen niet te benoemen, terwijl dat om erger te voorkomen beslist nodig is.

Dit zijn zo wat vragen en gedachten die deze vraag bij me opriepen. Zeker in het laatste geval is mijn dringende advies om je probleem in alle openheid te bespreken met een ander, waarbij je in dat gesprek dieper kan ingaan op de concrete situatie waar jij mee te maken hebt en daarin een weg vinden om hiermee om te gaan.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven