Kinderen op Facebook
Dr. E. van Garderen | 18 reacties | 06-11-2012| 16:56
Vraag
Wat moet je als ouders zeggen als één van de kinderen vraagt of hij een Facebookaccount aan mag maken? Is dit verantwoord? Is het bijna hetzelfde als hotmail of zit daar nog wel verschil in? Een moeder.
Antwoord
Beste vraagstelster,
U vraagt zich af of het verstandig is uw kind toestemming te geven om een Facebookaccount aan te maken. U snijdt met uw vraag een onderwerp aan waar ongetwijfeld veel ouders op dit moment mee te maken hebben, binnenkort mee te maken zullen krijgen of die op deze vraag voor zichzelf al een antwoord hebben gegeven. Op deze vraag is in mijn ogen geen eenduidig antwoord te geven en in principe kunnen in dit geval meerdere antwoorden van toepassing zijn, afhankelijk van de manier waarop u en uw kinderen met elkaar omgaan en de wijze waarop u, bijvoorbeeld als christen, nieuwe ontwikkelingen binnen onze maatschappij tegemoet treedt. In mijn antwoord wil ik een aantal overwegingen de revue laten passeren en deze overwegingen kunt u misschien gebruiken bij het bepalen van uw eigen standpunt. Gezien het onderwerp van de vraag, nodig ik vooral ook de bezoekers van Refoweb uit om hun antwoorden op de vraag te geven in de vorm van reacties, zodat we met elkaar hopelijk een genuanceerd totaalantwoord kunnen geven.
De zogenaamde "sociale media" als Hyves en Facebook zijn als een epidemie over ons gekomen. Het is een grote uitzondering als je iemand tegenkomt die geen lid is geworden van een dergelijke communitysite, om maar eens een internetterm te gebruiken. Vanuit sociologisch oogpunt is dit een heel interessant fenomeen en de vraag dient zich aan waarom deze sites zo populair geworden zijn in een recordtempo. Het antwoord op deze vraag ligt voor de hand: deze sites voorzien in onze sociale behoefte om onderdeel te zijn van een groep en de conclusie lijkt gerechtvaardigd dat we in onze huidige maatschappij blijkbaar moeite hebben om een groepsgevoel te creëren door middel van een directe communicatie, buiten cyberspace om. Misschien dat het de bezoekers van Refoweb aanspreekt als ik stel dat er mogelijk een verband is tussen de massale ontkerkelijking in Nederland en de opkomst van dergelijke communitysites. Immers, in vroeger tijden was het vooral de kerk en de kerkelijke gemeente die een belangrijke sociale betekenis hadden binnen een gemeenschap. Door de ontkerkelijking is de sociale rol van de kerk en haar gemeente voor heel veel Nederlanders weggevallen en door de gelijktijdige individualisering van onze maatschappij wenden velen zich tot de nogal kunstmatige contactvorm, die door sites als Facebook en Hyves geboden wordt. Ik spreek hiermee trouwens geen waardeoordeel uit over een dergelijke ontwikkeling. Het is een fenomeen dat bij onze tijdsgeest past en het is in mijn ogen niet verstandig om dit te ontkennen of om ons daar heel erg tegen af te zetten. Om voor u de "kou uit de lucht te halen", wil ik in dit verband opmerken dat Refoweb eigenlijk ook beschouwd kan worden als een communitysite, die aan christenen een gewaardeerd platform biedt voor de uitwisseling van onze gedachten en meningen.
Er zijn christenen die zich principieel verzetten tegen de communitysites, omdat deze onbijbels zouden zijn en dus een bedreiging vormen. Zo'n zienswijze wordt door mij niet onderschreven. Ik huldig het standpunt dat wij als christenen in een maatschappij leven die aan dynamische veranderingen onderhevig is, waarbij deze dynamiek op bijbelse gronden een scala aan uitdagingen biedt voor christenen. Als christen zie ik dan ook geen principieel geloofsinhoudelijk argument om een Facebookaccount of een Hyvesaccount af te wijzen. Er zijn wat dat betreft argumenten te bedenken om als christen juist wel een account bij zo'n communitysite te nemen. Immers, dergelijke sites bieden ons de mogelijkheid om gemakkelijk met elders wonende christenen in contact te komen, waardoor we bijvoorbeeld op deze wijze met elkaar de nodige bruggen zouden kunnen bouwen. Waarom zouden we dergelijke sites niet inzetten voor Gods glorie?
Als er dan volgens mij geen geloofsinhoudelijke belemmeringen zijn om uw kind een Facebookaccount toe te staan, welke overige overwegingen zijn dan relevant om tot een beslissing hierover te komen? In mijn ogen zijn hier vooral opvoedkundige overwegingen van belang, die ik hier kort puntsgewijs wil aanstippen zonder de pretentie te hebben hierin compleet te zijn:
-Schat u in dat uw kind het account op een goede manier zal gaan gebruiken?
-Acht u uw kind voldoende weerbaar om zich te kunnen beschermen tegen mogelijke verkeerde contacten op de site? Weeg het antwoord op deze vraag zorgvuldig en neem hierbij ook in overweging dat uw kind in het dagelijkse, echte leven ook tegen verkeerde contacten kan aanlopen.
-Voegt een account toe aan een positieve ontwikkeling van uw kind? Realiseert u zich dat het ontzeggen van een account het gevaar met zich meebrengt dat u uw kind hierdoor marginaliseert en, vooral bij jongere kinderen, buiten de groep plaatst.
-Bent u in staat om uw kind duidelijk te maken dat op het internet dezelfde omgangsvormen en fatsoensnormen horen te gelden als in het echte leven? Dit is voor mij een punt van zorg, omdat ik me niet aan de indruk kan onttrekken dat er zich in het algemeen nog een "internetmoraal" hoort te ontwikkelen. Ik bedoel hiermee dat we ons moeten realiseren dat elke uitspraak die we doen een bepaalde inhoud en een bepaalde vorm heeft. Er wordt in mijn beleving nogal eens weinig rekening gehouden met de vorm, de wijze waarop de boodschap wordt geformuleerd, waardoor de boodschap onnodig grievend kan overkomen. Laten we bij dit specifieke punt ook vooral hand in eigen boezem durven te steken, want mij schieten meerdere discussies op Refoweb te binnen die qua vorm respectloos en soms regelrecht onfatsoenlijk verliepen, terwijl het onderwerp/de inhoud op zich de moeite waard was.
-Het gedrag van uw kind op internet dient transparant te zijn en als ouder moet u zich (steekproefsgewijs) op de hoogte kunnen stellen van het internetgedrag van uw kind. Zolang kinderen nog niet volwassen zijn en de ouders dus mede verantwoordelijkheid dragen voor het gedrag van hun kinderen, vind ik dat ouders toegang moeten kunnen hebben tot het account van hun kind om vast te kunnen stellen of deze zich wel aan de afgesproken spelregels houdt. Als u over het gedrag van uw kind dan toch wat aan te merken hebt, dan bent u in staat om uw kind vervolgens weer op een constructieve manier de goede weg te wijzen. Mochten de ouders geen toegang kunnen krijgen tot dat account, dan is dit een heel valide reden om af te zien van een account of om het account te beëindigen.
-Ik nodig de lezers van Refoweb uit om hier dmv. reacties extra punten aan toe te voegen.
In uw vraag refereert u nog even aan hotmail. Hotmail, later opgevolgd door Live, voorziet alleen in een (gratis) e-mailaccount en vormt geen communitysite. Tenslotte zult u zich misschien afvragen of ik een Facebook of Hyves account heb. Nee dus! De reden hiervoor is dat ik er de voorkeur aan geef om mensen persoonlijk te spreken en in de ogen te kunnen kijken en dat lukt (nog) niet bij Facebook of Hyves.
Met vriendelijke groet,
Evert van Garderen
Dit artikel is beantwoord door
Dr. E. van Garderen
- Geboortedatum:22-07-1960
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Deventer
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
dierenarts, specialist pathologieDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Geen idee natuurlijk hoe oud uw kind is, maar de minimumleeftijd om je aan te kunnen melden is 13 jaar. Al is dat natuurlijk makkelijk te omzeilen door een verkeerde leeftijd in te vullen...
- Allicht pestgedrag door andere kinderen ("Haha, jouw moeder volgt jou op Facebook!")
- Het zal de ouders-kind-band verslechteren: het kind wordt geen vertrouwen geschonken.
Mijn tips zijn: ga het gesprek aan kom erachter waarom het kind graag Facebook wil; wat hij/zij ervan verwacht; vraag naar wat hij/zij ermee zou willen doen; benadruk privacy-mogelijkheden (Facebookprofielen zijn prima af te schermen voor mensen die je niet kent) en durf het kind ook te vertrouwen; ruimte te geven en los te laten. Dat is een belangrijk proces!
Wat mij vaak stoort is dat mensen die afwijzend reageren zelf nooit iets met social media hebben gedaan. Ds. Tuinier wist het vorige week in het RD nog bonter te maken door te stellen dat het 'het ambt onwaardig' zou zijn. Daar denken een aantal van zijn Gergem-collega's (die ik als vriend heb) dan kennelijk anders over..
Een paar overwegingen:
-Social media zijn een NIEUWE vorm van communicatie. Niet perse beter of slechter. Dan zou je een telefoon ook kunnen afwijzen met het argument dat je mensen liever zelf ontmoet, toch?
- Mijn ervaring is dat ik op de hoogte blijf van het reilen en zeilen van veel meer mensen dan normaal, bijvoorbeeld neven en nichten maar ook goede vrienden in het (verre) buitenland.
- Is dat altijd relevant? Nee. Nou en?
- Voor pubers if het niet toestaan van een Faceb00k-account een serieuze sociale belemmering aan het worden, omdat de kans groot is dat ze een van de zeer weinige in de klas zijn.
- Is het schadelijk? Dat kan. Hét grote nadeel dat wij hebben ervaren met Facebook is dat ruzies etc. die in 'onze' tijd op school bleven ook na schooltijd en in het weekend kunnen blijven dooretteren. Sta daarom niet toe dat de laptop of telefoon meegaat naar de slaapkamer!
- Stel als voorwaarde dat je vriend met je eigen kind wilt zijn. Dan houd je een oogje in het zeil, en ontdek je als ouder tegelijkertijd de voors en tegens van social media. En ga niet teveel reageren via Facebook op zijn/haar berichten, want dat wekt hoongelach van vrienden/vriendinnetjes op..
Social media is wat mij betreft nog steeds zo nieuw dat gedragsregels zich als het ware nog verder moeten ontwikkelen. Ik vind dat opinieleiders die tegen het gebruik van social media zijn zich terdege moeten beseffen dat ze er dus bewust voor kiezen niet te helpen deze gedragsregels te ontdekken en ontwikkelen!
Tenslotte: niet meedoen aan social media het is vechten tegen de bierkaai. Social media is er allang, en zoals met legio andere zaken: je kunt het goed maar ook slecht gebruiken. Maar het potentiële slechte gebruik kan in mijn ogen nooit de reden van afwijzing zijn. Wie heeft er uit principe geen telefoonaansluiting omdat er ook sekslijnen gebeld kunnen worden? Niemand toch?
Ik zou graag willen participeren in een meer open discussie hierover, omdat ik van mening ben dat de gereformeerde gezindte het risico loopt met een op oneigenlijke gronden afwijzende reactie opieuw achter de feiten aan gaat lopen. Zoals ook met hyves, internet, DVD, noem maar op. Allemaal standpunten die allang zijn achterhaald.
Eventueel is mijn mailadres bij de redactie bekend..
Het is heerlijk om er vrij van te zijn. Maar dat is mijn mening.
Maar het geeft wel aan dat je zaken goed moet (blijven) bespreken met je opgroeiende kind, zoals je alle zaken met hen bespreekt. Druk hen op het hart dat ze vreemde zaken eerlijk bij jullie, de ouders, melden zodat jullie samen een goede aanpak kunnen bepalen. Zelf lid worden zodat je weet wat er allemaal kan en gebeurt lijkt me zelf ook wijs, zelfs als je geen 'vriend' wordt van je kind. Hoe wil je immers je kind bijstaan als je zelf niets weet van bijvoorbeeld de privacy-instellingen.
Goed, dat is gezegd. Ik ben een groot fan van facebook, het is voor mij in het buitenland de uitgelezen manier om in contact te blijven met mijn vrienden, familie en oud-collega's in Nederland en het buitenland. Ik zou het niet meer willen missen. Dus als je het mij vraagt: Doen!
Nu is het wel zaak dat je je een paar dingen bedenkt. Facebook verdient geld met advertenties. Het is in principe dus een marketingbedrijf. En dat staat per definitie op gespannen moet met je privacy. Bedenk je dus goed dat wat je op facebook zet je volledig uit handen geeft. Je kunt (en moet) wel je profiel zo instellen dat alleen je vrienden het kunnen zien, maar het staat altijd ergens op een server van Facebook zelf en daar krijg je het nooit meer weg. Mocht Facebook in de toekomst haar gebruiksvoorwaarden wijzigen, dan kun je daar niets aan doen. Denk dus goed na voordat je een foto of iets dergelijks plaatst. Adresgegevens en telefoonnummers moet je sowieso nooit, NOOIT! via facebook verspreiden, zelfs niet via een privébericht.
Mijn antwoord is dus: ja, doen, maar verdiep je er een beetje in zodat je (kind) geen hele gekke dingen doet zoals dat ProjectX in Haren.
Goede aanvulling, zeker als het gaat over privacy-instellingen. Dat is typisch een onderwerp dat inderdaad heel belangrijk is, maar dat je pas gaat begrijpen als je er mee gewerkt hebt. Ik merk aan mezelf dat ik door een tijdje met Facebook te werken als het ware een automatisme heb ontwikkeld dat ik bij praktisch ieder bericht dat ik plaats mezelf eerst afvraag wie het allemaal mag weten.
Ik zie op mijn tijdlijn heel veel 'likes' van mensen die Heineken, Aldi, Knorr of weet ik wat dan ook. Volgens mij weten heel veel mensen dus niet dat je vrij eenvoudig kunt instellen wie dit soort berichten mag ontvangen (bijvoorbeeld alleen vrienden, of helemaal niemand, nog beter in dit geval). Ik zou willen dat dit soort 'likes' van mijn tijdlijn verdwenen waren ;-)
Wist je dat kinderen doorgaans veel handiger blijken te zijn met dit soort privacy-instellingen dan hun ouders? Omdat ze als het ware met het besef opgroeien wie hun berichten zou kunnen lezen. Een andere reden waarom ik niet zo goed tegen de badinerende toon van volwassenen kan over dit soort nieuwe internet-ontwikkelingen.
Zoals je terecht opmerkt verdient Facebook zijn geld met advertenties. Daarom even de volgende uitsmijter:
'If it is for free, you are not the customer. You are the product being sold.'
Verder is er wel een hoop in te stellen over de berichten die je wel of niet te zien kreeg. Het was een zegen toen ik ontdekte hoe je al die verdraaide boerderij-spelletjesverzoeken in 1 keer kon verbergen ipv elke keer los per berichtje. Die games op/via facebook: niet aan beginnen. Trouwens, met het bedrijf achter die spelletjes (Zynga) gaat het helemaal niet goed. Met facebook zelf trouwens ook niet sinds ze de beursgang hebben gemaakt, dus best kans dat we binnenkort allemaal op Google+ zitten (of daar weer vragen over insturen aan het panel, want ook Google+ is gratis, dus heeft dezelfde privacybezwaren als Facebook :-) )
Al met al is Facebook met goed toe- en inzicht, heldere afspraken en gezonde betrokkenheid van de ouders een geweldig communicatiemiddel dat niemand eigenlijk moet worden ontzegd. Het grootste risico is dat je kids echt en toch gaan spellen als 'egt' en 'tog'. Dat moet natuurlijk te vuur en te zwaard worden bestreden! :-)
Aanrader voor iedereen om het te lezen en te herlezen!
Ik moet eerlijk zeggen dat ik me er niet zo heel erg druk om maak, maar eigenlijk is alles wat je buiten eigen beheer (dus je eigen server) doet, gevoelig voor privacy-schending. Het is een kwestie van met hoeveel potentiële gaatjes in je privacy je kunt leven...
Ik denkt dat je houding op zich heel gezond is, zeker als je kind een leuke vriendenkring heeft en niet gepest wordt.
Maar toch zou ik er voor kiezen een oogje in het zeil te houden, juist om wat Mortlach aangaf. Je hoeft er niet bovenop te zitten door alles te willen lezen en volgen, maar alleen al de transparantie dat je kind weet dat je af en toe meekijkt is wellicht al genoeg. Omdat Facebook zo populair is trekt het ook de verkeerde personen en bedrijven aan.
Om een voorbeeld te geven uit eigen ervaring: op een gegeven moment stond er in mijn Facebook-tijdlijn een soort van IQ test. Altijd leuk natuurlijk, dus klikte ik erop, waarna ik op een verzorgd uitziende pagina kwam waar ik wat gegevens zoals mijn mobiele nummer moest doorgeven.
Daarvan word ik altijd achterdochtig en dat bleek ook wel, want in de kleine lettertjes stond dat het een betaalde SMS dienst was die €5,- per week kostte!
Dit soort dingen komen je kinderen ook op Facebook tegen. Alleen al het feit dat je er zelf kennis van hebt dat het gebeurt is volgens mij heel belangrijk.
Deze truc is ons een jaar of vijf geleden overkomen. Niet via facebook, maar gewoon op een of andere site. Gelukkig hadden we een prepaid kaart. Heb toen gelijk via een site de mobiele nummers voor zulk soort grappen geblokkeerd. Ga k gelijk weer doen, want alle nummers zijn inmiddels veranderd.
