Rouw in de kerk brengen
Ds. J. van Rossem | Geen reacties | 15-11-2004| 00:00
Vraag
Wat betekent eigenlijk de rouw in de kerk brengen? Is dit een oud gebruik of wordt dit nog steeds zo gedaan? Zo ja, hoe gaat dit dan precies in zijn werk?
Antwoord
Het gebruik van de rouw in de kerk brengen heeft waarschijnlijk oude wortels. Al bij het begin van het christendom was het de gewoonte om aanzienlijke personen in de kerk te begraven. We weten dat keizer Constatijn de Grote in de door hem gestichte Apostelkerk te Constantinopel begraven wilde worden. Daarna kwam de gewoonte op dat velen dat velen in een heiligdom begraven wilden worden, om te rusten naast de martelaren. Dit ging gepaard ten koste van aanzienlijke sommen geld en was eigenlijk alleen bestemd voor rijken en aanzienlijken. Ook na de reformatie werd de gewoonte om de doden in de kerk te begraven voortgezet, ondanks verschillende synodale besluiten die dit wilden verhinderen. Om die reden kan men nog in bijna alle oude protestantse kerken graven, praalgraven, wapenschilden en pompeuze grafmonumenten aantreffen. Tot laat in de negentiende eeuw heeft deze gewoonte plaats gevonden.
Wanneer nu evenwel de familie van de overledene, ook wanneer de dode niet in de kerk kwam te rusten, op een bepaalde zondag na de begrafenis ter kerke ging en aankondigde dat men de “rouw in de kerk wilde brengen”, wordt dit wel beschouwd als een overblijfsel van de Roomse gewoonte om in de parochiekerk voor elke persoon die begraven werd een zogenoemde dodenmis voor de zielenrust van de overledene op te dragen. Toen de Reformatie dit verbood, als, terecht een gevolg van het bijgeloof van het pausdom, ervoer men eigenlijk hier een leegte die opgevuld werd door de “rouw in de kerk te brengen.” De familie gaat dan gezamenlijk naar de kerk en krijgt vaak een aparte plaats, meestal voorin de kerk. Men gaat dan naar de kerk om als familie het verdriet over de overledene voor Gods aangezicht neer te leggen, waarbij men eigenlijk ook de gemeente vraagt om mee te leven met hun verdriet en mee te vragen om de kracht des Heeren.
Uiteraard is dit gebruik niet bedoeld als vervanging van het roomse gebruik om te bidden voor de zielenrust van de overledene, opdat de overledene kortere tijd in het vagevuur zou blijven. In ieder geval zal de voorganger, als de rouw in de kerk gebracht wordt, in het gebed en soms ook in de tekstkeuze voor de preek, zich richten, in woorden van vermaning en vertroosting, tot de nabestaanden van de overledene en zo niet alleen de familie, maar ook de gemeente bepalen bij de ernst van de roepstem die van elk sterven uitgaat
In sommige dorpen is deze (goede) gewoonte nog gebleven. In de meeste steden vaak niet meer Jammer! Zelfs onkerkelijke families vroegen een dominee de begrafenis te leiden van een familielid en kwam daarbij naar de kerk om daar de rouw in de kerk te brengen. Daar is niets op tegen. Integendeel, het is voor de prediker een van de Heere gegeven gelegenheid om de mensen aan te zeggen dat er bij de dood eeuwige beslissingen vallen, of naar de verlorenheid, of naar de zaligheid. Zelf laten we vaak bij de aanvang van een dienst, waar een bedroefde familie de rouw in Gods huis brengt, Psalm 103: 8 en 9 zingen.
Deze oude gewoonte vinden we positief en daarom willen we pleiten voor herstel van dit gebruik, daar waar het niet meer gebeurt. Een en ander is voor ons het bewijs van het feit dat men de dood wil verbannen uit de samenleving en daarmee ook de vragen rondom het sterven. Volgens Gods Woord dient de gemeente een grote familie te zijn waar men met elkaar meeleeft in smart en vreugde En we lezen in 1 Korinthe 12:26: Als één lid lijdt, lijden alle leden mede. En we lezen in Romeinen 12:15: Verblijdt u met de blijden, en weent met de wenenden. Bovendien bid ik dat het jou en mij zal gelden, als voor ons de rouw in de kerk wordt gebracht, er gezegd mag worden: hij of zij heeft een goede ruil bij de dood mogen doen. Wanneer zal dat zijn? Als we met de dood mochten klaar komen. En klaar komen met de dood is klaar komen met de schuld. Kun jij sterven? De Heere geve het!
Ik wens je Gods zegen toe, ds. J. van Rossem
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J. van Rossem
- Geboortedatum:04-03-1945
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Status:Inactief
