Speciale diensten voor gehandicapten

Ds. J.J. van Holten | 5 reacties | 16-11-2012| 17:05

Waarom zouden er speciale diensten voor gehandicapten (moeten) worden gehouden? En waarom gebeuren deze op zaterdag (bijv. van Helpende Handen)? Er zijn ook kerken, waar ze dit gewoon op zondag doen. Wat heeft de voorkeur en waarom? En in hoeverre behoren kerkdiensten en andere kerkelijke activiteiten te worden aangepast aan niveau en/of belevingswereld van gehandicapten? Zij leven toch in dezelfde wereld en dienen op dezelfde manier bekeerd te worden? Waarom zou je dan kerkelijke activiteiten moeten aanpassen? Hoevelen jongeren (en ook ouderen) gaan niet naar de kerk zonder er ook maar iets van te begrijpen?

In grote lijnen ben ik het eens met de opmerkingen die je maakt ten aanzien van de plaats van de gehandicapte in de gemeente. Uit je verhaal begrijp ik dat je vooral doelt op de verstandelijk beperkte medemens. Daarnaast zijn er natuurlijk ook de lichamelijk gehandicapten en niet te vergeten de grote groep meervoudig gehandicapten.
 
Ik denk dat je vraag/opmerking twee kanten heeft.

1: Juist de christelijke gemeente heeft de taak om te zien naar het mindere en het onvolmaakte. Niet in het minst doordat we geloven in de toekomstige volmaaktheid. Gemeente als lichaam van Christus (1 Kor 12). Daar horen alle leden bij. Ook diegenen die op bepaalde gebieden hun beperkingen hebben.

Visie op de gehandicapte in de christelijke gemeente moet daarom worden bepaald door de doop. Dat maakt ons tegelijk duidelijk dat wij allemaal onze zwakheden, tekorten en onvolmaaktheden hebben. De gehandicapte heeft alleen al een taak door er te mogen/moeten zijn  in de gemeente, ook al kan hij of zij helemaal niets. Ze horen er gewoon bij omdat God hen erbij rekent. Verstandelijk gehandicapten zijn het geweten van de christelijke gemeente. We dragen gezamenlijk schuld aan de gebrokenheid van deze wereld. Als er een probleem is met gehandicapten dat is dat gelijk ons aller probleem.

Kinderlijke geloofsbeleving kan wel degelijk heel diep zijn. Met verdriet, lijden, vreugde, vertrouwen enz. enz. Heel vaak is het moeilijk om die beleving ook te peilen vanwege beperkte communicatie. Daarnaast is er ook vaak bij verstandelijk gehandicapten een beschamende openheid en spontaniteit in de dingen van het geloof.

Het is de vraag of we deze groep mensen met een verstandelijke beperking ook altijd apart moeten behandelen (aangepaste diensten, catechese enz. enz.). We moeten enerzijds afdalen tot hun niveau maar aan de andere kant er ook voor zorgen dat ze daardoor niet een aparte groep naast de gemeente worden. Het verdient aanbeveling de 'aangepaste' diensten in de reguliere erediensten van de gemeente  te laten plaatsvinden. Ik pleit er dus voor dat de gehandicapte medemens een plekje krijgt in onze gewone zondagse erediensten.
 
2: Er is echter ook een andere kant.

We moeten daarmee het handicap en de beperking die iemand heeft niet negeren. We zijn ook geroepen waar nodig en mogelijk ons naar hen toe te buigen en hen op hun niveau te benaderen. Onderwijs aan de leden van de gemeente is een opdracht van Christus zelf (zendingsbevel). Daarvan mogen we mensen met een verstandelijke beperking niet uitsluiten. Daarom is het aan te bevelen aangepaste catechese aan te bieden of te faciliteren voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook al komt daar ook onmiddellijk het probleem aan de oppervlakte dat er vaak grote verschillen zijn in niveau. Dat wordt nog versterkt omdat er vaak ook nog verschillen zijn in communicatiemogelijkheden en er vaak sprake is van normafwijkend of normoverschrijdend gedrag.

Het IQ is niet beslissend voor het geloof. Diverse Bijbelteksten, met name uit de mond van Jezus zelf, wijzen daarop. Het gaat om de kennis van God naar ieders gaven. In de catechese, maar ook in erediensten waar veel gehandicapten zijn zullen we ons moeten toebuigen naar het niveau van de verstandelijk gehandicapte, zowel naar de vorm als naar de inhoud.
 
Ik hoop dat ik je hiermee wat zaken heb aangereikt waarmee je verder kunt denken over de aangestipte problematiek.
 
Vriendelijke groet,
Ds. J. J. van Holten, Bergambacht

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.J. van Holten

• Geboortedatum:
  22-12-1956
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  IJsselstein
• Status:
  Inactief

126 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven