Genetische modificatie
J. Boeijenga | 5 reacties | 18-06-2014| 09:10
Vraag
De Europese Unie staat op het punt om het verbouwen resp. fokken van genetisch gemodificeerde organismen toe te staan. Hoe moet ik omgaan met gewassen en dieren die gemaakt zijn door een mens die zich de rol van Schepper toeëigent?
Antwoord
De mens als Schepper?
Ik weet niet of die mens zich wel de rol van Schepper, zoals wij die zien, wil toe-eigenen. Maar buiten dat: het modificeren van (reeds geschapen) leven is principieel anders dan het zelf ‘scheppen’ van leven. Ik ben er van overtuigd dat alleen God letterlijk uit niets iets kan maken, want dat verstaan we toch onder scheppen. Voor al het andere is immers reeds geschapen materiaal nodig om daar een variant op te maken. De mens is niet in staat om uit dode cellen, moleculen of andere levenloze bouwstenen ‘iets’ te maken dat de kenmerken van leven in zich draagt. Uitgangspunt bij al het gesleutel aan organismen vormt toch altijd nog het levende materiaal.
Daarmee is natuurlijk de zorg rond het modificeren van genen nog niet weggenomen, hooguit iets gerelativeerd. Hoewel een site als Refoweb hooguit enige duiding kan geven, is het niet een orakel dat de wijsheid in pacht heeft, laat staan het laatste woord. Wel het Woord, maar dat geeft geen directe antwoorden op deze hightech-zaken. Daarom blijft het in alle bescheidenheid een poging om in te leven hoe er in de lijn van de Schrift gedacht en gehandeld zou kunnen worden.
Hoeveel ruimte is toegestaan?
We belijden dat alle dingen gebeuren door direct of indirect ingrijpen van onze Schepper, of in elk geval onder Zijn toelating. Hierbij is het voor ons eigenlijk niet te vatten dat Hij zaken toelaat die, voor zover ons inzicht reikt, tegen Zijn Woord en wetten ingaan. Eén van de meest aangrijpende voorbeelden hiervan is misschien wel hetgeen opgetekend staat in het eerste hoofdstuk van het boek Job. Een godvrezende man die geteisterd wordt door rampen en persoonlijke tragedies welke het gevolg zijn van de ruimte die de Heere aan de satan gunt. Zo geeft de Heere aan ons ook een enorme ‘speelruimte’ waarin we de gaven die de Heere ons geeft niet alleen ten goede kunnen gebruiken, maar ook op een verkeerde manier (en dat ook daadwerkelijk veelvuldig doen). Als gevolg van de zondeval gaat de hele schepping onder dat laatste ook bijzonder gebukt. De Bijbel noemt zelfs de vergelijking met een barenswee, bepaald geen kleinigheid.
Kennelijk laat God het toe dat aan Zijn Schepping gesleuteld wordt. Dat wil dus niet automatisch zeggen dat het daarom Zijn instemming heeft.
Hoe onnatuurlijk is genetische modificatie?
Voor zover het in zijn vermogen lag, heeft de mensheid altijd getracht om soorten en rassen door stekken, enten, kruisen etc.. te verbeteren. Ook door (kunst)mest, beregeningsinstallaties, melkrobots, e.d. wordt de productie vergroot. Nu zijn die technieken allemaal nog binnen de grenzen van het ‘natuurlijke’, zoals velen dat noemen. Toch kunnen ook daar vraagtekens bij geplaatst worden: hoe natuurlijk is het om chilisalpeter van de Zuid-Amerikaanse kust te gebruiken voor de Hollandse teelgrond? Of om 24 uur het licht in een kas te laten branden voor een hogere opbrengst? Nog dichterbij: het gebruik van geboorteregulerende methoden/technieken/medicamenten, inzet van (preventieve) middelen zoals antibiotica, homeopathische ‘geneesmiddelen’ (als je gif maar sterk verdund mag je het dan innemen?)... Zomaar wat kanttekeningen bij zaken die velen in onze gezindte als geaccepteerd ervaren. In de Bijbel lezen we van muildieren, ontstaan door een kruising van een paard met een ezel. Dit leverde wel een krachtig dier op, maar dat dier was niet in staat om zich voort te planten. Dit komt toch ook nogal onnatuurlijk over. Ik bedoel hiermee te zeggen: als we het begrip ‘natuurlijk’ als criterium gebruiken om vast te stellen of bepaalde technieken wel geoorloofd zijn, moeten we ons ook breder bezinnen. Als we ‘natuurlijk’ reserveren voor het begrip ‘spontaan in de natuur voorkomend’ dan is duidelijk dat opzettelijke, door menselijke technieken veroorzaakte genetische modificatie niet natuurlijk is. Maar is het daarom per definitie slecht?
Is genetische modificatie (altijd) slecht?
