Christenen en wetenschap
Dr. E. van Garderen | 33 reacties | 03-08-2012| 09:59
Vraag
Regelmatig kom ik christenen tegen die zich met hand en tand verzetten tegen de wetenschap. Ze laten zich leiden door mensen die zeggen dat ze de Waarheid rechtstreeks van God vernemen en kritische vragen worden afgedaan als duivels of menselijke zondige gedachten. Hoe komt het dat bij sommige gelovigen en leiders van gelovigen het gezonde verstand is verdwenen of lijkt te verdwijnen?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Je hebt je vraag waarschijnlijk nogal scherp geformuleerd om zo duidelijk mogelijk te zijn, maar hierdoor verliest je vraag enige nuance. Ik kan dan ook niet volmondig bevestigen dat je gelijk hebt met de stelling dat christenen of hun vertegenwoordigers zich met hand en tand verzetten tegen de wetenschap, maar ik voel wel welke richting je op wilt. De wetenschap is een erg breed begrip en laten we het eerst met elkaar eens proberen te worden over de vormen van wetenschap waar christenen zich tegen zouden verzetten. Overigens, een dergelijk verzet van christenen dient in het licht van je vraag volledig gebaseerd te zijn op de inhoud van de Bijbel (!).
Ik denk dat we het snel met elkaar eens zijn dat de inzichten afkomstig van een wetenschap als de Weg- en Waterbouwkunde ons als christenen weinig problemen opleveren. Ook hebben we als christenen waarschijnlijk weinig bezwaren tegen de verdere ontwikkeling van de halfgeleider technologie. Ogenschijnlijk wordt het al lastiger om als christen om te gaan met sommige resultaten van de theoretische natuurkunde, omdat deze tak van wetenschap bijvoorbeeld soms vergaande uitspraken doet over het heelal en het ontstaan ervan. Waar jij met je vraag natuurlijk vooral op doelt is het spanningsveld dat in de loop der tijd in onze westerse maatschappij is ontstaan tussen de interpretaties van de resultaten van het biomedische wetenschappelijke onderzoek en de feiten over biomedische onderwerpen in de Bijbel. Hierover kan ik heel kort en duidelijk zijn: de Bijbel is Gods onfeilbaar Woord en dus stel ik, als christen en als biomedisch wetenschapper, de informatie hierover in de Bijbel niet ter discussie. Mag ik jullie vragen, nu jullie bijv. je vwo-examen met succes hebben afgelegd en vanaf a.s. september hopen te beginnen met studies als biologie, (dier)geneeskunde, medische biologie, psychologie, filosofie, natuurkunde, etc., etc. om nog eens aan mijn uitspraak hierover terug te denken als jullie briljante professors het tegendeel beweren? Immers, jullie professors zullen jullie meenemen op een ontdekkingsreis waarin jullie leren dat wetenschap niets meer is dan (1) het formuleren van een wetenschappelijke vraagstelling, de zogenaamde hypothese; (2) het ontwerpen van een experiment om die hypothese te kunnen toetsen; (3) het analyseren en interpreteren van de uitkomsten van het uitgevoerde experiment, waardoor het mogelijk wordt om (4) de hypothese te aanvaarden of te verwerpen.
De analyse en interpretatie van de resultaten van het wetenschappelijke experiment bij (3) zijn gebaseerd op het menselijk intellect en helaas is de Bijbel dan meestal niet in zicht. Dat heeft als bijkomend gevaar dat we het menselijk intellect als het enige wetenschappelijke uitleessysteem gaan beschouwen. Hierdoor worden gemakkelijk alternatieve (bijvoorbeeld bijbelse) verklaringen over het hoofd gezien, wanneer we met ons menselijk verstand de resultaten van een experiment niet kunnen verklaren. In dergelijke gevallen wordt al snel de conclusie getrokken, "ik kan het niet verklaren en dus bestaat het niet." Het is deze triviale denkfout die helaas nogal eens de beste verklaring vormt voor de regelmatig optredende, schijnbare discrepantie tussen de uitkomsten van biomedisch onderzoek en de inhoud van de Bijbel. De dominee heeft het dan in zulke gevallen terecht over "het verduisterde menselijke verstand." Mag ik jullie vragen wanneer je je op het wetenschappelijke pad gaat begeven om altijd rekening te houden met ons verduisterde menselijke verstand? Dat schept namelijk de nodige ruimte voor het Goddelijk principe in de wetenschappelijke analyse. Ik verwacht trouwens niet van een voorganger dat hij zich in dit opzicht zou bedienen van terminologie zoals je schetst in je vraag.
Hiermee komen we dan gelijk aan bij het volgende aspect van je vraag; het verzet van christenen tegen de verkregen inzichten van wetenschappelijk onderzoek en het in jouw ogen gemakkelijk doorschieten in dat verzet door christenen. Het is duidelijk dat de verschillende takken van de wetenschap veel en belangrijke inzichten hebben opgeleverd, waardoor de kwaliteit van het menselijk leven in het algemeen is toegenomen (ik weet het: er zijn op dit punt allerlei tegen voorbeelden te bedenken). God heeft ons wel degelijk het vermogen gegeven tot (medische, geestelijke) progressie en als deze progressie niet op gespannen voet staat met de glorie van God en de inhoud van de Bijbel, dan is het niet juist om je als christen te verzetten tegen bruikbare antwoorden die de wetenschap verschaft. Blijf als christen dus ook je eigen gezonde verstand gebruiken of laat je bij ingewikkelde onderwerpen informeren door personen die inhoudelijk op de hoogte zijn.
Het is echter boven elke discussie verheven dat God ons het leven heeft geschonken om Hem te verheerlijken. Daar draait het om en dat geldt dus ook voor het leven van de wetenschappers, die dit veel te vaak vergeten of botweg niet weten. Het fundamentele probleem van de wetenschap is helaas dan ook vaak dat de verkregen inzichten en progressie vooral tot menselijke verheerlijking leiden.
Ik wil afsluiten door op te merken dat een carrière in de wetenschap en een leven gebaseerd op de inhoud van de Bijbel niet strijdig met elkaar hoeven te zijn. Enkele mooie voorbeelden zijn beschreven in het boek "Geleerd en Gelovig" van Cees Dekker.
Dr. E. van Garderen
Dit artikel is beantwoord door
Dr. E. van Garderen
- Geboortedatum:22-07-1960
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Deventer
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
dierenarts, specialist pathologieDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
En subtiel hoor, die laatste regel. Ik heb me daar nog geen dag van mijn leven druk om gemaakt, en was niet van plan om daar nu mee te beginnen.
@vrijheid: Tja, ik vraag me stiekem wel af in hoeveel van die papers Evert heeft staan: "Het experiment komt niet goed overeen met de hypothese, maar ik heb van God gehoord dat die hypothese toch klopt."
Ik snap het gewoon niet. Als de werkelijkheid in tegenspraak lijkt met de Bijbel, dan is het niet de werkelijkheid die fout zit. De kans is behoorlijk wat groter dat je interpretatie van de Bijbel verkeerd is, want o, wat schermen we graag met 'verduisterd' verstand, maar nee, als we de Bijbel lezen, dan is dat verstand natuurlijk glashelder. Dat heeft dan vast weer met de Heilige Geest te maken. Hoe precies, geen idee... Laten we daar eens een experimentje over doen.
Ik stoor mij er een beetje aan dat de collectieve menselijke prestatie die de wetenschap is wordt weggezet als 'verduisterd verstand'. Prestaties waar wij allemaal ons leven aan hebben te danken. Deo volente, uiteraard, maar ook een beetje dankzij het Haber-Boschproces).
En dat op refoweb.
Mortlach: ik vrees dat plderoos gaat steigeren bij het woord Boeddhisme alleen al.
Alleen al een naam geeft de beklemming van een andere zeer valse godsdienst.
Geen andere religie, maar gewoon het leven onder ogen zien zonder doctrine, dat is wat een boeddhist doet.
