Een of de zaaier
drs. L. B. C. Boot | 1 reactie | 08-10-2012| 08:56
Vraag
Beste HSV-commissie. Bij het exegetiseren van Markus viel mij op dat de HSV, net als vele andere vertalingen, ervoor heeft gekozen om Markus 4:3, evenals de synoptische teksten, te vertalen met "een zaaier". Het gaat dan om het Grieks "ho speiroon" (getranscribeerd). Echter, is het niet zo dat wanneer een participium wordt vooraf gegaan door een lidwoord, zoals hier en in de andere synoptici het geval is, het ten principale een titel aanduidt en dus vertaald dient te worden als "de zaaier"? Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor "Johannes ho baptidzoon" (Johannes de doper) in Markus 1:4. Dit is een andere variant, niet gebaseerd op de TR en dus niet van toepassing op de HSV, maar ik wilde het toch even illustreren als voorbeeld.
Antwoord
Beste vraagsteller,
Hartelijk bedankt voor uw vraag. Het substantiveren van het participium komt veelvuldig in het klassiek Grieks voor. Daarop vormt het NT ook zeker geen uitzondering. In het Nederlands is dit echter minder gangbaar. In de Statenvertaling zien we daarom allerlei gangbare varianten om dit probleem goed op te lossen. In de Zaligsprekingen wordt regelmatig gekozen voor een bijzin: in vs. Matth. 5: 4 vertaalt men "penthountes" met "die treuren", in vs. 10 "dediogmenoi" met "die vervolgd worden" etc.
Een kleine vergelijking levert op dat het bepaald lidwoord in Matth. 13:24 ontbreekt, wel is het participium weer gebruikt, waarbij in de Griekse handschriften te zien valt dat "speironti" voorkomt naast "speiranti". De vertaling is conform de gebruikelijke aanpak: aan een mens, die goed zaad zaaide in de akker.
Ik zou in de interpretatie kiezen voor het opvullen van de leemte in Markus 4:3 de persoon/mens die. Dat doet de SV ook: een zaaier ging uit of: een persoon die zaaide ging uit. Bij Johannes ho baptizon zou men ook kunnen vertalen: Johannes die doopte.
Met andere woorden: er is hier sprake van een zeer gebruikelijk probleem. Het bepaald lidwoord moet men hier dan ook zeker niet overbelichten.
Hartelijke groeten,
Ds. L. B. C. Boot
Ps. Als u prijs stelt op anonimiteit kan ik begrijpen dat u uw vraag via dit medium stelt. De moderators moeten dan maar afwegen of de vraag en de beantwoording een plaats in de rubriek "Vragen" verdient. Voordeel is dat dit de manier waarop de Stichting HSV met vragen omgaat transparant en voor ieder inzichtelijk maakt.
Dit artikel is beantwoord door
drs. L. B. C. Boot
- Geboortedatum:21-10-1969
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
* Emeritus predikant
* Bestuursondersteuner van de Stichting Herziening Statenvertaling
* Adviseur Herziene Statenvertaling bij Uitgeversgroep Jongbloed B.V. in Heerenveen