Er worden g.m.-technieken gebruikt om de opbrengst van gewassen te verhogen. Met name in de derde wereld lijkt dat een oplossing voor de voedselschaarste. Door de toenemende wereldbevolking wordt er een steeds groter beroep gedaan op de voedselproducerende sector. Ook wordt genetische modificatie ingezet om daarmee de weerstand van bepaalde gewassen tegen ziektes te verhogen, zodat er minder schadelijke bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Deze argumenten zijn tot op zekere hoogte wel redelijk. Inmiddels is het gelukt om bepaalde bacteriën lichaamseigen insuline te laten maken. Dat is een uitkomst voor die patiënten met diabetes die allergisch waren voor de gangbare (varkens)insuline. Problemen zijn er echter ook: in de natuur zal er vroeg of laat toch vermenging van de rassen optreden, waardoor er misschien bijvoorbeeld bestrijdingsmiddelresistent onkruid zal ontstaan. Ook komen er specifieke gewassen op de markt waarop de GenTech-firma patent heeft gekregen. Dat druist natuurlijk in tegen de belijdenis dat de aarde en wat daarop leeft het exclusieve eigendom des Heeren is. De manier waarop levend dierlijk en vooral menselijk materiaal verkregen wordt is niet zelden omstreden, zeker als hiervoor het gebruik van foetussen wordt gelegitimeerd.
Conclusie
Er is niet een éénduidige conclusie te trekken. Ik besef dat bovenstaande overwegingen maar een aanzet van een antwoord vormen. De mens is, ook in het geval van genetische modificatie, geen schepper. Of wij ook gebruik mogen maken van genetisch gemodificeerde organismen ligt nogal persoonlijk en is ook per geval verschillend. Een gezonde dosis argwaan is hier op zijn plaats. Wat is het doel, via welke weg wordt dit bereikt, zijn er alternatieven? In de vraag wordt de Europese Unie genoemd. Duidelijk is dat diezelfde EU sterke restricties heeft opgesteld rond de uitvoering van genetische modificatie. Zo is het reproductief klonen van mensen verboden.
Johan Boeijenga
Dit artikel is beantwoord door
J. Boeijenga
- Geboortedatum:26-05-1958
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Nunspeet
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Sedationist in ziekenhuis St. Jansdal
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Dan ben je bijvoorbeeld tegen paprika's of tomaten (en de rest van de 99% van de producten als het niet 100% is) die in de supermarkt ligt..
Dan moet je haast naar (oud) Amish taferelen gaan door zelf groente te kweken als je dat allemaal niet wil.
Verder vind ik dat Johan Boeijenga een zeer goede uitleg geeft.. en gelijk heeft dat er is niet een éénduidige conclusie te trekken is.
"Ook komen er specifieke gewassen op de markt waarop de GenTech-firma patent heeft gekregen. Dat druist natuurlijk in tegen de belijdenis dat de aarde en wat daarop leeft het exclusieve eigendom des Heeren is."
Ik ben zelf veredelaar van beroep. Op vrijwel alle bloemen en planten rust kwekersrecht (patent). Deze mag je zonder toestemming van de rechthebbende alleen vermeerderen voor eigen gebruik. Zonder kwekersrecht ( licentieinkomsten) kunnen wij niet bestaan.
Het is goed om kritisch te zijn op genetische modificatie. Maar hierbij is wel kennis vereist van wat het nou werkelijk inhoudt. Uiteindelijk is genetische modificatie niets anders dan gewoon spelen met chemische reacties. Als je bijvoorbeeld pannenkoeken gaat bakken speel je ook met chemische reacties.
Ik deel de conclusie dat genetische modificatie uiteindelijk per geval apart bekeken en beoordeeld dient te worden. Terecht zijn er ook vele wettelijke regels en limitaties op gelegd.
Iets genetisch gemodificeerd scheppen is nog steeds iets uit het niets scheppen. Daarom ben ik hier fel op tegen! Wij als mensen moeten niet in de rol van onze Heere kruipen, dit resulteert in ketterij.
Daarom ben ik er van overtuigd dat we terug moeten naar een meer zelfvoorzienende samenleving, waarin minder uit de fabriek komt en meer uit de appelgaard van de landbouw als nationaal product.
Al klinkt het wel euforisch om een schaap te kunnen kweken met twee hoofden als men daar een gedachte bij legt, hoewel dit natuurlijk absolute tovenarij is wat wij hier in onze Lage Landen ten strengste moeten verbieden.
Groeten,
G. Vragender
Niemand heeft het hier over een schaap met twee hoofden.
Als jij terug wilt naar een zelfvoorzienende samenleving (zoiets als de jaren twintig?), dan kun je dat vandaag al doen.
Het antwoord van de deskundige was heel genuanceerd.
Je zegt, dat genetische modificatie nog steeds iets uit het niets scheppen is.
Genetische veranderingen zijn aan de orde van de dag, zonder enige vorm van menselijk ingrijpen.
Dat zou betekenen dat de vrije natuur ook iets uit het niet schept.
Ik ben het met je eens, dat de mens niet proberen op de plaats van God te staan.
Maar niet iedereen zal daar een zelfde conclusie uit trekken.