Plderoos: Ik heb een leuk alternatief. Er is pas een dik boek uitgegeven door een ex zwaarchristen: "Volwassen geloof" van Albert Volbehr. Nu zijn er natuurlijk meer boeken door oa Kuitert enz. geschreven, maar volgens mij is er geen christen die de moed heeft om die werkelijk te lezen.
Ik heb de bijbel al tientallen malen gelezen in mijn leven, als jij dit boek één keer volledig zou durven lezen, zou ik je heel graag nog een keer spreken.
"Hierover kan ik heel kort en duidelijk zijn: de Bijbel is Gods onfeilbaar Woord en dus stel ik, als christen en als biomedisch wetenschapper, de informatie hierover in de Bijbel niet ter discussie. "
Begint u elk paper met deze zin? Ik vind het een nogal onwetenschappelijke uitspraak. Lijkt me niet dat u dan "succesvol" zou kunnen zijn. Gelukkig voor u staat er niet zoveel (biomedisch) over honden in de Bijbel.
Misschien had u in uw vrije ruimte een aantal vakken theologie kunnen volgen, aangezien het menselijk verstand toch een flink aantal feilbaarheden heeft aangetoond.
Overigens ben ik als eveneens niet-wetenschapper zeer benieuwd over welke "feilbaarheden" je spreekt in relatie tot de Bijbel. Verblijd ons eens met je enorme kennis.
Ik voel met niet geroepen om mijn kennis te delen. Dat zouden eigenlijk uw predikanten met hun wetenschappelijke achtergrond moeten doen. Maar lees gerust eens een wetenschappelijke publicatie over bijvoorbeeld de Uittocht uit Egypte en de waarschijnlijkheid daarvan.
Heeft m.i. altijd wat weg van koeien die aan elkaar kunnen vertellen hoe de boer en boerin op de boerderij leven... maar zou het echt van belang zijn op het boerenleven?
Anyhow, de bijbel leert dat God de aarde maakte door zijn kracht,
Hij bereidt (TT) de wereld toe door zijn wijsheid en
breidt (TT) de hemel uit door zijn verstand.
De bijbel leert ook dat de vreze des HEREN het begin is der wijsheid en het kennen van de Hoogheilige is verstand.
Volgens mij ben je dan al aardig op weg met een stukje realiteit...
Wil je wat meer inzicht in God en Zijn schepping kan je anders <a href="http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Jer+10%3A1-16+%3B+Job+38%3B+Job+39%3A1-33&id16=1&l=nl&set=10"> ook dit lezen </a> (klik)
Een historisch voorbeeld. Voetius en zijn kring waren fel tegen het heliocentrische wereldbeeld, op basis van goede bijbelse gronden. Tegenwoordig menen hun nazaten dat die bijbelgedeelten niet letterlijk moeten worden gelezen (ze zijn verwoord in het wereldbeeld van de dagelijkse aanschouwing). Achteraf heeft Voetius dus ongelijk gekregen, terwijl hij de Bijbel boven de (zogenaamde) resultaten van de wetenschap zette. Van Garderen zou het dus eigenlijk met Voetius eens moeten zijn omdat hij net als Voetius de Bijbel de voorkeur geeft.
De methode om de Bijbel bij voorbaat de voorkeur te geven, is dus niet houdbaar gebleken. Met betrekking tot het heliocentrische wereldbeeld heeft men de interpretatie van de Bijbel aangepast. Een christenwetenschappers zou dus, als hij/zij intellectueel eerlijk te werk wil gaan, bij een mogelijk conflict twee vragen moeten stellen:
1. Klopt het onderzoek methodisch en zijn de uitkomsten betrouwbaar? (Dit is niet een specifiek christelijke vraag natuurlijk.)
2. Als de Bijbel volgens mijn interpretatie (!) iets strijdigs zegt met het bona fide wetenschappelijk onderzoek, klopt mijn interpretatie van de Bijbel wel?
Volgens mij vermijd je zo de valkuil van Voetius, in tegenstelling tot de opstelling die Van Garderen helaas voorstaat.
- 1
- 2
